لاریجانی‌زدایی از جمهوری اسلامی

زیتون ـ یلدا امیری: ابراهیم رئیسی، علی باقری کنی را به جای محمد جواد لاریجانی به عنوان رئیس جدید ستاد حقوق بشر قوه قضاییه معرفی کرد.

حالا دیگربرادران لاریجانی آن‌قدر ذکاوت سیاسی دارند که بدانند دیگر مورد حمایت آیت‌الله خامنه‌ای نیستند و یکی پس از دیگری از نهادهای انتصابی و انتخابی کنار گذاشته می‌شوند.

اما افول محبوبیت این خانواده در حاکمیت از کجا آغاز شد؟ شاید از صبح ۱۸ بهمن ۱۳۹۱ که به یکشنبه سیاه معروف شد و افشاگری محمود احمدی‌نژاد در جلسه استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد باج خواهی فاضل لاریجانی از سعید مرتضوی. اما دلیل هر چه باشد این روزها عرصه سیاسی ایران در حال لاریجانی‌زدایی است.

ابتدا برکناری صادق آملی لاریجانی از ریاست قوه قضائیه در اسفند ماه سال گذشته با حاشیه‌های چالش برانگیز پس از آن، سپس عدم کاندیداتوری علی لاریجانی، رئیس سه دوره پیشین مجلس شورای اسلامی، در انتخابات مجلس و حالا برکناری برادر بزرگتر محمد جواد لاریجانی از ریاست ستاد حقوق بشر قوه قضائیه توسط ابراهیم رئیسی، رئیس جدید قوه قضائیه‌ی جمهوری اسلامی.

ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی نهادی وابسته به قوه قضائیه است که ریاست آن از ابتدای تأسیس در دهه ۸۰ تاکنون با محمدجواد لاریجانی بوده است.

برادران لاریجانی آنقدر ذکاوت سیاسی دارند که بدانند دیگر مورد حمایت آیت‌الله خامنه‌ای نیستند و یکی پس از دیگری از نهادهای انتصابی و انتخابی کنار گذاشته می‌شوند.

در اواخر مرداد ماه امسال خبر استعفای محمد جواد لاریجانی در شبکه های اجتماعی مطرح شد، خبری که توسط غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه تکذیب شد، اسماعیلی گفت: «این خبر نیز مانند بسیاری از اخباری که این روزها در فضای مجازی منتشر می‌شود، صحت ندارد و دروغ است.»

اما این خبر در همان روزهایی منتشر شد که موضوع افشاگری صادق لاریجانی، رئیس پیشین قوه قضائیه، و محمد یزدی علیه همدیگر داغ بود و صادق لاریجانی به خاطر پرونده فساد اقتصادی معاونش تهدید به مهاجرت به نجف کرده بود.

اکنون پس از چند ماه با حکم ابراهیم رئیسی، علی باقری کنی به عنوان رئیس جدید ستاد حقوق بشر این قوه معرفی شد. 

کارنامه محمد جواد لاریجانی

سخنان محمد جواد لاریجانی به عنوان مسئول حقوق بشر در قوه قضائیه جمهوری اسلامی بارها با انتقاد فعالان و کارشناسان حقوق بشر روبرو شده است. لاریجانی در مجمع‌های بین‌المللی از کارنامه حقوق بشر جمهوری اسلامی که انتقادات جدی به آن وارد است، دفاع می‌کرد و دیگر کشورها را ناقض حقوق بشر معرفی می‌کرد.

آخرین اظهار نظر محمد جواد لاریجانی در جایگاه ریاست ستاد حقوق بشر قوه قضائیه به اعتراضات آبان ماه امسال برمی‌گردد، او روز سه‌شنبه ۲۶ آذر مدعی شد ۱۵ درصد کشته شدگان حوادث آبان ماه نیروهای تروریستی و ۸۵ درصد بقیه نیروهای امنیتی و افرادی در حال دفاع از منازل خود در برابر تهاجم آشوب‌گران بوده‌اند.

سازمان عفو بین‌الملل در آخرین گزارش خود از تحولات اخیر ایران شمار کشته شدگان آبان ماه را دست‌کم ۳۰۴ نفر برآورد کرده است. لاریجانی آمار نهادهای بین‌المللی درباره حوادث آبان را به شکل گرفتن یک تحرک سیاسی علیه ایران نسبت داد و گفت: «من به کمیسر عالی حقوق بشر نامه نوشتم که شاهد تولد یک گروه داعشی جدید هستیم. داعش قبلی از اسلام می‌گفت، اما این‌ها صحبت‌های دیگری دارند.»

لاریجانی که ادعا کرد هیچ یک از کشته‌شدگان معترض نبوده‌اند و گفت: «پس از اعلام گرانی بنزین دو حادثه اتفاق افتاد؛ حادثه اول اعتراض مردم بود که ما باید به این اعتراضات توجه کنیم، اما حادثه دوم اقدامات سازماندهی شده توسط گروه‌های ورزیده و هدایت شده بود که با امکانات وسیع، خود را به سرعت زیر اعتراضات مردم مخفی کرده و دست به اعمال خشونت، تخریب و کشتار زدند.»

او در مورد تعداد بازداشت شدگان گفت: «در حال حاضر تعداد زندانیان در حد چند صد نفر است نه هزاران نفر.»

