«دستاوردهای ایران» در عراق

زیتون ـ نیلوفر سعیدی: آخرین روز سال ۲۰۱۹ میلادی برای دستگاه دیپلماسی آمریکا٬ روزی پرتنش بود. هزاران تن از هواداران شبه‌نظامیان شیعی حشدالشعبی٬ از پل امنیتی منطقه امن‌الخضرا گذشته و خود را به سفارت آمریکا رساندند. آنان با سردادن شعار خواهان خروج آمریکا از عراق شده و بخش‌هایی از دیوارهای سفارت را به آتش کشیدند.

آن چه که بیش از هر چیز دیگری جلب توجه می‌کرد٬ حضور ده‌ها نفر با لباس نظامی کتائب حزب‌الله عراق بود. یعنی همان گروهی از حشدالشعبی که آمریکا به حملات آنان به پایگاه k4 واکنش نشان داد و چند قرارگاه این گروه را بمباران کرد. اخبار منابع خبری عراق نشان می‌دهد که ۲۵ تن از اعضای  حشدالشعبی، گروه  شبه نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی در این حملات کشته شده‌اند که شماری از آنان٬ از فرماندهان رده بالا بوده‌اند.

عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق و برهم صالح رئیس جمهور این کشور اعلام کرده‌اند که دقایقی پیش از حمله٬ از سوی مقامات آمریکای مطلع شده‌اند. این دو مقام عراقی خواسته‌اند وزارت دفاع آمریکا را از انجام این حمله منصرف کنند اما طرف آمریکایی٬ قاطعانه اعلام کرده که تصمیم نهایی اتخاذ شده و کاری نمی‌توان کرد.

البته عادل عبدالمهدی حرف دیگری نیز زده که شاید مهم‌تر از تمام مسائل چند روز اخیر باشد. او به آمریکایی‌ها گفته که نمی‌خواهد کشورش محل نزاعی برای سیاست‌های تهران و واشنگتن باشد.

پس از حمله به سفارت آمریکا در بغداد٬ دونالد ترامپ آن را به جمهوری اسلامی ربط داد و اعلام کرد که به این اقدامات واکنش لازم نشان داده خواهد شد.

پس از حمله به سفارت آمریکا در بغداد٬ دونالد ترامپ آن را به جمهوری اسلامی ربط داد و اعلام کرد که به این اقدامات واکنش لازم نشان داده خواهد شد.

روزی برای سه رهبر شیعی وابسته به ایران

هادی العامری مرد شماره یک جریان سیاسی ـ شبه نظامی حشدالشعبی٬ قیس خزعلی طلبه‌ی میلیتاریست شیعی و ابومهدی مهندس همه‌کاره نظامی گروه‌های شیعی که به قاسم سلیمانی عراق هم مشهور شده٬ در اعتراض و حمله امروز به سفارت آمریکا حضور داشتند.

جمال جعفر ابراهیم ملقب به ابومهدی مهندس که این روزها تصاویری از او در فضای مجازی منتشر شده که به زبان فارسی صحبت می‌کند و آرزو کرده که در گلستان شهدای تهران دفن شود٬ فردی است که به طراحی حمله تروریستی سفارت‌های آمریکا و فرانسه متهم شده و العامری و خزعلی نیز افراد شناخته شده‌ای هستند که حالا وارد جریان قانونی و رسمی سیاست شده‌اند.

العامری خود را رهبر بزرگ‌ترین جریان سیاسی عراق می‌داند که حق دارد نخست وزیر مورد نظر خود را به رئیس جمهور عراق معرفی کند. اما حالا مشخص نیست که پس از اتفاق امروز و حمله به سفارت آمریکا در بغداد٬ آیا واشنگتن عملا اجازه می‌دهد که این مرد در تعیین نخست وزیر بعدی حرف اول را بزند یا خیر.

