آیا تحریم دامن ورزش ایران را هم گرفت؟

زیتون ـ شیوا نظرآهاری: در شرایطی که وضعیت اجتماعی و سیاسی در ایران روزهای پرالتهابی را سپری می‌کند و دو هفته پس از اعتراضات به افزایش قیمت بنزین و کشته و زندانی شدن شمار زیادی از مردم و قطع یک‌هفته‌ای اینترنت، هنوز وضعیت به حالت سابق بازنگشته است، حالا فوتبال ایران هم شاهد اتفاقاتی باورنکردنی است. اتفاقاتی تلخ برای هوادارانی که در سخت‌ترین روزهای این سال‌ها تنها عشق به فوتبال و دلخوشی به پیروزی‌های تیم‌شان می‌توانست آنان را کمی دلگرم کند.

ماجرا از این قرار است که آندره‌آ استراماچونی، سرمربی ایتالیایی استقلال که در هفته‌های گذشته توانسته بود به همراه این تیم نتایج درخشانی را رقم بزند و تیم استقلال را پس از سال‌ها به صدر جدول برساند، روز گذشته ناگهان تصمیم به فسخ قراردادش با استقلال گرفت و بامداد امروز صبح نیز تهران را ترک کرد. این تصمیم ناگهانی استراماچونی، نه فقط هواداران استقلال که کل جامعه فوتبال ایران را شوکه کرده است. شوکی ناشی از بی‌کفایتی مدیران وزارت ورزش و البته مدیران باشگاه استقلال که در دوماه گذشته با دلایل و توجیهات مختلف نتوانسته بودند پول سرمربی‏شان را واریز کنند.

آندره‌آ استراماچونی، سرمربی ایتالیایی استقلال که در هفته‌های گذشته توانسته بود به همراه این تیم نتایج درخشانی را رقم بزند و تیم استقلال را پس از سال‌ها به صدر جدول برساند، روز گذشته ناگهان تصمیم به فسخ قراردادش با استقلال گرفت.

حالا هوادارانی عصبانی‌ که از روز گذشته و پس از بلندشدن زمزمه‌های رفتن استراماچونی از ایران در شبکه‌های اجتماعی مدیریت تیم و همچنین مسئولان وزارت ورزش را مورد هجمه قرار دادند، صبح امروز با تجمع در مقابل باشگاه خواهان پاسخگویی مسئولان تیمشان شدند، هر چند کسی در باشگاه حضور نداشت.

شب گذشته شبکه‌های اجتماعی شاهد عکس‌العمل‌های شدید و هیجانی هواداران استقلال بود که با تکرار ادعای چندساله گذشته‌شان، معتقد بودند وزارت ورزش این‌بار نیز چوب لای چرخ استقلال گذاشته است و نمی‌خواهد موفقیت این تیم را ببیند. این ادعا را امروز در گفتگوی خبرنگار صداوسیما با هوادارانی که مقابل باشگاه جمع شده بودند نیز می‌شد مشاهده کرد. هوادارانی که معتقد بودند:«تا این تیم به صدر جدول رسید، نتوانستند تحمل کنند و این بلا را سر تیم آوردند.» اما خطاب هواداران استقلال دقیقا چه کسانی هستند؟

وزارت ورزش پرسپولیسی

سال‌هاست در لیگ ایران وضع به همین منوال است. وقتی شرایط پرسپولیس خوب است، استقلال با بحران‎های مختلفی روبرو می‌شود و مواقعی که استقلال خوب نتیجه می‌گیرد، پرسپولیس در میان خیل مشکلات دست و پا می‌زند. در این میان هم هوادارن دو تیم با متهم کردن وزارت ورزش به پرسپولیسی یا استقلالی بودن، تمام مشکلات تیمشان را از چشم وزارت ورزش می‌بینند و اراده‌ای که در این میان برای نتیجه نگرفتن تیمشان وجود دارد.

در سال‏‌های گذشته به خصوص پس از روی کار آمدن حسن روحانی و انتخاب سلطانی‌فر برای وزارت ورزش، هوادارن استقلال بارها با گرفتن انگشت اتهامشان به سمت وزارتخانه، تقصیر ناکامی تیمشان را متوجه وزارت ورزش و مدیرانی دانسته‌اند که از طرف این وزارتخانه منصوب شده و با بی‌کفایتی شرایطی را رقم زده‌اند که این تیم دچار بحرانی دائمی باشد. همان اتهامی که پرسپولیسی‎ها در دوره ریاست‎جمهوری احمدی‎نژاد به وزارت ورزش و دولت وارد می‏کردند و معتقد بودند تا احمدی‎نژاد رئیس‌جمهور است، نمی‌گذارند تا تیمشان روی آرامش به خود ببیند. 

