دفن جوجه‌های یک روزه؛ حیوان‌آزاری یا «امری طبیعی»

زیتون ـ یلدا امیری: وسط پارک ایستاده بود و فریاد می زد؛ بچه‌ها، بچه‌ها. در چشم بر هم زدنی ۲۰-۳۰ گربه دورش جمع شدند، در سطلش را برداشت و شروع کرد برای گربه‌ها غذا ریختن؛ دل و جگر مرغ. جلو رفتم و خسته نباشیدی گفتم، زن مسنی بود که خستگی از صورتش می‌بارید انگار بار مراقبت از آن همه گربه خسته‌اش کرده بود. می گفت قبلا توی این پارک ۷۰ گربه بوده شهرداری آمد و سم ریخت حالا همین ۳۰ تا مانده‌اند جنازه هاشون هنوز گوشه و کنار پارک هست. سطل دل و جگر که خالی شد خداحافظی کرد، راه رفتنش هم خسته بود.

سرنوشت گربه‌های این پارک شباهت زیادی به سگ‌هایی دارد که در حومه شهرها هرازگاهی خبر قتل عام آنها توسط نهادهای مختلف منتشر می‌شود.

قصه رفتار با حیوانات وحشی، دام و پرندگانی که به مصرف خوراکی می‌رسند، حیوانات شهری و خانگی در ایران قصه‌ای پر از خشونت و غصه است. از رفتار نهادهای مسئول گرفته تا حیوان آزارانی که راهی برای مجازات آنها وجود ندارد.

دفن کردن جوجه‌های زنده

این روزها فیلم‌هایی از زنده به گور کردن تعداد زیادی جوجه منتشر شده است. گفته شده که همگی این جوجه‌ها خروس هستند و تنها یک روز عمر دارند و به جوجه یک‌روزه معروف‌اند.

این ماجرا واکنش‌های بسیاری را در فضای اجتماعی و فعالان محیط زیست داشته است تاجایی که روحانیون احکام شرعی برای منع این کار صادر کردند و مسئولان وادار به واکنش شدند.

محمدرضا صدیق‌پور، دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه گفته است دستور ستاد تنظیم بازار برای افزایش تولید یکی از دلایل این مشکل بوده است. افزایش تولید، در راستای شعاری است که رهبر جمهوری اسلامی به عنوان شعار سال ۹۹ اعلام کرده است.

غلامعلی فارغی، رئیس انجمن تولیدکنندگان جوجه در این باره گفته که حذف و معدوم‌سازی مازاد تولید جوجه یک‌روزه امری طبیعی در صنعت مرغداری است. هر تعداد جوجه یک‌روزه که فروش نرود مجبور به معدوم‌سازی آن هستیم. رئیس انجمن تولیدکنندگان جوجه در این‌باره توضیح داده که کاهش خوراک دام، تقاضای کمِ مصرف به دلیل کرونا و برنامه‌ریزی دستوری تولید در ۴ ماه اخیر باعث این موضوع شده است.

فارغی در حالی این اتفاق را معمول می‌داند که این کار از مصادیق حیوان آزاری محسوب می‌شود و به تازگی قوانینی هم برای مقابله با آن وضع شده است. اما ظاهرا در موارد اینچنینی قوانین فقط به صورت ماده قانون باقی می‌مانند.

محمدرضا صدیق‌پور، دبیر انجمن تولیدکنندگان جوجه یکروزه نیز گفته است دستور ستاد تنظیم بازار برای افزایش تولید یکی از دلایل این مشکل بوده است. افزایش تولید، در راستای شعاری است که رهبر جمهوری اسلامی به عنوان شعار سال ۹۹ اعلام کرده است.

کسی برای سگ‌ها احترام قائل نیست

حمیدرضا مهدوی‌ارفع، استاد حوزه و دانشگاه در مصاحبه ای با خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران در این مورد گفت: این کار از لحاظ دینی کاملا محکوم است؛ زیرا در مکتب اسلام، هر جانداری احترام دارد و جانش محترم است.

سخنان این استاد حوزه در حالی منتشر می‌شود که نجس بودن سگ در اسلام حکمی شرعی به شمار می‌آید. طبیعتا یک حکومت دینی نمی‌تواند این حکم را نادیده بگیرد حتی اگر یک پزشک متخصص سلامتی یک سگ را تایید کند. چنین حکمی از شرع هرگز تغییر نخواهد یافت. همین حکم شرعی و عدم فرهنگ سازی باعث آزار این حیوان به طور گسترده در ایران می‌شود.

