زیتون ـ مهسا محمدی: امروز خبرنگاران پارلمانی در ایران از انتخاب رییس جدید کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خبر دادند. مجتبی ذوالنور، در آخرین سال کاری دوره دهم، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران شد.

به این ترتیب فراکسیون امید (اصلاح‌طلبان) مجلس نتوانستند بیش از یک سال حشمت‌الله فلاحت ‌پیشه، رییس معتدل این کمیسیون، را بر سر کار نگاه دارند.

نماینده فراکسیون ولایی با اختلاف یک رای از فلاحت‌پیشه پیشی گرفت و ذالنور ۱۱ و فلاحت‌پیشه ۱۰ رای اعضای کمیسیون را به خود اختصاص دادند. یک رای باطله شد و یک نماینده هم در جلسه کمیسیون امنیت غایب بود.

حال فلاحت‌پیشه می‌گوید که «در انتخابات امروز هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تبانی و زورآزمایی سیاسی صورت گرفت.» با این وجود به آن تن می‌دهد.

مستقلین ولایی

این انتخاب بعد از کشمکش‌های فراوان انجام شد. رقابت بین فلاحت‌پیشه، ذوالنور، کواکبیان و بروجردی بودند که در نهایت کواکبیان به نفع فلاحت‌پیشه و بروجردی به نفع ذوالنور کنار رفت.  به گزارش ایسنا قرار بود انتخابات هفته گذشته برگزار شود که به گفته رحیمی عضو این کمیسیون به دلیل آبستراکسیون تعدادی از اعضای کمیسیون انتخابات به این هفته موکول شد.

فلاحت‌پیشه، کاندیدای مورد حمایت فراکسیون امید و ذوالنور کاندیدای مورد حمایت فراکسیون ولایی بود. در نهایت اما گویی حامیان علی لاریجانی و تندروهای مجلس با یکدیگر ائتلاف کرده و بروجردی پذیرفت که به نفع ذوالنور کنار برود و به این ترتیب آن یک رای تعیین کننده به سبد ذوالنور رفت.

شنیده‌ها حاکی از آن است که در انتخابات رئیس مجلس، طیف لاریجانی با تندروهای مجلس ائتلاف کرد تا علی لاریجانی مجددا به ریاست مجلس انتخاب شود و در مقابل قول ریاست کمیسیون‌ها به جبهه پایداری داده شد.

این در حالی است که سال گذشته و تنها بعد از ۱۴ سال، اصلاح‌طلبان توانسته بودند با ائتلاف با مستقلین ریاست را از بروجردی و فراکسیون ولایی گرفته و مواضع کمیسیون مذکور را کمی تعدیل کنند.

ذوالنور کیست؟

مجتبی ذوالنور، نماینده قم در مجلس است که به گمان تحلیلگران نزدیکی او به علی لاریجانی، رییس مجلس در رسیدن او به این کرسی بی‌تاثیر نبوده است. او پیش از این سال‌ها جانشین نمایندهٔ ولی‌فقیه در سپاه پاسداران بوده است.

ذالنور در یارکشی‌های سیاسی در مجلس، عضو جبهه پایداری شناخته می‌شود، اما خودش در این‌باره می‌گوید که هیچ‌گاه عضو جبهه پایداری نبوده و «متاسفانه» با این عنوان شناخته شده‌است

ذوالنور در یارکشی‌های سیاسی در مجلس عضو جبهه پایداری شناخته می‌شود و از شواهد هم چنین برمی‌آید، کسی که از سوی این فراکسیون برای این پست حساس انتخاب می‌شود عضو این جبهه باشد، اما خودش در این‌باره می‌گوید که هیچ‌گاه عضو جبهه پایداری نبوده و «متاسفانه» با این عنوان شناخته شده. با این وجود، این مسئله چیزی از ارادتش به آیت‌الله مصباح یزدی به عنوان «پدر معنوی جریان پایداری» نمی‌کاهد و در این باره می‌گوید: «به آیت‌الله مصباح اعتقاد عمیق و راسخ دارم و ایشان را کاملاً هضم در منافع ملی می‌دانم.»

