زیتون-یلدا امیری: توقیف یک هفتهنامه و بازداشت موقت یک روزنامه نگار، پیامی روشن از سوی حکومت ایران به رسانه ها و فعالان حوزه رسانه داد: کسی حق ندارد در مورد مذاکرات میان ایران و آمریکا سخن بگوید.
عصر روز شنبه ۲۱ اردیبهشت شعبه ۴ دادسرای فرهنگ و رسانه توقیف هفتهنامه صدا را ابلاغ کرد. علت توقیف این هفته نامه اختصاص پروندهای به روابط پرتنش ایران و آمریکا با محور مذاکرات احتمالی بود. تیتر اصلی روی جلد «دو راهی جنگ و صلح» بود و در زیر تیتر این سوال مطرح شده بود: «میانهروها شکست خوردند یا بار دیگر ایران را از جنگ نجات میدهند؟» عکس روی جلد نیز آرایش نیروهای آمریکایی را در دریا نشان میداد. اما محور اکثر مطالب مجله مذاکره ایران با آمریکا بود.
پس از توزیع این هفتهنامه رسانههای وابسته به جناح تندرو حملات خود را آغاز کردند؛ خبرگزاری فارس متعلق به سپاه پاسداران در گزارشی با عنوان ««صدا»ی جان بولتون منتشر شد»، نوشت: «در اوج جنگ سیاسی، اقتصادی و رسانهای آمریکا علیه ملت ایران، یک نشریه ایرانی عملیات رسانهای دشمن را در داخل تکمیل میکند. جنگی که حتی جناب روحانی، رئیسجمهور به قول این نشریه، میانهروی کشورمان هم به آن تصریح کرده است.»
سایت مشرق هم که به سپاه پاسداران نزدیک است با انتشار تصویر روی جلد صدا نوشت: «ترسوها از شبح جنگ، دوگانگی جنگ و صلح میسازند».
فارس با بررسی تک تک عناصر روی جلد نتیجه گرفته بود که «هفتهنامه صدا، ارگان رسمی کاخ سفید، به صاحبامتیازی دونالد ترامپ و مدیرمسئولی جان بولتون منتشر شد.»
سایت مشرق هم که به سپاه پاسداران نزدیک است با انتشار تصویر روی جلد صدا نوشت: «ترسوها از شبح جنگ، دوگانگی جنگ و صلح میسازند».
روز یکشنبه تنها یک روز پس از توقیف هفته نامه صدا نیروهای امنیتی با حمله به منزل علی ملیحی روزنامهنگار و نویسنده ماهنامه اندیشه پویا او را به مدت چند ساعت بازداشت کردند و کامپیوتر او را ضبط کردند، به نظر میرسد علت دستگیری ملیحی مطالبی است که او در توئیتر خود در مورد مذاکره ایران و آمریکا منتشر میکرد. این روزنامهنگار به قید کفالت آزاد شد.
چرا نباید از مذاکره نوشت؟
اما چرا حکومت ایران با افراد یا رسانههایی که از مذاکره سخن میگویند، برخورد می کند؟
همزمان با تشدید فشار های آمریکا بر ایران مقامات جمهوری اسلامی واکنش های متناقضی از خود بروز میدهند واکنش هایی که از اختلاف میان مقامات جمهوری اسلامی در مورد مذاکره با آمریکا حکایت دارد.
روز سه شنبه ۳ اردیبهشت محمد جواد ظریف به نیویورک رفت و در جریان سفر خود با تعدادی از رسانههای آمریکایی گفتگو کرد در این گفتگوها او از تمایل ایران برای مبادله زندانیان سخن گفت و بارها بر تمایل ایران برای مذاکره در این مورد تاکید کرد.
ظریف در این سفر با فاکس نیوز، رسانه محافظهکاران طرفدار ترامپ نیز مصاحبه کرد و گفت که ایران معتقد است ترامپ قصد جنگ با ایران را ندارد بلکه تندروهایی که در اطراف او هستند او را به جنگ ترغیب میکنند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نیز در اقدامی غیرمنتظره و ظاهرا در پاسخ به سخنان ظریف اعلام کرد که شماره خط تلفنی مستقیم خود را به سفارت سوییس در تهران که حافظ منافع آمریکا است، داده است تا به این وسیله اعلام کند که بدون نفوذ تندروها و مستقیما خواهان گفتگو با مقامات ایران است.
در تهران اما با وجود آنکه رهبر جمهوری اسلامی اعلام کرده که جنگ نخواهد شد و مذاکره هم نخواهیم کرد و همزمان بسیاری از مقامات خصوصا تندروها هر روز امکان مذاکره با آمریکا را رد میکنند، خبرهای مبنی بر انجام گفتگوهای پنهانی منتشر شده است.
گفته میشود این بار هم این گفتگوها در عمان در جریان است و دیدارهایی میان برخی مقامات نظامی ایران و آمریکا انجام میشود.
پیش از آغاز مذاکرات هستهای در دور پیشین نیز مقامات جمهوری اسلامی گفتگوهای دو جانبه محرمانهای را در عمان انجام دادند، که به گفته علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در حال حاضر و وزیر امورخارجه در آن زمان، مستقیما زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی بوده است.
صالحی پیش از این در مصاحبهای با روزنامه ایران در این رابطه گفته بود: «خدمت رهبر معظم انقلاب گفتم «با توجه به اینکه سوابق همکاری واقعاً مثبتی با عمان داریم و این کشور همواره سعی کرده، در حد توان، همکاری خوبی با ما داشته باشد و برخی از موارد را هم تاکنون برای ما حل کرده – مثل آزادی ایرانیان بازداشتی در خارج از کشور – اگر اجازه دهید این موضوع را نیز با دوستان عمانی پیش ببریم.» مباحث زیادی در این زمینه مطرح شد. رهبر معظم انقلاب نکاتی را مورد اشاره قرار دادند که شامل این موارد بود «نمیتوانیم به امریکاییها اعتماد کنیم؛ با توجه به خلف وعدهای که میکنند، تجربه بدی از آنها داریم. آنها هیچ وقت پایبند به عهد و پیمان نبودند.» اینجانب در ادامه عرض کردم «اگر اجازه دهید برای اتمام حجت در این زمینه اقدام کنیم، به هر حال چیزی را از دست نمیدهیم یا به نتیجه میرسیم یا نمیرسیم. این مذاکرات، محرمانه هم خواهد بود و سعی میکنیم آنها سوءاستفاده نکنند.» حضرت آقا در نهایت فرمودند که برای اتمام حجت، امر درستی است با این کار مخالفتی ندارم.»
حاکمیت ایران نگران به نتیجه نرسیدن مذاکرات و شکسته شدن ژست مقاومت جمهوری اسلامی است و به نوعی تصمیم دارد انحصار خبررسانی در این زمینه را در اختیار خود داشته باشد.
این بار نیز به نظر می رسد که مقامات جمهوری اسلامی تلاش میکنند، تا مذاکرات اولیه را به صورت محرمانه پیش ببرند. به همین دلیل است که با افراد و رسانه هایی که در مورد مذاکرات می نویسند برخورد های تندی مثل توقیف هفته نامه صدا صورت می گیرد. حاکمیت ایران نگران به نتیجه نرسیدن مذاکرات و شکسته شدن ژست مقاومت جمهوری اسلامی است و تمایل ندارد تا زمان رسیدن به توافق اولیه در مذاکره با آمریکا مطلبی در این مورد منتشر و یا حتی اشاره ای به این موضوع شود و به نوعی تصمیم دارد انحصار خبررسانی در این زمینه را در اختیار خود داشته باشد.