در اعتراضات گوناگونی که از سوی برخی نیروهای نزدیک به اصلاحطلبان مانند علی مطهری و خانم پروانه سلحشوری انجام شده است، هر دو تاکید بر این دارند که «اگر در آغاز موج ابتلای کرونا در قم عناصر مرتجع و عقب‌مانده به جای برخورد منطقی علمی برخوردخودسرانه دینی نکرده بودند، الآن این موج تا این حد گسترده نشده بود.»

البته این سخن بی هیچ تردیدی درست است، در واقع اگر همزمان با آغاز این موج اگر سریعتر اطلاع‌رسانی می‌شد، میزان ابتلا و مرگ و میر کمتر بود. اما علیرغم صحت این نظر، آیا واقعا چنین سخنی فایده‌ای دارد؟ دردی از درد مردم را درمان می‌کند؟ آیا این برخورد جز اینکه یک جناح سیاسی آن یکی را نزد مردم بدنام کند، مفید است؟ آیا اگر یک یا دو روز زودتر اطلاع‌رسانی می‌شد و جلوی برخورد غیرمسئولانه برخی طلاب و علما گرفته می‌شد، ویروس کرونا امروز وجود نداشت؟ پاسخ به نظر من منفی است، ممکن است فقط در حد بسیار جزئی دامنه انتشار ویروس محدودتر می‌شد. در هر حال انداختن تقصیر بیماری به گردن یک جناح سیاسی یا یک گروه خاص به گمانم همان موج برخورد غیرمسئولانه را دامن می‌زند. نه فقط به این نوع برخورد سیاسی با کرونا بلکه به برخوردهای دیگر سیاسی که در میان مردم و مسئولان رایج است.

سلاح بیولوژیکی: گروهی که عمدتا شامل تندروها، برخی اصولگرایان، و پیروان رهبری و خود او هستند، معتقدند که کرونا احتمالا یک سلاح بیولوژیک است. که بقول رهبری «قرائنی» وجود دارد که این بیماری یک سلاح بیولوژیک و میکروبی باشد. این نظر عوامانه و سیاسی است و مثل همه نظرات دیگر مشابه فقط برای فرافکنی همه چیز به گردن دشمنی موهوم است. این نظر به سئوالاتی چند باید پاسخ بدهد: جز روسیه، هند، کشورهای اروپای شرقی، آمریکای لاتین و آفریقا همه کشورهای جهان در معرض این بیماری هستند، دشمنان فرضی ایران مثل آمریکا و اروپا و اسرائیل خودشان مثل ایران در معرض این بیماری هستند و آنها که ابتلای کمتری داشتند، مثل روسیه و کره شمالی همه به ما نزدیکترند تا به دشمنان ما. این فرض که کسی سلاح میکروبی بسازد علیه ما و هشتاد کشور و خودش را هم آلوده کند، احمقانه است.

روحانی و دولت بی‌عرضه:دولت روحانی بی‌عرضه است و نتوانست جلوی این بیماری را بگیرد و اگر مردم در انتخابات به او رای نمی‌دادند، چنین بلایی سر ما نمی‌آمد. این اندیشه در ذهن برخی از مردم به‌خصوص گروههای مخالف حکومت که با اصلاح طلبان بیشتر از رهبری مخالفند، وجود دارد. آنها دوست دارند که دولت یا حکومت یا اصلاح طلبان را مسئول همه مشکلات از جمله وجود ویروس و باکتری ببینند. چرا، چون در خود احساس حقانیت و مظلومیت می‌کنند و برای ابراز مخالفت، دشمن نزدیکی پیدا می‌کنند که به او نفرت بورزند. اگرچه در بی عرضه‌گی دولت شکی وجود ندارد، اما اتفاقا دولت در حوزه بهداشت کمتر از سایر حوزه‌ها ناتوان است و در حال حاضر اگر فقط یک گروه با تمام وجود و مسئولانه و تمام وقت جانش را گذاشته که با این بلای بزرگ بجنگد همین وزارتخانه است. بیمارستان‌ها بطور جدی و واقعی تا توانسته‌اند در برخورد با مبتلایان و معالجه آنان کوشیده‌اند. میزان گستردگی این بیماری در ایران، با بسیاری از کشورهای پیشرفته مثل ایتالیا و آلمان و اسپانیا خیلی متفاوت نیست. این که میزان ابتلا در ایران گسترده است، پس دولت بی‌عرضه است، خود به خود دلیل درستی نیست، چرا که میزان ابتلا در موزامبیک و اتیوپی و توگو و گابن از ایتالیا و آلمان و فرانسه کمتر است، آیا می‌توان به این استناد دولت‌های آفریقایی مذکور را باعرضه تر از دولت‌های ایتالیا و آلمان دانست؟

