چرا مسئولین از پذیرش خطا و اشتباه اِبا دارند؟

سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین این مسئله را که نظام سیاسی ایران حاضر به پذیرش و افشای اشتباه اعضای خویش نیست، بار دیگر در میان مردم مطرح ساخت.

این در حالی‌ست که در بسیاری از کشورهای دیگر، مسئولین به محض آنکه مرتکب اشتباهی شوند هم عذرخواهی می‌کنند و هم با پذیرش خطا، استعفا می‌دهند تا عواقب و مسئولیت اشتباه خود را برعهده بگیرند.

حال این پرسش مطرح می‌شود که چرا مسئولین ایرانی خود را از اشتباه و خطا مصون می‌دانند و حاضر به پذیرش خطا و عواقب آن نیستند؟

۱. اولین نکته‌ به نظام گزینش کارکنان دولتی به‌ویژه در رده‌های بالای آن مربوط است. در نظام گزینش بیشتر از هر چیز به وضعیت خاص، روابط و پیوندهای قوی فرد با نظام و مسئولین توجه می‌شود، در نتیجه فردی که به نظام اداری و سیاسی وارد شود، صرفاً یک کارمند ساده که وظایف مشخصی را باید انجام دهد، نیست بلکه تعهدات پیچیده‌ای که آمیخته از روابط خویشاوندی، دوستی، سیاسی و … است وی را به نظام اداری پیوند می‌دهد. در این وضعیت آنچه از اهمیت بیشتر برخوردار است حفظ روابط قوی و کارکردها و تعهداتی است که آمیخته‌ای از آن پیوندهای محکم هستند و نقش‌های بوروکراتیک که بر اساس پیوندهای سست و کارکرد مشخص شکل گرفته‌اند به سادگی نادیده گرفته می‌شوند. فردی که به نظام اداری وارد می‌شود و مجموعه‌ای از پیوندها، تعهدها و کارکردها وی را به دیگران پیوند می‌دهد، اگر مرتکب اشتباهی شود، فدای نظام اداری نمی‌گردد و مورد حمایت حداکثری همکارانش قرار می‌گیرد.

۲. تقدس نظام یکی دیگر از علل اجتناب از پذیرش اشتباه است. وقتی پذیرفته شود نظام مقدس است این نتیجه گرفته خواهد شد که هر نوع پذیرش اشتباه ممکن است در تقدس آن خلل ایجاد کند لذا اگر اشتباهی هم رخ داد باید تا آن جا که ممکن است از افشای آن خودداری شود تا مبادا تقدس نظام زیر سوأل رود.

۳. در ایران نه تنها «قدرت» شر لازم نیست بلکه هدیه‌ای الهی است، به همین دلیل باید به هر طریق ممکن از آن حفاظت کرد. برای کسانی که معتقدند قدرت، شری است که از روی ناچاری باید آن را پذیرفت؛ دل کندن از قدرت بسیار ساده‌تر است از افرادی که قدرت را عطیه‌ای الهی تلقی می‌کنند.

۴. تردیدی نیست قدرت، فسادآور است و یکی از مظاهر و مصادیق فساد این است: بسیاری از کسانی که از قدرت بهره‌مند هستند، اگر بتوانند، حاضر به افشای خطاهای خود نیستند و ممکن است به شیوه‌های گوناگون در پی کتمان و پرده‌پوشی اشتباهات خود باشند. فقدان نظام رسانه‌ای و قوه قضائیه مستقل این امکان را به صاحبان قدرت می‌دهد تا بتوانند مانع کشف و افشای خطاها شوند. حال اگر فرصت مناسب و آزادی کافی برای رسانه و خبرنگار فراهم باشد و استقلال قوه قضائیه به رسمیت شناخته شود، نظارت ایشان موجب می‌شود عیوب و خطاهای قدرت‌مندان از پرده برون افتند و مسئولان، مسئولیت عملکرد خویش را بپذیرند.

