تلاش برای توجیه طرح ماموران نامحسوس گشت ارشاد در میزگرد تلویزیونی

زیتون-  در حالی که اعلام حضور ۷ هزار پلیس نامحسوس برای گشتهای ارشاد و امنیت اخلاقی این روزها پرسش برانگیز شده است، در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه ۲ فرمانده انتظامی تهران بزرگ به ابهامات این طرح پاسخ های مفصلی داد.
در این برنامه تلویزیونی رییس پلیس تهران، لاله افتخاری نماینده مجلس، جمشیدی ها و بیات، استاد دانشگاه و جامعه شناس در استودیوی گفتگوی ویژه خبری حاضر شدند و درباره این موضوع به اظهار نظر پرداختند.

رییس پلیس تهران در مورد این طرح توضیح داد که از سالهای پیش در حوزه امنیت اخلاقی چنین طرح هایی در سراسر کشور اجرا می شده و بر اساس احکام قضایی کار می شده و پلیس به عنوان ضابط قضایی کار می کرده. او مدعی شد انتظار می رود پلیس اقدامات لازم را داشته باشد. به گفته او به همین منظور، پلیس با هماهنگی قوه قضاییه اقداماتی برای ایجاد احساس امنیت در سراسر کشور داشته است. ساجدی نیا در مورد نامحسوس بودن این ماموران گفت:« این ماموران با لباس فرم نیستند. اکثر همکاران ما مانند آگاهی، پلیس امنیت و مانند آن با لباس شخصی ماموریت می روند. در زمینه آسیبهای اجتماعی نیز پلیس امنیت اخلاقی فعالیت می کند و در ۶ ماهه اول سال، گستره کارشان زیاد است. خواست مردم این بود که اقدام و برخورد کند. ما اولویت بندی می کنیم در حوزه سرقت، اراذل و اوباش، مواد مخدر و سایر مسایل کار می کنیم. در حوزه امنیت اخلاقی نیز همینطور است. در روزهای آینده برخورد با اراذل، معتادان و قاچاقچیان را داریم.»
ساجدی نیا در ادامه این برنامه افزود:«در حوزه امنیت اخلاقی، قبلا علنی کار می کردیم. ولی مردم انتظار دارند در موضوعاتی مانند مزاحمت نوامیس وارد شوند. نمی گوییم این موضوع در سطح وسیعی است ولی انتظار می رود پلیس وارد شود. موضوع دیگر حرکات خطرناک در معابر است. پلیس راهور البته حضور دارد ولی پلیس نامحسوس هم نیاز است. ما در این رابطه از سال ۸۵ وارد شدیم. درباره آلودگی صوتی نیز به همین صورت.»

او در مورد احتمال سواستفاده از این طرح و ورود مغرضانه لباس شخصی ها به حریم خصوصی مردم افزود:«ما همه چیز را پیش بینی کردیم. پلیس نامحسوس ما در تهران همه ضابط قضایی و پلیس هستند. از هیچ نهاد و ارگان دیگری استفاده نکردیم. همه کارت کاراگاهی و پلیسی دارند. ممکن است بپرسند این همه پلیس کجا بوده اند؟ اینها کاراگاهانی هستند که در روزهای عادی ماموریت خود را انجام می دهند. این همه ضابط قضایی داریم. در عرصه های ماموریتی ما بیش از این اعداد و چند برابر این، ضابط قضایی داریم که خدمات رسانی می کنند. پلیس نامحسوس برخورد با مردم نمی کنند. اینها در شیفت استراحت و غیرکاری خود، ضمن اینکه ماموریت عادی خود را انجام می دهد، در شیفت استراحت به همکاران دیگر خود کمک می کنند. بعضا ممکن است در زمان استراحت، رفتن به منزل و مهمانی، گزارش می دهند. یعنی در خصوص ورود و برخورد کاری نمی کنند. جرم مشهود را که دیدند، گزارش می دهند.»

او در پاسخ به این نگرانی که شاید افرادی غیر مامور یا همان لباس شخصی ها هم با مردم برخورد کنند، توصیح کرد که شهروندان تهران در صورت وقوع چنین حوادثی می توانند با پلیس ۱۱۰ تماس بگیرند تا برخورد شود.
لاله افتخاری، نماینده اصولگرای مجلس در مورد محمل قانونی طرح پلیس نامحسوس توضیح داد:« مردم دغدغه ناامنی ها را دارند. بعضا کشور ما امن ترین کشورها هست. از سوی دیگر طرح برای مردم واضح نیست و سئوالاتی وجود دارد. حق مردم دانستن است. محمل قانونی این طرح علاوه بر آیات قرآن که تاکید دارد این ها ایمنی و آرامش می آورد ولی در قوانین هم آمده که یکی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است. قانون ۱۳۸۴ جلسه ۵۶۶ راهکارهای عفاف و حجاب را مصوب کرده و در شورای فرهنگ عمومی تا سال ۸۵ جزئیات و برنامه ها تدارک دیده می شود. در برخی از بندها، وظیفه ناجا، پیگیری به صورت نامحسوس است. مردم باید تابحال مطالبه می کردند. شهروندان و گروه ها نسبت به مزاحمت نوامیس و معتادان گلایه داشتند. برخی از مکتوبات را هم به ما دادند. این مطالبه مردمی است و لازم است توجه شود. مانند دوربین هایی که در جاده ها می گذارند. وقتی دوربین نامحسوس شد، مانند دوربین مخفی، حالت بازدارندگی برای فرد متخلف ایجاد می کند.»