مجتبی ذوالنور را می‌توان با اظهارات و اعمال رادیکال او درباره برجام و در مخالفت با دولت حسن روحانی به یاد آورد.  او در سال ۹۶ در مقام رئیس کمیته هسته‌ای مجلس در واکنش به دفاع حسن روحانی از توافق هسته‌ای، برجام را «نوزادی دورگه و ناقص‌الخلقه» و محصول «ازدواج صیغه‌ای و موقت» خوانده بود. او البته به اظهار نظر هم بسنده نکرد و در نهایت بعد از خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای در صحن علنی مجلس برجام را آتش زد.

البته بعدها در گفتگویی با سایت الف گفت که این کار را برای کمک به دولت کرده است چرا که «دولت می‌خواهد با اروپا چانه‌زنی کند. وقتی اروپا احساس کند که مجلس ایران، دولت را مواخذه می‌کند، مجبور است که به دولت امتیاز بدهد ولی اگر احساس کنند که دولت اختیار تام دارد و هیچ کس هم مواخذه‌اش نمی‌کند، با دولت ما کنار نمی آیند…»

او در همین گفتگو زمان ریاست حسن روحانی بر کمیسیون امنیت مجلس را یادآوری کرد و تاکید کرد که «زمانی که آقای روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و در راس مذاکره با اروپایی ها بودند، موافق چنین رویکردهایی در مجلس بودند. ایشان شاید یادشان رفته باشد، اگر یادشان نرفته باشد باید از این کار ما استقبال کنند.»

علیرغم ادعایِ یاری دولت او یکی از چهره‌های اصلی مجلس در جمع‌کردن امضا برای استیضاح حسن روحانی و مطرح کردن بحث عدم کفایت رئیس جمهوری در سال گذشته بود.

«به خودم مربوط است»

ادعای دیگری که در جریان مخالفت با برجام از سوی ذالنور مطرح شده بود، اعطای تابعیت آمریکا به ۲۵۰۰ ایرانی از سوی اوباما در جریان انعقاد برجام بود. به گفته وی فرزندان مسئولان دولتی نیز در بین آنان بودند.

او گفته بود:«وقتی آقای اوباما در جریان بحث برجام تصمیم گرفت به آقایان حال بدهد، به ۲۵۰۰ نفر از ایرانیان تابعیت اعطا کرد و برخی آقایان و مسوولان با یکدیگر مسابقه گذاشتند که فرزندانشان جزو این ۲۵۰۰ نفر باشند. امروز اگر این افراد از آمریکا اخراج شوند، مشخص می‌شود که چه کسانی زد و بند دارند و منافع ملی را به آب‌نبات امریکا می‌فروشند.»

این ادعای ذالنور واکنش‌های زیادی در رسانه‌های داخلی و بین‌المللی در پی داشت، فاکس نیوز رسانه نزدیک به رییس‌جمهور آمریکا آن را بازنشر کرد و دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا هم به نوعی از آن استقبال کرده و واکنش نشان داد.

درباره لایحه جنجال‌برانگیز «اف ای تی اف» هم ذالنور تصویب آن را بر بهبود وضعیت اقتصادی ایران موثر ندانسته و تاکید دارد که تصویب آن «کمک به دشمن» است و «راهی برای دور زدن تحریم باقی نمی‌گذارد»

ادعای ذالنور از طرف دولت تکذیب شد و حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی وقت گفت که «آمار اعطای ۲۵۰۰ گرین‌کارت و حق شهروندی به مقام‌های ایرانی در جریان مذاکرات برجام کذب محض است و از طرح چنین مباحثی در شرایط کنونی متاسف هستیم.»

بعد از این تکذیب ذالنور در این باره سکوت کرد و در برابر اصرار خبرنگاران اظهار نظر را به بعد موکول کرده و گفت:« «هر وقت یقه‌مان را گرفتند، اسناد را ارایه می‌کنیم.» در نهایت اما سندی از سوی این نماینده ارائه نشد و پاسخ نهایی او به پیگیری‌های خبرنگار روزنامه اعتماد این بود که « به خودم مربوط است…  تو غلط می‌کنی روی حرف من تحلیل بیخود می‌زنی، تو رسانه مغرضِ ابله، حرف‌های غلط، تحلیل غلط روی حرف‌های من می‌زنی، بیخود می‌کنی از قول من حرف می‌زنی!»