رفتن ناگهانی استراماچونی از ایران به دلیل عدم پرداخت مطالباتش درحالی که به گفته هوادارن استقلال، باشگاه رقیب آنها مشکلی از نظر پرداخت به بازیکنان و مربی خارجی‌اش ندارد، باعث شده تا دوباره شعار «وزیر پرسپولیسی» در جریان اعتراضات هواداران این تیم شنیده شود.

از اردیبهشت ۹۴ که تیم استقلال توانست با سرمربی‎گری امیرقلعه نویی به عنوان قهرمانی رقابت‌های لیگ برتر دست پیدا کند، تاکنون پرویز مظلومی، علیرضا منصوریان، وینفرد شفر، فرهاد مجیدی و آندره‌آ استراماچونی، هدایت این تیم را بدست گرفته‌اند اما تنها مربی ایتالیایی بوده است که توانسته با کسب نتایج درخشان و درحالی که در هفته‌های ابتدایی لیگ برتر تیم استقلال در قعر جدول رده‌بندی قرار داشت، با پیروزی‎های پی در پی، نه تنها استقلال را به صدر برساند بلکه محبوب قلب هوادارانی شود که پس از چندسال، امید بسته بودند تا بتوانند به همراه استرا بار دیگر قهرمان لیگ شوند و در لیگ قهرمانان آسیا حرف‌هایی برای گفتن داشته باشند.

حالا رفتن ناگهانی استراماچونی از ایران به دلیل عدم پرداخت مطالباتش درحالی که به گفته هواداران استقلال، باشگاه رقیب آنها مشکلی از نظر پرداخت به بازیکنان و مربی خارجی‌اش ندارد، باعث شده تا دوباره شعار «وزیر پرسپولیسی» در جریان اعتراضات هواداران این تیم شنیده شود. شعاری که نه فقط از سمت هواداران متعصب که حتی از سوی برخی روزنامه‌نگاران و چهره‌های طرفدار این تیم دنبال می‌شود و برخی حتی با پیش کشیدن مواردی مثل حمایت بازیکنان تیم استقلال از «دختر آبی» و واکنش‎های «وریا غفوری» کاپیتان استقلال به مسائل و مشکلات مردم، اینها را از دلایلی می‏‌دانند که وزارت ورزش و شاید نهادهایی بالاتر نمی‌خواهند تیم استقلال نتیجه بگیرد. دامنه این دعوا و کری‌های فوتبالی که با خشمی عمیق و عجیب همراه بوده، شب گذشته دامن «آرش بهمنی» از روزنامه‌نگاران شبکه توییتر فارسی را گرفت. هواداران خشمگینی که دستشان به هیچ مدیری نمی‏رسد، در زیر توییتی از او با عنوان: «متوهمین جهان، متحد شوید»، او را مورد رکیک‌ترین توهین‌ها و فحاشی‌ها قرار دادند.

برانکو، ویلموتس، استرا

درحالی که اوضاع در فوتبال ایران بحرانی است و وزارت ورزش برای خارج کردن خود از زیر فشار هواداران استقلال و اتهامات وارده به خود، مدیران استقلال را احضار کرده و خبرها حاکی از این است که گروهی به دنبال مذاکره با استراماچونی در ایتالیا هستند تا او را راضی به بازگشت کنند، برخی از روزنامه‌نگاران مانند «پژمان راهبر» با ابراز تأسف از وضعیت بی در و پیکر فوتبال ایران، رفتن استراماچونی را در ادامه‌ی رفتن «برانکو» و «ویلموتس» دانسته‌اند.

برانکو سرمربی موفق پرسپولیس که توانست سه فصل متوالی این تیم را قهرمان کند و همچنین برای اولین‌بار تیم پرسپولیس را به فینال لیگ قهرمانان آسیا برساند، در ابتدای فصل به دلیلی مشابه از پرسپولیس جدا شد. عدم پایبندی باشگاه پرسپولیس به پرداخت مطالبات سرمربی خود باعث شد تا برانکو بعد از بارها هشدار در نهایت از بند فسخ قرارداد خود استفاده و ایران را ترک کند. بعد از آن مدیران پرسپولیس به سراغ گابریل کالدرون آرژانتینی رفتند و در شرایطی که پرسپولیس با سرمربی جدیدش شرایط ایده‌آلی را تجربه نمی‏کند، امروز او نیز تهدید کرد که در صورت عدم پرداخت مطالباتش او هم مانند استرا عمل خواهد کرد.

مارک ویلموتس، سرمربی تیم ملی ایران، نزدیک‌ترین موردی است که همین چندهفته پیش به دلیل عدم دریافت حقوقش، حاضر به بازگشت به ایران نشد و قرارداد او نیز فسخ شد. درحالی که تیم ملی در مسابقات مهم مقدماتی جام جهانی به سر می‌برد و شرایطی دشوار را در گروهش تجربه می‌کند، حالا در میانه مسابقات بدون مربی مانده است. البته برای هواداران استقلال چندان تشابهی میان موارد ذکرشده با مورد استراماچونی وجود ندارد. آنان می‌گویند برانکو بعد از چهارسال از ایران رفت درحالی که وزارت ورزش و مدیران منصوبش حتی نتوانستند شش‎ماه روند روبه‌رشد استقلال را تاب بیاورند!

