زیتون ـ یلدا امیری: گویی همه ترجیح می‌دادند موضوع مسکوت بماند؛ اسرائیل هم هنوز مسئولیتی را به عهده نگرفته است. انفجار در سایت اتمی پارچین و پس از آن نطنز باعث گمانه‌زنی‌های بسیاری در میان اهالی رسانه و شبکه‌های اجتماعی درباره چند و چون این اتفاق شد. با وجود این به نظر می رسید که تمایل به سکوت و عبور بی سر و صدا در مورد این وقایع هم در سوی اسرائیل و هم از سوی ایران وجود دارد. این سکوت ایران شباهت زیادی به انفعالش در برابر حملات اسرائیل به پایگاه‌های ایران در سوریه دارد، سکوت مصلحتی.
انفجار سایت‌های هسته‌ای
تا این‌جایِ کار ماجرای انفجار در سایت‌های اتمی ایران و گمانه‌زنی‌ها در مورد دست‌های پشت پرده اسرائیلی؛ شبیه جنگ سرد است و عاملی برای کشش بیشتر ایران به شرق.
روزنامه نیویورک تایمز روز ۱۲ تیر با انتشار دو گزارش اختصاصی به نقل از یک منبع اطلاعاتی وابسته به یک کشور خاورمیانه و همچنین اظهارات یک عضو اطلاعات سپاه پاسداران از نقش اسرائیل در انفجار نطنز خبر داد. اما هیچ یک از این دو منبع اطلاعاتی حاضر به فاش کردن هویت خود نشده‌اند.
روزنامه نیویورک تایمز روز ۱۲ تیر با انتشار دو گزارش اختصاصی از نقش اسرائیل در انفجار نطنز خبر داد.
پس از آن سخنان آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع پیشین اسرائیل خبرساز شد، او تلویحا گفته است که منبع اطلاعاتی که روزنامه نیویورک تایمز با استناد به او، اسرائیل را عامل انفجار در سایت هسته‌ای نطنز در ایران معرفی کرده، ارشدترین مقام اطلاعاتی اسرائیل است. ظاهرا اشاره لیبرمن به یوسی کوهن، رییس موساد، سازمان جاسوسی اسرائیل بوده است. لیبرمن در گفت‌وگو با رادیوی ارتش کشورش، بدون بردن نام یوسی کوهن، گفت تمام مقامات جامعه اطلاعاتی اسرائیل به خوبی آگاه هستند که فردی که منبع اطلاعاتی اخیر بوده، کیست و تنها بنیامین نتانیاهو می‌تواند دهان او را ببندد.
خبرهای ضد نقیض
پس از وقوع انفجار در پارچین و نظنز خبرهای ضد و نقیضی در این مورد منتشر شد چند ساعت پس از انفجار پارچین، دوربین صدا و سیمای جمهوری اسلامی به محلی که گفته می‌شد انفجار رخ داده است رفت. خبرنگار این سازمان جلوی مخازنی قرار گرفت و مدعی شد حادثه ناشی از انفجار مخازن گاز بوده است اما تصاویر این گزارش صدا و سیما تنهای نمای بسته‌ای از محل را نشان می‌داد.
داوود عبدی، سخنگوی وزارت دفاع ایران نیز در این گزارش درباره انفجار گفت: «اتفاقی که ساعات پایانی شب گذشته در جنوب شرقی تهران رخ داد به دلیل نشست مخازن گازی بود که در منطقه عمومی پارچین رخ داد و عامل انفجار و شعله ور شدن آتش شد.» وی در عین حال تاکید کرد که این حادثه تلفات جانی نداشته است. عبدی، این مکان را، یک منطقه تپه مانند، توصیف کرد که مسکونی نیست.
شورای عالی امنیت ملی اعلام کرد که علل رخداد در سایت هسته‌ای نطنز را متوجه شدند اما در شرایط فعلی نمی‌توانند به لحاظ امنیتی آن را بیان کنند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی هم در توضیح وقوع حادثه در سایت نطنز گفت: یکی از سوله‌ها که دچار حادثه شد، سوله‌ای است که در فضای باز و فاقد مواد هسته‌ای بود که در واقع آلودگی هم ندارد.
با وجود این دیری نپایید که حادثه به موضوعی امنیتی بدل شد که «فعلا» امکان توضیح درباره آن وجود ندارد.
مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس هم درباره چند و چون حادثه گفت که «سوله آسیب دیده مرکز مونتاژ برخی ماشین‌های غنی‌سازی ما طبق برجام بوده است». او با بیان اینکه کاری که در سوله نطنز انجام می‌گرفته کاملا در راستای برجام بوده است لذا هیچ تخلف و تخطی از برجام نشده است، ادامه داد: «امکان اعلام علت رخداد نطنز به دلایل امنیتی وجود ندارد.»
شورای عالی امنیت ملی هم اعلام کرد که علل رخداد در سایت هسته‌ای نطنز را متوجه شدند اما در شرایط فعلی نمی‌توانند به لحاظ امنیتی آن را بیان کنند.
در نهایت سخنگوی دولت روز گذشته بدون ذکر جزئیاتی گفت که « قطعاً ما اگر به جمع‌بندی برسیم که دخالتی خارجی در این حادثه (نطنز) وجود داشته است به آن پاسخ متناسب را خواهیم داد.»
عمدی بودن حادثه
بستن دهان رئیس موصاد چندان فایده ای نداشت و سرانجام جمهوری اسلامی سکوت مصلحتی خود را شکست. اگرچه ابهامات و شایعات پایان نیافت. هر چند حرفی از نقش اسرائیل به میان نیامد، اما همه اسرائیل را عامل این حملات می‌دانند.