درباره لایحه جنجال‌برانگیز «اف ای تی اف» هم ذالنور تصویب آن را بر بهبود وضعیت اقتصادی ایران موثر ندانسته و تاکید دارد که تصویب آن «کمک به دشمن» بوده و «راهی برای دور زدن تحریم باقی نمی‌گذارد» از سوی دیگر پذیرش آن را مانع از تعاملات لازم با نیروهای شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی در منطقه می‌داند.

موضع‌گیری‌های رادیکال رییس جدید کمیسیون امنیت ملی به سیاست خارجی و برجام محدود نماند و سیاست داخلی و «امنیت ملی» را هم شامل می‌شود. او از افرادی بود که  بعد از سال ۸۸ برای میرحسین موسوی و مهدی کروبی درخواست حکم اعدام کرده بود. در طی سالیان اخیر هم بارها بر اینکه عملا رهبران جنبش سبز در حصر نیستند تاکید کرده و گفته است: «آقای کروبی تا حالا سه بار سفر آب گرم سرعین اردبیل رفته. زیارت بخواهد می‎تواند برود، بیمارستان و سفر می تواند برود. البته تحت الحفظ می‌رود… آقای کروبی تا حالا سه بار سفر آب گرم سرعین اردبیل رفته. زیارت بخواهد می تواند برود، بیمارستان و سفر تحت الحفظ هم می تواند برود…میرحسین بخواهد می تواند به این سفرها برود ولی لجاجت می کند.»

ادعایی که از سوی خانواده‌های این محصورین تکذیب شد. این در حالی بود که در همین دوره او در ادعای دیگری گفته بود که در طی این سال‌ها دست‌کم ۱۴ ساعت با محصورین دیدار داشته و در توضیح نتیجه این دیدارها گفت: «آثار پشیمانی در محصورین نمی‌بینم و حصر باید ادامه پیدا کند.»

کمیسیونی برای اصولگرایان

در طی تاریخ مجلس جمهوری اسلامی ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس متناسب با اینکه کدام جناح دست بالا را داشت در میان آنان دست به دست شد. آخرین رییس اصلاح‌طلب این کمیسیون محسن میردامادی در مجلس ششم بود و بعد از آن دوران ۱۴ ساله ریاست بروجردی بر این کرسی آغاز شد. فراکسیون امید با وجود اکثریت نسبی خود در مجلس دهم، در تلاش برای ریاست بر این کمیسیون هم مانند سایر کرسی‌های حساس مجلس چنئان موفق نبود و نتوانست بیش از یک سال بر اتحاد بهارستان نشینان اصولگرا  فائق آید و بار دیگر میدان را واگذار کرد. در جدول زیر به تفکیک اسامی رؤسای این کمیسیون از دوره اول تا دوره دهم و قبل از انتصاب امروز آمده است:

منبع: ایسنا

حال در سال پایانی دوره دهم هم زمام کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به نماینده‌ای سپرده شده که هر چند از سوی رسانه‌های اصولگرا از موثرین در مسیر شکل‌گیری «اتحاد ملی» معرفی می‌شود، اما معتقد است همه روسای جمهور ایران بعد از انقلاب «به عذاب الهی خواهند سوخت و… فرقی هم بین احمدی نژاد و خاتمی و روحانی نیست.». البته این موضع درباره احمدی‌نژاد حاصل چرخشی در مواضع این نماینده حامی رییس‌جمهور منتخب اصولگرایان در سال ۸۸ است.

به نظر می‌رسد این روزها در وضعیتی که سیاست خارجی ایران چندین صاحب پیدا کرده است، باز هم بر وزن مخالفان دولت در دایره موثرانِ این حوزه افزوده شده است.

ذالنور به ریاست این کمیسیون رسید و کفه ترازو در سیاست خارجی، حوزه حساس این روزها، که از محمدجواد ظریفِ وزیر امور خارجه تا قاسم سلیمانیِ سپاه قدس و علی‌اکبر ولایتیِ مشاور رهبر داعیه مدیریت آن را دارند، باز هم به نفع تندرورها سنگین‌تر شد، تا به این ترتیب تصمیم‌گیری و جمع‌بندی برای اتخاذ سیاستی واحد در دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی اگر نگوییم ناممکن باز هم سخت‌تر از پیش شود.