«رعیت» و «محذوریت» قوه قضائیه

زیتون ـ نیلوفر سعیدی: امروز سخنان سخنگوی قوه قضائیه در خبرگزاری تسنیم از رسانه‌های وابسته به سپاه در مورد دستگیری حسن میرکاظمی مشهور به حسن رعیت با ۱۷ قلاده ببر٬ این گونه بازتاب یافت: «بارها گفته‌ایم قبل از اثبات مجرمیت اسم نیاورید، با آوردن مشخصات دچار معذوریت برای پاسخگویی می‌شوم لذا با رعایت محذوریت‌های قانونی اصل بازداشت این فرد را تایید می‌کنم و عناوین اتهامی به خاطر این که در مرحله تحقیقات مقدماتی است، بعد از رسیدگی اعلام می‌شود.»

 

با نگاهی به سوابق رعیت و همچنین قوه قضاییه می‌توان حدس زد که معذوریت سخنگوی قوه قضاییه نه چنانچه مدعی شد از روی «محذوریت‌های قانونی» که به دلایل دیگری است. چرا که در همین گفتگوی خبری او اتهامات نوشین جعفری، عکاس و خبرنگار زندانی که به لحاظ جایگاه متهم در وضعیتی مشابه میرکاظمی قرار داشت را به راحتی برشمرد.

رعیتی بی‌شباهت به رعایا

هنوز فایل تصویری موثقی که نشان دهنده‌ی وجود ۱۷ قلاده ببر در ویلای رعیت باشد٬ منتشر نشده اما این خبر دهان به دهان می‌چرخد و لااقل تابحال هم کسی آن را تکذیب نکرده است. در صورت صحت خبر، این وضعیت بازتولید تصویر آشنایی است که در طی سال‌های اخیر از مفسدین مالی ایران می‌بینیم. بابک زنجانی و هادی رضوی هر کدام موتور سیکلت‌های گرانقیمت پانصد میلیون تومانی در اختیار داشته و خرید خودروهای میلیاردی و ویلاهای تجملی از حاشیه‌های دایمی زندگی این افراد است. این وضعیت حاکی از آن است که رانت‌های مالی بزرگی در ساختار مالی و امنیتی در ایران به وجود آمده  و این افراد با استفاده از خلاهای قانونی و عدم نظارت و در پیوند با مراکز قدرت و حاشیه امنیتی ناشی از آن بر گلوگاه‌های ویژه‌ی گمرکی هم مسلط شده و به این ترتیب یک شبه ره صد ساله پیموده‌اند.

رعیت را از بزرگ‌ترین بدهکاران بانکی کشور نامیده‌اند که بخش بزرگی از معوقات بانکی بانک کشاورزی در اختیار اوست. اگر چه رقم دقیق این بدهی و مکانیسم اعطای سپرده‌ها تشریح نشده است اما رقم اولیه‌ی بدهی او در سال ۱۳۸۷ معادل ۱۸۵ میلیارد تومان بوده است.

رعیت را از بزرگ‌ترین بدهکاران بانکی کشور نامیده‌اند که بخش بزرگی از معوقات بانکی بانک کشاورزی در اختیار اوست. اگر چه رقم دقیق این بدهی و مکانیسم اعطای سپرده‌ها تشریح نشده است اما رقم اولیه‌ی بدهی او در سال ۱۳۸۷ معادل ۱۸۵ میلیارد تومان بوده است.

میرکاظمی (رعیت) صاحب کارخانجات «دنیای فلز»، شرکت «لوح فشرده پارس»، شرکت «رنوس»، «مجتمع کشت و صنعت فدک» در استان تهران، کارخانجات «دنیای فلز» در شهر اردستان یزد، «مجتمع فولاد و ذوب آهن ازنا» در استان لرستان و رئیس هیئت ثارالله واقع در محله شمس آباد تهران در مسجد امام هادی است.

همه دوستان «رعیت»

مهم‌ترین وجه مشترک مفسدین اقتصادی موسوم به دانه‌درشت‌ها که حسن رعیت هم از آن مستثنی نیست٬ اتصال آنان با حلقه‌های مهم قدرت در دستگاه‌های حاکمیتی و نظامی جمهوری اسلامی است. گفته می‌شود که رعیت علاوه بر ارتباط با سپاه٬ بسیج و لباس شخصی‌ها٬ چند بار به عراق نیز سفر کرده و احتمالا این سفرها با اقدامات اقتصادی سپاه قدس در عراق مرتبط بوده است.

همچنین عکس‌ مشهوری از این متهم اقتصادی در سال ۸۸، سوار بر موتورسیکلت و با کلت بازنشر شده و گفته می‌شود که او یک از  سران گروه‌های فشار موسوم به لباس‌شخصی‌ها در سرکوب تظاهرات مردم در جریان اعتراضات سال ۸۸ بوده است.