نورنیوز: «شواهدی درباره عمدی بودن آن [حادثه نطنز] وجود دارد ولی حمله هوایی به این مرکز تقریبا غیرممکن است».
وب‌سایت «نور نیوز»، منتسب به شورای عالی امنیت ملی، روز سه‌شنبه ۱۷ تیرماه با انتشار مطلبی حادثه نطنز را حمله نامید و نوشت: «شواهدی درباره عمدی بودن آن وجود دارد ولی حمله هوایی به این مرکز تقریبا غیرممکن است».
این وب‌سایت در عین حال تاکید کرده که تشابه زیادی بین حادثه نطنز و ترور سردار سلیمانی قابل مشاهده است.
حمله به سفارتخانه‌های اسرائیل
اما ظاهرا ایران نیز در این میان بی‌کار ننشسته است و در جنگ اعلام نشده‌ای که در جریان است برخورد متقابل می‌کند.
به گزارش رادیو فردا روز سه‌شنبه کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل گزارش داد که سازمان جاسوسی موساد اخیرا توانسته است حملات برنامه‌ریزی شده جمهوری اسلامی ایران علیه برخی سفارتخانه‌های اسرائیل «در اروپا و دیگر نقاط» را خنثی کند. به نوشته تایمز آو اسرائیل، کانال ۱۲ اسرائیل هیچ اشاره‌ای به جزئیات و همچنین منبع این خبر نکرده است.
همزمان خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران در گزارشی با عنوان «نگاهی دیگر به ماجرای نطنز و جنگ روانی اخیر/ ابتکار عمل در دست کیست؟» تلویحا حمله اسرائیل را رد نمی‌کند و می‌نویسد: هنوز اطلاعات رسمی در این باره اعلام نشده است. مهمترین مطلبی که تاکنون منتشر شده، اظهارات کیوان خسروی سخنگوی شورای عالی امنیت ملی است که اعلام کرد: «با تحقیق پیرامون فرضیه های مختلف مربوط به علت این رخداد و بررسی دقیق آثار، نحوه ومیزان تخریب ایجاد شده ،علت اصلی حادثه مشخص شده است.»
کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل گزارش داد که سازمان جاسوسی موساد اخیرا توانسته است حملات برنامه‌ریزی شده جمهوری اسلامی ایران علیه برخی سفارتخانه‌های اسرائیل «در اروپا و دیگر نقاط» را خنثی کند.
تسنیم نوشته است: «ظاهر امر این‌چنین است که اگر صهیونیست‌ها این کار را کرده باشند، قاعدتاً ابتکار عمل در دست آنهاست. به نوعی که چه در حالت پاسخگویی و چه در صورت صبر مقطعی، به ایران ضربه‌ای وارد آمده است.»
این خبرگزاری نوشته که اسراییل سه‌دلیل برای این‌کار داشته است؛ تلافی خراب‌کاری در تاسیسات آب اسراییل که به ایران نسبت داده‌شده، ترغیب ایران به واکنش نظامی و زمینه‌سازی برای تحریم تسلیحاتی ایران یا افزایش فشار حداکثری برای آنکه ایران را پای میز مذاکره بیاورند.
نگاه به شرق گزینه کاربردی
خبرگزاری تسنیم در بخش آخر گزارش خود با اشاره به تحریم‌های آمریکا و اقدامات اسرائیل علیه ایران نتیجه می گیرد: ابتکار عمل، در این نمای واقعی‌تر و وسیع‌تر، کاملاً در دست ایران است… نگاه به شرق یکی از این گزینه‌های راهبردی است که به نظر می‌رسد برخی دولتمردان دست‌کم در مقام عمل مجبور به اتخاذ آن شده‌اند؛ ضمن آنکه اقتصاددان‌های بسیاری نیز وجود دارند که معتقدند اگر چه مشکلات اقتصادی ایران سنگین است، اما راه‌های بسیاری برای برون رفت وجود دارد که هیچکدام از آنها از مذاکره نمی‌گذرد.»
«سیاست کلان مقاومت فعالِ» چرخش به شرق از نظر نویسنده تسنیم، ضربه‌ای به آمریکا و اسرائیل خواهد زد که «مسائلی مانند نطنز در حاشیه آن هم نیست».
بیشتر بخوانید:
بازگشت به جهان دو قطبی از راه ایران؟
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، یک سال و نیم پیش با تاکید بر ضرورت ارتباط علمی با کشورهایی که در مسیر رشد جهشی قرار دارند گفت: «این‌گونه کشورها عمدتاً در آسیا هستند، بنابراین باید نگاهمان به شرق باشد نه به غرب.»
«سیاست کلان مقاومت فعالِ» چرخش به شرق از نظر نویسنده تسنیم، ضربه‌ای به آمریکا و اسرائیل خواهد زد که «مسائلی مانند نطنز در حاشیه آن هم نیست».
آیت‌الله خامنه‌ای از طرح بلندپروازانه چین برای احیای جاده ابریشم نیز استقبال کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه همکاری‌های چین در دوران تحریم را فراموش نخواهد کرد.»
به نظر می‌رسد که جهان به سوی دوران دو قطبی جدیدی پیش می‌رود، اتفاقات شباهت زیادی به دوران جنگ سرد دارد، بازار جاسوسی و ماموران امنیتی گرم شده است، دولت‌ها تا جای ممکن پنهان‌کاری می‌کنند و خبرهای ضد و نقیض منتشر می‌شود، شاید اگر مارشال مک لوهان استاد مرکز مطالعات رسانه‌ای تورنتو زنده بود در نظریه دهکده جهانی خود تجدید نظر می‌کرد.
دیدگاه‌ها بسته‌اند.