تضمین آزادی بیان، آزادی اطلاعات و پایان بازداشت افراد به دلیل عقاید سیاسی‌شان، رعایت حقوق اقلیت‌های مذهبی و توقف ممنوعیت از تحصیل و کار در دستگاه‌های دولتی برای اقلیت بهایی و رفع تبعیض‌های اجتماعی و حقوقی علیه زنان در ایران از جمله مواردی هستند که بارها توسط نمایندگان شماری از کشورهای عضو حقوق بشر به ایران تذکر داده شده است و محمد جواد لاریجانی همواره از مواضع جمهوری اسلامی در این موارد دفاع می کرد.

او در جایگاه ریاست ستاد حقوق بشر قوه قضائیه همواره با وجود انتقادات بین‌المللی، نقض حقوق بشر توسط این قوه و نیز در زندان‌های ایران را رد می‌کرد و مدعی بود که کارکنان قضایی و زندان‌ها در مورد رعایت حقوق بشر آموزش دیده‌اند.

او در جایگاه ریاست ستاد حقوق بشر قوه قضائیه همواره با وجود انتقادات بین‌المللی، نقض حقوق بشر توسط این قوه و نیز در زندان‌های ایران را رد می‌کرد و مدعی بود که کارکنان قضایی و زندان‌ها در مورد رعایت حقوق بشر آموزش دیده‌اند.

او همچنین با وجود تبعیض‌های علنی جنسیتی، قومی و مذهبی در ایران این موضوع را رد می کرد. محمد جواد لاریجانی با دفاع از مجازات اعدام گفته است که قصاص حق مردم است نه حق حکومت.

او با انتقاد از رفتار غربی‌ها در رابطه با مجازات اعدام در جرائم مواد مخدر گفته است: «نگاه غربی‌ها بی‌اساس است؛ می‌گویند اعدام بد است، مانند موضوع هم‌جنس‌گرایی که تا ۲۵ سال پیش جرم بود ولی اکنون می‌گویند خوب است و ما معتقدیم برای جرایم سنگین و جدی باید مجازات اعدام وجود داشته باشد.»

لاریجانی می گفت که انتصاب گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران اساسا از نظر جمهوری اسلامی ایران غیر موجه و مردود است و انتخاب گزارشگر ویژه را محصول استانداردهای دوگانه و برخوردهای گزینشی برخی کشورهای خاص دانسته و گفته است موضع اصولی جمهوری اسلامی مخالفت با گزارشگران ویژه است.

او تقریبا در مورد همه چیز ابراز نظر می کرد پخش ربنای محمدرضا شجریان را امری سیاسی و خلاف موازین شرعی تلاوت می دانست و گفته بود که ایران باید فعالیت‌های هسته‌ای خود را به ترتیبی توسعه دهد که تصور غربی‌ها این باشد که ایران می‌تواند ظرف ۴۸ ساعت بمب اتمی بسازد.

جانشینی از حلقه اقوام رهبر

علی باقری کنی، جانشین محمد جواد لاریجانی عضو خانواده پرنفوذ کنی، فرزند محمدباقر باقری کنی، عضو سابق مجلس خبرگان رهبری و برادر داماد رهبر جمهوری اسلامی (مصباح الهدی باقری کنی) و یک چهره امنیتی است.

او در سال ۱۳۹۲ رئیس ستاد انتخاباتی سعید جلیلی بود و در زمان معاونت جلیلی در وزارت امور خارجه، باقری به مدیرکلی اروپای مرکزی این وزارتخانه رسید. او در زمان دبیری سعید جلیلی در شورای عالی امنیت ملی هم معاون او بود.

نام باقری کنی در بین مذاکره کنندگان پرونده هسته ای ایران در زمان ریاست جلیلی بر گروه مذاکره کنندگان هسته ای هم دیده می‌شود.

او یکی دیگر از سیاسیونی است که دانشگاه «امام صادق» که پدرش عضو هیات امنای آن و عمویش رییس سابق آن بود، تحویل جمهوری اسلامی داده است.

او یکی دیگر از سیاسیونی است که دانشگاه «امام صادق» که، پدرش عضو هیات امنای آن و عمویش رییس سابق آن بود، تحویل جمهوری اسلامی داده است.

پیش از این صبح یکشنبه فرید مدرسی، فعال سیاسی و روزنامه‌نگار در پیامی توئیتری از این انتصاب خبر داده بود اما باقری کنی ساعتی بعد در گفت‌وگو با سایت خبری «مدآرا» آن را تکذیب کرد.

علی باقری کنی از چهره های تندرو در سیاست جمهوری اسلامی است، پیش‌بینی می‌شود او در حوزه حقوق بشر سخنان و واکنش هایی تندتر از جواد لاریجانی داشته باشد.

به نظر می‌رسد این روزها که جمهوری اسلامی بر سر کشتار آبان ماه مکررا در مجامع بین‌المللی مورد سوال قرار می‌گیرد باید به کارکشتگی  این سخنگوی «حقوق بشر» بسیار ایمان داشته باشد  که او را برای پاسخگویی و توجیه  این کشتار به میدان فرستاده است.

به نظر می‌رسد که همزمان در جبهه اصولگرایی نظام تغییرات قابل توجهی در حال وقوع است؛ تغییری که بعد از ۱۴ سال حواد لاریجانی را به خانه فرستاد و دیگر برادران لاریجانی را هم پس از سال‌ها از مرکز قدرت به حاشیه رانده است. فقط چند ماه دیگر از ریاست علی لاریجانی بر مجلس شورای اسلامی باقیمانده و او برای انتخابات بعدی ثبت نام نکرده است. تنها صادق لاریجانی است که هنوز رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام است، اما دور از ذهن نیست و احتمالا لاریجانی‌ها هم با توجه به تجربه سیاسی خود دریافته اند که ستاره اقبال سیاسی شان در جمهوری اسلامی در حال افول است.