ببندید درِ آن «جاسوسخانه» را

پاییز امسال و زمانی که اعتراضات مردم شهرهای شیعه‌نشین عراق به فساد مالی و ناکارآمدی مسئولین به اوج رسید، حسین شریعتمداری نماینده ولایت فقیه در نشریه کیهان، اعتراضات را به فتنه انگیزی آمریکا، عربستان و اسراییل ربط داد و اعلام کرد که آنان از راهپیمایی میلیونی اربعین و وحدت ایران، عراق و سوریه، نگران شده‌اند.

شریعتمداری برای توصیف سفارت آمریکا از لفظ «جاسوسخانه» استفاده کرد و نوشت: «چرا به حضور سفارت آمریکا در بغداد یعنی همان جاسوسخانه و کانون توطئه علیه ملت مظلوم عراق خاتمه نمی‌دهید و این دُمل چرکین را از سرزمین مقدس خود حذف نمی‌کنید و بیرون نمی‌اندازید؟! تسخیر جاسوس‌خانه آمریکا و حذف این کانون توطئه برای ما در ایران اسلامی دستاورد‌های فراوانی داشته است. چرا باید جوانان انقلابی عراق میهن مقدس خود را از این دستاورد‌ها محروم کنند؟»

البته شریعتمداری تنها نبود و از صدا و سیما گرفته تا آیت‌الله خامنه‌ای و فرماندهان سپاه، اعتراضات عراق را به نفود بیگانگان ربط دادند.

توصیه‌ی شریعتمداری به فتح سفارت آمریکا در عراق، در حالی صورت گرفت که ایران پس از چهل سال، هنوز هم به خاطر اشغال سفارت آمریکا هزینه می‌دهد و حمله به سفارتخانه‌های انگلیس و عربستان سعودی نیز، دردسرهای فراوانی به وجود آورد.

«سلیمانی قائدی»، هزینه‌های یک شعار

معترضین حشدالشعبی، امروز در بغداد، بر دیوار سفارت آمریکا در این شهر با نوشتن جمله‌ای عربی به معنای سلیمانی رهبر من است، نشان دادند که فرمانده سپاه قدس، چقدر برایشان محبوب است. اما در دو ماه اخیر، معترضین شیعه  دیگری هم در بغداد، نجف، کربلا و بصره، بارها علیه ایران شعار داده و دخالت‌های تهران در تعیین سرنوشت کشورشان را، محکوم کرده‌اند.

اگر چه رسانه‌های حاکمیتی جمهوری اسلامی، جایگاهی اغراق آمیز برای سلیمانی در نظر گرفته و او را محبوب‌القلوب منطقه می‌دانند، اما حالا این سوال مطرح می‌شود که آیا این محبوبیت، به افزایش نفوذ و قدرت ایران در عراق منجر شده است؟ یا این که نگرش امنیتی و شیعی سرلشکری که خود را سرباز کوچک ولایت می‌داند، هزینه‌ای جبران‌ناپذیر بر دست کشور و مردم ایران گذاشته است؟

سیاست خارجی ایران در سوریه٬ یمن٬ ‌لبنان٬ فلسطین و گستره‌ای که جمهوری اسلامی آن را محور مقاومت می‌خواند٬ در دست قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس است و از سفیر و کنسول گرفته تا رابطین امنیتی و اقتصادی نیز توسط او معرفی می‌شوند و وزارت امور خارجه و دولت در این ماجرا٬عملا حق ورود ندارند. اما حالا تصویر عراق نشان‌دهنده شکست قاسم سلیمانی در این کشور است. چرا که شیعیان دچار تفرقه شده و برای تشکیل دولت٬ عراق را به سوی بن‌بست برده‌‌اند و بخش مهمی از شیعیان٬ از ایران هم متنفر شده‌اند و در همان حال٬ سران شیعی اجازه داده‌اند که کشورشان به میدان رقابت و درگیری تهران – واشنگتن تبدیل شود.

شاید فعلا دست کم در داخل ایران، کسی نتواند به راحتی در مورد چنین موضوعی نطر دهد. اما قطعا سال ۲۰۱۹ میلادی برای قاسم سلیمانی و همکاران او در عراق، سال سختی بود و ۲۰۲۰ سال سخت‌تری خواهد بود.