تحریم‏های بانکی یا سوءمدیریت

استراماچونی در اولین گفتگویش با اسکای پس از رسیدن به ایتالیا گفته است به دلیل مشکلات سیاسی استقلال را ترک کرده است و نه مسائل فوتبالی. او در بخشی از مصاحبه‎اش که در سایت ورزش ۳ منتشر شده گفته:«استقلال بعد از ۶ سال به صدر جدول رسید و بعد از شروع دشواری که داشتیم، تیم به شرایط خوبی رسیده بود اما به دلیل مشکلات سیاسی که در ایران است روی فوتبال و مدیریت آن تاثیر گذاشته و باعث شد تا من این تصمیم را اتخاذ کنم.» 

احتمال دارد اشاره استراماچونی به تحریم‏‌های بانکی آمریکا علیه ایران باشد. مدیران استقلال در ۲۴ ساعته گذشته گفته‌اند که حقوق استراماچونی آماده است اما برای انتقال آن به حساب بانکی‌اش مشکل وجود دارد. از طرف دیگر گفته می‌شود به دلیل انتقال پول از طریق صرافی‌های مختلف در ترکیه به حساب سرمربی استقلال در ایتالیا، بانک ایتالیایی‎ با مشکوک دانستن این مبالغ، اقدام به بستن حساب او کرده است. این مساله واضح است که تحریم‌های بانکی در کلیه نقل و انتقالات بانکی میان ایران و کشورهای دیگر اثرگذار بوده و اینکار را بسیار پیچیده و دشوار کرده است، با این حال همین امروز هوشنگ نصیرزاده مدیرعامل تیم ماشین‌سازی در مصاحبه‏‌اش بعد از بازی با تراکتور گفته که مدیران استقلال می‌بایست از طریق وزارت خارجه وارد عمل می‌شدند و این کاری است که همه تیم‌های لیگ در خصوص بازیکنان و مربیان خارجی‏شان انجام می‌دهند. با اینحال به نظر می رسد مدیران استقلال در این هفته‌ها همه تهدیدهای سرمربی‎شان شوخی تلقی کرده و هرگز گمان نمی‌کردند او با ترک ناگهانی تیم، آنان را با چنین بحرانی مواجه کند.

احتمال دارد اشاره استراماچونی به تحریم‏‌های بانکی آمریکا علیه ایران باشد. مدیران استقلال در ۲۴ ساعته گذشته گفته‌اند که حقوق استراماچونی آماده است اما برای انتقال آن به حساب بانکی‌اش مشکل وجود دارد.

حالا پس از هفته‏‌ها پیروزی و کسب نتایج درخشان، استقلال امروز در بحبوحه این اتفاقات به مصاف تیم پیکان رفت و به تساوی دو بر دو تن داد. مسابقه‏‌ای که در طول ۹۰ دقیقه، اندک هواداران حاضر در ورزشگاه علیه مدیران تیم و مسئولان وزارت ورزش شعار دادند و هیچ مربی‏ ای روی نیمکت تیم استقلال حضور نداشت. به نظر می‌رسد علاوه بر سایر جنبه‌های زندگی، تحریم‌های اقتصادی علیه ایران حتی در حوزه فوتبال نیز موجب دردسر شده و البته مدیران ورزشی نیز با استفاده از آن عملا ناکارآمدی و سوءمدیریتشان را توجیه می‌کنند. اما در فوتبال دولتی ایران و به خصوص در مورد دو تیم پرسپولیس و استقلال یک نکته مشخص است، تا مادامی که این دو تیم در چتر حمایتی دولت قرار داشته و متعلق به وزارت ورزش باشند، نه تنها صحبت کردن از بی‌طرفی وزارت ورزش در فوتبال شوخی است بلکه اتهام حکومتی بودن نیز چندسالی یکبار با جابجایی دولت‏‌ها، میان این دو تیم دست به دست می‌شود.

از طرف دیگر با توجه به شمار بالای هواداران این دو تیم، حتی واگذاری آنها به بخش خصوصی نیز به دلیل مسائل امنیتی در سال‏‌های گذشته متوقف مانده چراکه دولت نمی‌تواند بدون تأیید صلاحیت مالکان خصوصی که می‌بایست از جانب نهادهای امنیتی اطلاعاتی انجام شود، تیم‏‌هایی با هواداران میلیونی را به بخش خصوصی واگذار کند و به جای استفاده از ظرفیت‏‌های هواداران و درآمدزایی برای باشگاه‎ها با نگاه امنیتی به آنان، این امکان بزرگ را از باشگاه‏‌ها دریغ کرده و هواداران دو تیم را نیز در جنگی فرسایشی با یکدیگر قرار داده است، جنگی که هر بار یک سمت آن با اتهام حکومتی بودن مواجه می‌شود.