 نگرانی رئیس قوه قضاییه برای جوجه‌ها

نهایتا کار به جایی رسید که قوه قضائیه وارد این ماجرا شد در جلسه دوشنبه اول اردیبهشت، شورای عالی قوه قضاییه حسن درویشیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور، با ارائه گزارشی در خصوص کشتار جوجه‌های یک روزه، اعلام کرد: این موضوع با دستور ریاست محترم قوه قضاییه بلافاصله مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به این ‎که ایران بزرگ‎ترین صنعت طیور را در منطقه دارد، لازم بود در ایام کرونا با توجه به کاهش تقاضا، سیاست کاهش تولید زودتر به تولیدکنندگان ابلاغ شود، اما مصوبه کاهش ۱۵ میلیونی تولید جوجه یک روزه در روز ۱۸ فروردین ماه و درست زمانی به مرغداران ابلاغ شد که جوجه‎های یک روزه تولید شده بودند.

او دولت را در این مورد مقصر دانست و در مورد تخصیص ارز برای واردات ۲,۵ میلیون تن غذای مرغ نیز گفت: عدم تخصیص این مبلغ با وجود مصوبه‌های قانونی سبب افزایش قیمت نهاده‎های طیور شد که همین امر ضرر و زیان تولیدکنندگان را در پی داشت و یکی از عوامل از بین رفتن میلیون‌ها جوجه شد.

رئیس قوه قضاییه در واکنش به گزارش رئیس سازمان بازرسی کل کشور، با انتقاد از  دفن جوجه‌های زنده گفت: کشتار جوجه‎‌ها که دل مردم را به درد آورد، اقدامی غیر قانونی، غیر شرعی و غیر اخلاقی بود و بدتر از آن توجیهاتی بود که از سوی مسئولان صورت گرفت که این کار را مسبوق به سابقه و ضروری دانستند.

سخنگوی قوه قضاییه نیز در نشست خبری روز گذشته،۲ اردیبهشت، گفت که سازمان بازرسی کل کشور به صورت خاص به موضوع معدوم کردن جوجه های یک روزه ورود کرده است. مقرر شده هم نسبت به این واقعه غیرقانونی، غیرشرعی و غیراخلاقی ورود کند و هم بخش‌های پشت صحنه این مسئله به صورت جدی در دستور کار قرار گیرد. شائبه اینکه این اقدام برای افزایش قیمت مرغ بوده نیز مطرح و قرار شده اقدام وزارت جهاد کشاورزی در این ارتباط به صورت دقیق بررسی شود.

رئیس قوه قضاییه گفت: کشتار جوجه‎‌ها که دل مردم را به درد آورد، اقدامی غیر قانونی، غیر شرعی و غیر اخلاقی بود و بدتر از آن توجیهاتی بود که از سوی مسئولان صورت گرفت که این کار را مسبوق به سابقه و ضروری دانستند.

در نهایت سعید محمودی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان تهران در واکنشی نه چندان تاثیر گذار و جدی این اقدام را «غیرانسانی و غیرعلمی» دانسته و گفته این جوجه‌ها زنده‌اند و صاحب روح و جان هستند. او خبر داده که به تمام واحدهای تولیدکننده جوجه در تهران اخطار داده‌ تا اگر این کار انجام شود، با آن‌ها به شدت برخورد خواهد شد.

در سالهای اخیر با افزایش حساسیت افکار عمومی به حیوان‌آزاری در ایران دولت و مجلس تلاش کردند قوانین مربوط به این موضوع را تغییر دهند.

بر اساس قانون جدید ضرب و شتم، شکنجه، مجروح کردن عمدی، جراحی‌های غیرضروری و مثله کردن از مصادیق حیوان آزاری عنوان شد و مجازات حبس بیش از شش ماه تا دو سال، جزای نقدی بیش از ۲۰ میلیون ریال تا ۸۰ میلیون ریال و شلاق ازسی و یک تا هفتاد و چهار ضربه برای مرتکبین پیش‌بینی شد. اما همچنان هیچ مرجعی به طور رسمی اجرای این قانون را دنبال نمی‌کند.

جدای از  داستان جوجه‌های یکروزه رسانه‌ها در ایران نمی توانند در رابطه با حیوانات فرهنگ‌سازی کنند. نگهداری از حیوانات خانگی، مانند سگ یا گربه به‌عنوان بخشی از نفوذ فرهنگ غربی، محسوب می‌شود، به خصوص در مورد سگ ها که در دین اسلام نجس به شمار می روند. رسانه‌های دولتی و حکومتی درباره بیماری‌های مشترک انسان و حیوان بزرگنمایی می‌کنند و باعث می‌شوند که هزاران حیوان شهری مورد اذیت و آزار هرروزه قرار بگیرند و یا به‌عنوان حیوان موذی کشته شوند.