ایران، ده‌ها گروه شبه‌نظامی شیعی در عراق ایجاد کردند، اما این نیروها، به چالشی مهم تبدیل شده و نه تنها باعث حفظ امنیت و ثبات نشده اند، بلکه تامین هزینه‌های آنان و دخالت مداومشان در سیاست، شرایط ناپایداری را برای عراق رقم زده است.

ایران ده‌ها گروه شبه‌نظامی شیعی در عراق ایجاد کرد، اما این نیروها به چالشی مهم تبدیل شده و نه تنها باعث حفظ امنیت و ثبات نشده اند، بلکه تامین هزینه‌های آنان و دخالت مداومشان در سیاست، شرایط ناپایداری را برای عراق رقم زده است.

از سوی دیگر با وجود آن که رسانه‌های حاکمیتی جمهوری اسلامی و رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران، ادعا می‌کنند که عراق به مهم‌ترین قلعه نفوذ ایران در منطقه تبدیل شده، اما بارها، کنسولگری ایران در نجف، توسط معترضین به آتش کشیده شد و علاوه بر این،معترضان عراقی، تصاویر بزرگ خامنه‌ای و خمینی را هم سوزاندند و حالا کسی نیست که نداند، جمهوری اسلامی نزد بخش قابل توجهی از مردم عراق منفور است و آنان، سیاست‌های تهران و دخالت قاسم سلیمانی را مسبب بخش مهمی از مشکلات خود می دانند.

در عراق با راهنمایی و حمایت سلیمانی و سپاه قدس، بخش قابل توجهی از گروه‌های گروه شبه‌نظامی شیعه به رهبری هادی العامری وارد مجلس شده و ۴۴ کرسی را در اختیار گرفتند. اما حالا، عراق به یک کشور بلاتکلیف تبدیل شده که جریانات سیاسی نمی‌توانند برای معرفی نخست وزیر توافق کنند و رئیس جمهور نیز در اقدامی نمادین، در برابر ایران و حشد الشعبی قدرت‌نمایی کرد و خط و نشان کشید که اگر العیدانی از سوی جریان هادی العامری به عنوان نخست وزیر معرفی شود، از پست خود استعفا می‌دهد.

حمله به کنسولگری ایران در بصره توسط معترضان عراقی

برهم صالح رئیس جمهور کُردزبان، عادل عبدالمهدی نخست وزیر شیعی پیش برنده امور و بسیاری دیگر از سیاست مداران از جمله مقتدی صدر، آشکارا گفته‌اند که راضی نیستند کشورشان به آوردگاه و میدان جنگ ایران و آمریکا تبدیل شود.

عراق نیز همچون ایران، به شدت به بیماری مزمن فساد مالی مبتلا شده و به خاطر بی کفایتی مدیران ناکارآمد در شرایط سختی به سر می‌برد و اتفاقا بخش قابل توجهی از معترضین، در این ماجرا نیز، سپاه قدس را مقصر می دانند.

آمریکا تنها در عرض چند لحظه با بمباران مواضع حزب الله عراق و حشد الشعبی، تلفات سنگینی بر آنها وارد کرد همچنین واکنش تند این کشور به کشته شدن پیمانکار پنتاگون در پایگاه کرکوک، نشان داده که از این به بعد نیز، یا باید حشد الشعبی کنترل شود و دست به اقدامات ضدآمریکایی نزند و یا این که، باید تاوان سنگینی پرداخت کند.
به نظر می‌رسد ادامه وضعیت فعلی در عراق، نه تنها به نفع جمهوری اسلامی و جریانات شیعی وابسته به تهران نیست، بلکه با اقدامات آ‌‌نارشیستی و خطرناکی همچون حمله به سفارت آمریکا، جریانات وابسته، شانس کمتری برای به قدرت رسیدن خواهند داشت.