رعیت٬ ارتباط نزدیکی با بابک زنجانی هم داشت که خود به یکی از پدیده‌های فساد مالی دولتی در دوران احمدی‌نژاد بدل شده بود. چند عکس  از این متهم در کنار زنجانی در هواپیمای خصوصی او منتشر شده است، گفته می‎شود که او از دستیاران زنجانی بوده و نقل قولی از زنجانی درباره او هست که میرکاظمی را «از دوستان و تجار خوب» خوانده است.

مهم‌تر از آن اما نقل‌قول سعید مرتضوی دادستان اسبق تهران است که جرایمی همچون همراهی با فاضل لاریجانی و بابک زنجانی در یک روند مالی غیرقانونی را در کارنامه دارد٬ مرتضوی گفته است: « من اصلا ایشان[بابک زنجانی] را نمی‌شناختم و شرکتش را هم نمی‌شناختم. یکی از دوستان به نام آقای کاظمی (حسن رعیت) که نیروی ارزشی بسیار مورد اعتمادی است که با ایشان دوست است٬ تماس گرفت و ایشان را معرفی کرد.» به کاربردن صفت « نیروی ارزشی بسیار مورد اعتماد» از سوی یکی از متنفذترین مقامات سابق قوه قضائیه جمهوری اسلامی در مورد حسن رعیت٬ نشان می‌دهد که او٬ با نزدیک‌ترین حلقه‌های قدرت مرتبط با حاکمیت در ارتباط بوده است.

صنف بانفوذ مداحان نزدیک به اصولگرایان تندرو هم از دیگر دوستان این متهم فساد مالی بودند. فیلمی از میرکاظمی در میان دو مداح مشهور؛ محمدرضا طاهری و محمود کریمی  منتشر شده است که به نظر می‌رسد در یک باشگاه در حال ورزش کردن هستند.

از طبری تا رعیت

احمد توکلی از نمایندگان سابق مجلس و عضو فعلی مجمع تشخیص مصلحت٬ چندی پیش در مورد دستگیری اکبر طبری معاون اجرایی صادق آملی لاریجانی در قوه‌ی قضائیه گفته بود: «به نظر من کار درستی انجام شده و نشانه این است که دیگر رودربایستی‌های متداول بین مقامات وجود ندارد.»

امروز هم مشخص شد که حرف و حدیث در مورد این مساله در نشست مجمع تشخیص مصلحت٬ منجر به تنش لفظی بین توکلی و آملی لاریجانی شده است. اگر چه خود توکلی٬ با انتشار یک تویبت اعلام کرد که در جلسه تشخیص مصلحت٬ بین او و لاریجانی در مورد اداره جلسه اختلاف نظر پیش آمده اما توییت محمود صادقی نماینده تهران٬ ابعاد دیگری از این موضوع را روشن کرد.

بیشتر بخوانید:

تصفیه حساب «مشهدی»‌ها با لاریجانی‌ها

صادقی در این مورد نوشت: «این روز‌ها برای خیلی‌ها این سوال پیش آمده که کسی که قادر به تشخیص مصالح و اشراف بر مسائل و زد و بند‌های مالی در حوزه دفتری خودش نبوده، چگونه می‌تواند مصلحت نظام را تشخیص دهد؟!»

اشارات توکلی و صادقی و انتشار اخبار متعدد در مورد دستگیری مفسدین اقتصادی٬ این تصور را ایجاد کرده که گویی رئیسی در مقام رییس جدید قوه‌ی قضائیه٬ توجه ویژه‌ای به بحث فساد مالی دارد. در شرایطی که فساد فراگیر یکی از دلایل بحران اقتصادی در کشور است رییسی تلاش می‌کند تا برای خود شهرت ضد فسادی دست و پا کند و چه بهتر اگر این کار از رهگذر به زیر کشیدن رقبای داخلی باشد.

اشتراک اغلب دستگیری‌ها و پرونده‌های فساد افشا شده در این روزها ارتباط با مسئولین رده بالای قوه  قضاییه (در زمان ریاست لاریجانی) یا مجریه است .

آخرین مثال روشن آن هم سالار آقاخان از مهم‌ترین متهمین پرونده قاچاق ارز و تخلقات ارزی بانک مرکزی است که سال گذشته دستگیر شد اما معاون اقتصادی وزارت اطلاعات٬ ادعا کرده که تمام اقدامات آقاخان با هماهنگی این وزارتخانه و حراست بانک مرکزی بوده و به این ترتیب این متهم آزاد و امروز در حالی که بررسی پرونده‌ در جریان بود فرار کرد.

اگر چه فساد مالی و استفاده از رانت‌های قدرت برای کسب تسهیلات کلان بانکی و به‌کارگیری سرچشمه‌های ارزی به بهانه‌ی واردات٬ رفته رفته عادی شده اما تعداد متهمینی که دارای سابقه‌ی بازاری و فعالیت در بخش خصوصی باشند و بدون استفاده از رانت‌های سیاسی و سوءاستفاده از قدرت ارگان‌های نظامی و حاکمیتی٬ جابه‌جایی‌های کلان انجام داده باشند٬ بسیار اندک است.