زیتون– جمعی از نواندیشان دینی ایران در محکومیت برخورد داعشی با قرآن برای ترساندن مردم بیانیه‌ای صادر کردند.

در بخشی از این بیانیه آمده است«تنها فرق حاکمان و مبلغان دستگاه تبلیغات رسمی با گروه گمراه دولت اسلامی شام (داعش) که خود را سنّی می‌انگارند فراتر از اینکه اینها خود را شیعه می‌خوانند چیست؟ هر دو طائفه از تنوّع بشری بیزارند و دشمنان آزادی‌اند.»

به گزارش «زیتون» این روشنفکران دینی در ادامه نوشتند که «ما این نمایش تلویزیونی را جز یک صحنه آرایی حاکمان ستمگر در روزهایی که دستشان به خون مردم بیگناه آلوده شده نمی دانیم.»

امضا کنندگان این بیانیه تاکید کردند که «هم حاکمان و مبلغان رسمی دین در ایران و هم داعش، هر دو از تنوّع بشری بیزارند و دشمنان آزادی‌اند.»

متن کامل این بیانیه که برای انتشار در اختیار «زیتون» قرار گرفته٬ به شرح زیر است:

قرآن که باید چشمۀ رحمت و کتاب هدایت باشد در دست  ستمکاران و  جاهلان خشک مغز  به پرچم  قساوت و خشم و ابزار  کشتار مردمان تبدیل می شود.

اینکه تلویزیون حکومتی ایران (برنامۀ دوشنبه پنجم آذر ۱۳۹۸) اعتراض حق خواهانه شهروندان کشور را مصداق محاربه معرّفی کند، یک نمونۀ رسوای خوانش غلط و تفسیر به رأی ظالمان و  خشک مغزان خوارجی است.  جا دارد اهل قرآن همه یکصدا  انذار دهند که  «گر تو قرآن بدین نمط خوانی/ببری رونق مسلمانی». جاری کردن مجازات هولناک راهزنان و ایلغار زنندگان به جان و مال و ناموس مردمان در روزگاران دور اگر بر فرض امروز هم روا دانسته می شد آیا در حقّ اختلاس‌گران و کلان‌خواران حکومتی و شلیک‌کنندگان به سر و سینه فرزندان مردم در کوی و خیابان شهرها اولی‌تر نیست!؟

ما اینک در ابراز همدردی با ملّت بردبار ایران، در ابراز برائت از تحریف قرآن و اظهار اشمئزاز از مسخ آموزه‌های دینی می‌پرسیم کجا شد امر قرآنی قیام به قسط و فرمان الهی رعایت عدل؟ چه بر سر آرمان ابوذر آمد که می‌گفت: «در شگفتم از کسی که در خانه‌اش نان نمی‌یابد و با شمشیر آخته‌ بر مردم نمی‌شورد!»

نادیده گذاشتن وعید شدید قرآنی به آنان که با دادخواهان می‌ستیزند (آل‌عمران ۲۱)، به عدالت بی‌وفایند (مائده ۸)، و حق مردم را می‌خورند (توبه ۳۴) امّا همگی مصادیق کتمان حقیقت و دورانداختن کتاب (آل‌عمران ۱۸۷)، و عین فروختن گوهر دین به ثمن بخس دنیاپرستان است: فَبِئْسَ مَا یَشْتَرُونَ.

دریغ و درد و اندوه که چه می‌خواستیم، چه شد؟! تنها فرق حاکمان و مبلغان دستگاه تبلیغات رسمی با گروه گمراه دولت اسلامی شام (داعش) که خود را سنّی می‌انگارند فراتر از اینکه اینها خود را شیعه می‌خوانند چیست؟ هر دو طائفه از تنوّع بشری بیزارند و دشمنان آزادی‌اند. قانون انسانی را به رسمیّت نمی‌شناسند، و به بهانه قانون الهی حقوق شهروندی را لگدمال می‌کنند. اینها به پیامبری پشت کرده‌اند که خلق عظیم داشت (قلم ۴)، و سختی مردمان بر جانش سخت می‌آمد (توبه ۱۲۸) ، و غمخوارانه پرستاریشان می‌کرد.

ما جمعی از نواندیشان دینی با اتکاء به میراث گرانقدر پیشگامان نواندیشی دینی معتقدیم اولا  آیه مورد استناد در برنامه تلویزیون حکومتی در مورد راهزنان و  حمله کنندگان وحشت آفرین به جان و مال و ناموس مردم بوده و نه  اعتراض مردم به حاکمان.

ثانیا این نوع مجازات ها که امروزه به درستی از منظر  دوران جدید خشن تلقی می شود، در  تاریخ کهن بشری (حتی تا دوره انقلاب فرانسه که گیوتین برای گردن زدن  مجرمان در آن رواج دارد)، امری ناهنجار تلقی نمی شده است. این نوع احکام جزائی ابداع  هیچ مذهبی نیست بلکه طبق عرف  و روال زمانه مورد استناد یا استفاده قرار می گرفته است. همانگونه که در جای دیگری از قرآن وقتی به تهدید فرعون نسبت به برخی درباریان اش می پردازد دقیقا به همین نوع مجازات اشاره می کند (آیه هفتاد سوره طه).

ثالثا ما معتقدیم که با تاسی به سنت نبوی، اتخاذ شیوه های مجازات و دیگر امور حقوقی مشابه بنا به «عرف» همان زمان که برخاسته از «علم و عقل  عدل» هر دوران است، تعیین می شده است. این نوع احکام(اجتماعی) را امری تاریخی و طبق مقتضیات زمانه می دانیم و با فراتاریخی دانستن آنان از سوی سنت گرایان مخالفیم.

اصل مسئله اما آن است که ما این نمایش تلویزیونی را جز یک صحنه آرایی حاکمان ستمگر در روزهایی که دستشان به خون مردم بیگناه آلوده شده نمی دانیم. با این تصور واهی که شاید از این طریق نیز بتوانند به ارعاب مردمان جان به لب رسیده معترض بپردازند. استفاده از این حربه کثیف پاسخی جز این ندارد که دست های به خون آلوده و  آغشته به فساد و  سرکوب و دل های بی رحم و پر قساوت ستمگران راهی به فهم قرآن ندارد و جز به عنوان حربه جهل و سرکوب به آن نمی نگرد: لَّا یَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ (واقعه ۷۹).

نام امضا کنندگان این بیانیه:

عبدالعلی بازرگان

رضا بهشتی معز

سروش دباغ

رضا علیجانی

احمد علوی

حسن فرشتیان

حسین کمالی

محسن کمالیان

داریوش محمدپور

مهدی ممکن

یاسر میردامادی

حسن یوسفی اشکوری