به‌خاطر انتخابات خبر کرونا را دیر اعلام کردند: این فرض می‌گوید که جمهوری اسلامی چون می‌خواست مشارکت مردم زیاد باشد، خبر کرونا را اعلام نکرد. برگزاری انتخابات روز دوم اسفند بود و تا آن روز فقط ۱۳ مورد مشکوک به کرونا یافته شد. اگر هم خبررسانی نشده باشد، دلالت بر چیز خاصی نمی‌کند. از این گذشته نتیجه انتخابات آنقدر افتضاح بود که نه تاخیر در اعلام و برگزاری آن معنی داشت و نه حضور مردم در پای صندوق‌های رای متاثر از این اتفاق ممکن بود باشد.

سیاسی شدن هر چیز: متاسفانه هم مردم و هم حکومت عادت دارند همه چیز را از چشم سیاست ببینند، چه آن کسی که آخوندها و طلاب دیوانه غیرمسئول را عامل این بیماری می‌داند، چه رهبری و برخی دون کیشوت‌های حامی‌اش که دنبال نظریاتی مثل سلاح میکروبی می‌روند. این درست است که مقاومت بسیاری از طلاب و مردمی که برایشان تصور اینکه باید حرم امام را ضدعفونی کرد، فاجعه است و همین تفکر و افکاری مانند حامیان طب اسلامی که روغن بنفشه را برای حفظ بیضه اسلام توصیه می‌کنند، باعث می‌شود بیماری بیشتر و گسترده شود، ولی این موضوع نه خاص مسلمان‌ها و ایرانیان است، و نه خاص امروز. در اینترنت دهها عکس سلفی توسط جوان‌هایی در فرانسه و جاهای دیگر منتشر شده که بدنه اتوبوس را لیس می‌زنند و منظورشان این است که ما نمی‌ترسیم، یا بی‌خیال بابا. در دوران آنفلوآنزای اسپانیایی که میلیون‌ها نفر در فاصله سالهای ۱۹۱۶ تا ۱۹۱۸ کشته شدند، و مرکز آن آمریکا بود، بخاطر یک راهپیمایی جمعی بزرگ در فلوریدا کشتار ناشی از بیماری در آن ایالت دهها برابر بیشتر از ایالت‌هایی بود که قرنطینه را رعایت کرده بودند.

ما مسئول همدیگر هستیم: برخی از ما معتقدیم که دولت دارد تمام تلاش خودش را برای کنترل کرونا می‌کند، اما اکثر مردم معتقدند که دولت کوتاهی‌های فراوانی می‌کند و اصلا به مسئولیت‌های خودش در مقایسه با کشورهای دیگر نمی‌پردازد. فرقی نمی‌کند، چه دولت این کار را بکند و چه نکند، ما در معرض بیماری مرگباری هستیم که در برخی موارد فقط یک هفته فرصت می‌دهد تا زنده بمانیم. در این شرایط ما باید با خودمان و اطرافیان‌مان مسئولانه برخورد کنیم. ما نیازمند این هستیم که با یاری دادن به دیگران از این تونل وحشت عبور کنیم و به سلامت به زندگی ادامه بدهیم