*نام نویسنده نزد زیتون محفوظ است

تلگرام
توییتر
فیس بوک
واتزاپ

6 پاسخ

  1. یک سوزن به خود، یک جوالدوز به دیگران.
    حکومت و رهبری در ایران پر خطا و اشتباه و ظلم و …
    اما، اپوزیسون پر مدعا و ادعا و روشنفکر و تحلیل گر و همه چیز دان و با پشتوانه مردمی و نماینده و سخنگوی تام الاختیار مردمی، چرا یک بار درست و حسابی اعتراف به اشتباهات متعدد و مکرر نکرده است؟؟
    مزدوران و حقوق بگیران و کارمندان درجه دو وسه وچهار و اسیران در آلبانی و ریاض و موساد را نمی گویم.
    بلبل زبانهائی مثل واحدی و نوری زاده و سازگارا و ناجوانمرد وارونه بنام جوانمردی را نمیگویم.
    انهائی را که اهل منطق و علم و اندیشه و تفکر و قلم ونوشتن هستند را میگویم!
    بیهوده نیست که به اینجا رسیده ایم. یک ملت مسئولیت نشناس و حق نشناس و پر ادعا!
    با بازرگان و خاتمی و طالقانی چه کرده اند؟ همین مدعیان؟

  2. اگر هم خطای بوده، مقصر دیگران هستند. احتمال اینکه زامبیی‌ها با استفاده از روش‌های مافوق بشری توانسته باشند که رادار‌های ما را گمراه کنند هست. لذا از فردا باید مرگ بر زامیی هم به مرگ بر امریکا و اسراییل و عربستان اضافه شود.

  3. پذیرش خطا و عذر تقصیر یعنی نمایندگی تام الاختیار خدا و کهکشانها و حومه بر روی زمین به آقا اشتباهی داده شده و باید لایسنسش دوباره چک بشه… ایشون با امام زمان ارتباطات خاص داره، مگه میشه ۴۰ سال بگی نایب بر حقش بعد بخاطر دو تا موشک و یه چند هزار تایی کشته و فقر و گرسنگی بی اهمیت یه مملکت که همش فدای یک تار موی حضرتش … این حرفا را بهشون نسبت بدیم

  4. آقای خامنه ای در چند مورد اشتباه خود را پذیرفته ولی همواره اعتذار او از موجودات ماورا الطبیعه بوده و نه مردم یا افراد. در مورد کاهش جمعیت گفت مرتکب خطا شده و لذا از درگاه باری تعالی عذر تقصیر میخواهد.
    علیرغم شعارها و معدود احادیثی که بلغور میشود، اصولا مردم در دیدگاه مذهبیون سنتی ایران هیچ ارزش و احترامی ندارند که عذرخواهی از آنها را توجیه کند و این مختص به روحانیون نیست. کارشناسان دینی باید با ادله محکم ثابت کنند ریشه این دیدگاه در ذات اسلام نیست. تا آن موقع من خلافش را تصور میکنم.

  5. درست است که مردم نیابت اقا را از امام زمان به سخره میگیرند ، اما عده ای هم به این امر باور دارند یا به آن تظاهر میکنند . پذیرش اشتباه در حاکمیت حتی مع الواسطه امام زمان ، استغفرلله ؟!

دیدگاه‌ها بسته‌اند.

حدود هفده سال پیش و در زمان جدی شدن بحران هسته‌ای، در تحریریه روزنامه بحثی جدی میان من و یکی از همکاران و دوستان قدیمی که سابقه جنگ و خدمت در رده بالای سپاه را

ادامه »

بی‌شک وجود سکولاریسم آمرانه یا فرمایشی که توسط پهلوی‌ها در ایران برقرار‌شد تاثیر مهمی در شکل گیری و حمایت گسترده مردم از انقلابی که

ادامه »

آنچه وضعیت خاصی به این دوره از انتخابات آمریکا داده، ویژگی دوران کنونی است که جهان در آن قرار دارد.

ادامه »