رییس پلیس تهران نیز در پاسخ به این سوال که چه کنترلی بر رفتار ماموران نامحسوس وجود دارد که دچار سواستفاده نشوند، گفت:« مامورین ما بیش از آمار ۷ هزار نفر هستند. ۷هزار نفر از نیروهای خود را استفاده کردیم و از مابقی استفاده نکردیم. این نیروها از چند بابت گزینش شدند. هیچ سوسابقه ای در پرونده ندارند. توسط مبادی مانند بازرسی، حفاظت اطلاعات و سازمان عقیدتی سیاسی مورد تایید بودند. مورد وثوق مراجع قضایی هم هستند. اینها در زمان فعالیت خود، احکام قضایی را کار می کنند. کاراگاه ما با لباس شخصی نامحسوس تحقیقات خود را دارد. بر اساس همان تایید عزیزان قضایی ماموریت خود را انجام می دهند. این طرح در کل کشور گسترش می یابد و ممکن است برخی نیز تخلف کنند، باید با بازرسی و ۱۹۷ هماهنگ شود تا رسیدگی کنند. این همکاران مورد حمایت قوه قضاییه هستند و بر اساس آیین دادرسی کیفری، اصل بر صحت گزارش مامور است و قاضی قبول می کند. این گزارشها ملاک عمل مرجع قضایی است. متهم باید بتواند اثبات کند این مسئله نبوده. اصل بر صحت گزارش قضایی است.»

در بخش دیگری از این میزگرد تلویزیونی که گزارش آن توسط خبرآنلاین منتشر شده، به مبلغ جریمه صادر شده برای متخلفین پرداخته شد. ساجدی نیا در این مورد گفت:«  در طرح امنیت اخلاقی، زمان برخورد، عاملین محسوس ما در برگه های خود تکمیل می کنند که چه مسئله ای بوده. این موضوع صحت ندارد که ماموران نامحسوس در محل پول بگیرند. شاید در مرجع قضایی جریمه کنند ولی مانند راهنمایی و رانندگی جریمه نمی کنیم.» لاله افتخاری در ادامه افزود:« مانند جریمه خودرو که درب منزل می آید، این برگه هم صادر می شود.»
جمشیدی ها جامعه شناس و استاد دانشگاه در مورد تاثیرات اجتماعی این طرح توضیح داد:« قدیم می گفتند چهاردیواری اختیاری. ولی وقتی داخل خیابان می شود، خیابان ملک او نیست و حضور فرد در خیابان امری اجتماعی و حکومتی می شود و مدیریت آن دیگر دلبخواهی نیست. باید امر حکومتی و مسئولان نظام سیاسی برای اداره این موضوع برنامه ریزی کنند. زمانی یادم است در بحث ترافیک کسی کمربند نمی بست. بعدا نیروی انتظامی مطرح کرد و پافشاری کرد و بعد همه کمربند بستند. امنیت اخلاقی نیز اینطور است. الان ظاهر شهر تهران، زیبنده نظام اسلامی نیست.»
بیات، مشاور نیروی انتظامی، استاد دانشگاه و جامعه شناس درباره شیوه اجرای این طرح توضیح داد:« اکثریت جامعه هنجارمند هستند ولی معدود افراد هنجارشکن باید کنترل شوند. اینجا ساز و کار علمی است و باید مدتی صبر کنیم و این را ارزیابی کنیم و نقاط قوت را تقویت کنیم. احیانا نقاط ضعف را برطرف کنیم. سازوکارهایی دیده شده که این طرح چالشهای اساسی و دغدغه هایی که در شبکه های اجتماعی وجود دارد، را رفع کنیم. نیروی انتظامی به این حد از هوشمندی رسیده که طرح را مدام ارزیابی کند. در برخی مسایل مانند جرایم خشن، باید حضور محسوس بیشتر شود. همچنین استفاده از ظرفیتهای درون سازمانی و برون سازمانی لازم است و ضابطان قضایی آموزشهای لازم را ببینند.