روح الله زم؛ حکایتِ صید و صیاد

زیتون ـ احسان نادرپور: پس از پخش برنامه بدون تعارف و مصاحبه با روح‌­الله زم بار دیگر او در تیتر اخبار قرار گرفت. پیش از آن هم با صدور حکم اعدام برای این فعال رسانه‌­ای کاربران شبکه­‌های اجتماعی واکنش های زیادی نسبت به این حکم نشان دادند. غلامحسین اسماعیلی دهم تیرماه اعلام کرد که دادگاه ۱۳ مورد از عناوین ریز توام را از مصادیق افساد فی الارض دانسته و حکم اعدام صادر کرده است و در مورد چند مورد اتهامی که افساد فی الارض نبود به مجازات حبس محکوم شده است.

 

کیفرخواست زم حاوی ۱۷ بند بود اما در رابطه با مصادیق جرایم نه تنها از سوی قوه قضاییه چیزی اعلام نشده است بلکه در گزارش‌­ها و مستند­هایی که از سوی صدا و سیما و با دیکته مقامات امنیتی ساخته شده هم موردی پیدا نمی‌­شود.

در گزارشی که صدا و سیما در اوایل بازداشت زم منتشر کرد سخن از  اطلاعاتی در مورد دریافت ۲ میلیون دلار از امریکا و چند صد هزار دلار از منابع دیگر  به میان آمد اما در متن حکم صادره تنها مبلغ ۹۷هزار و ۵۵۰ یورو دیده می­‌شود.

بر اساس اطلاعاتی که به دست «زیتون» رسیده است به همین وکیل تسخیری هم اجازه دیدار آزادانه با زم داده نشده  و دیدارهای زم با وکیلش در حضور ماموران امنیتی و تحت فشار برگزار می­‌شد.

اصول دادرسی قانونی در روند پیگیری پرونده رعایت نشد. در روند رسیدگی پرونده به روح الله زم اجازه در اختیار گرفتن وکیل داده نشده او او ناچار به استفاده از وکیل تسخیری شد.

بر اساس اطلاعاتی که به دست «زیتون» رسیده است به همین وکیل تسخیری هم اجازه دیدار آزادانه با زم داده نشده  و دیدارهای زم با وکیلش در حضور ماموران امنیتی و تحت فشار برگزار می­‌شد. تا جایی که وکیل تسخیری هم تحت همین فشار توسط قاضی صلواتی و ماموران سپاه پاسداران نتوانسته است آنطور که باید و شاید از او در دادگاه دفاع کند و حتی به پرونده روح الله زم نیز دسترسی نداشته است.

محمدعلی زم، پدر روح الله زم هم در این رابطه نامه­‌ای به رییس قوه قضاییه نوشت و به این موضوع اعتراض کرد. او در این نامه نوشت:«متهمی که حدود ۹ ماه در بی‌خبری کامل از همسر و دختران خردسال مظلومش که در غربت زندگی می‌کنند، بوده و امکان هیچ تماس تلفنی و ملاقات با پدر و مادر و بستگانش را نداشته و حتی برای گفتگو با وکیلش هم از اندکی آزادی برخوردار نیست و سایه ماموران امنیتی را بر سر خود سنگین می‌بیند، چگونه می‌تواند تحت فشار نبوده و احساس آرامش داشته باشد»

خانواده و نزدیکان روح­الله زم هم مانند وکیل تسخیری هیچ اطلاعاتی از پرونده روح‌­الله زم نداشتند و اطلاعات آن­ها از دادگاه  هم محدود به همان چند دقیقه فیلمی­ است که توسط وبسایت­‌های امنیتی و صدا و سیما به صورت گزینشی پخش شد.

روح­‌الله زم در طول تمام ۸ ماه بازداشتش توسط اطلاعات سپاه نتوانسته ارتباطی با خانواده­اش در ایران و همسر و فرزندانش در فرانسه داشته باشد و بدون ملاقات و تماس تلفنی و در بی خبری کامل روزهای بازداشت، بازجویی و دادگاه را سپری کرد

روح­‌الله زم در طول تمام ۸ ماه بازداشتش توسط اطلاعات سپاه نتوانست ارتباطی با خانواده­اش در ایران و همسر و فرزندانش در فرانسه داشته باشد و بدون ملاقات و تماس تلفنی و در بی خبری کامل روزهای بازداشت، بازجویی و دادگاه را سپری کرد. تنها دفعه‌­ای که او توانست با خانواده‌­اش دیدار کند صبح دهم تیر ماه بود. زمانی که ساعاتی بعد از آن قرار بود غلامحسین اسماعیلی خبر صدور حکم اعدام او  را به رسانه‌­ها اعلام کند. که البته این دیدار هم تنها با پدر، مادر و یکی از خواهرانش انجام شد و اجازه بردن لباس و وسایل شخصی نیز به خانواده داده نشد.

در همین راستا دبیر دریابیگی بلوردی، وکیل تسخیری روح‌الله زم نیز در لایحه دفاعش به بخشی از این اتفاقات اعتراض کرده است و صدور حکم اعدام و جرم افساد فی الارض را بی ربط به بازجویی‌­ها و اظهارات روح­الله زم دانسته و نوشته «در کیفرخواست صادره هیچگونه دلیل و مستند محکمه‌پسندی علیه مشارالیه ارائه نشده است و موکل در بازجویی‌های متعدد و در محضر بازپرس محترم، صراحتاً و منجزاً این اتهام را رد نموده است».

در این میان اما پرونده روح الله زم با مستندهایی که سیمای جمهوری اسلامی برای او  تهیه کرده و به واسطه نام­‌هایی که بر اساس گزارش‌های مختلف در پرونده‌اش وارد شده حواشی مهمی پیدا کرد.

هنگامه شهیدی
اگر ثابت کنند از سیاست و رسانه کناره‌گیری می‌­کنم

در پنجمین جلسه از رسیدگی به دادگاه روح الله زم نام هنگامه شهیدی، فعال و زندانی سیاسی سابق به میان می­‌آید. قاضی صلواتی مدعی می­‌شود که هنگامه شهیدی در اعترافاتش علیه روح‌­الله زم و ارتباطش با او اعتراف کرده است.

در بخشی از این جلسه دادگاه قاضی صلواتی از زم می‌­پرسد: «آیا از خانم هنگامه شهیدی برای آمد نیوز پولی قرض کردید؟»  او در جواب می­‌گوید:«یک بار پولی از ایشان گرفتم و …» ادامه صحبت های زم نه در متن­‌های این جلسه و نه در فیلم منتشر شده از آن وجود ندارد و مشخص نیست که این فیلم تقطیع شده است یا نه. اما در فیلمی که از این سوال پخش شده است هم واژه قرض را از زبان قاضی صلواتی سانسور کرده‌­اند.

قاضی صلواتی در ادامه بخشی از اعترافات هنگامه شهیدی را قرائت می­‌کند:«با زم از خرداد سال ۹۵ ارتباط داشتم و به من علاقه پیدا کرد و از من خواستگاری کرد.

صلواتی در ادامه بخشی از اعترافات هنگامه شهیدی را قرائت می­‌کند:«با زم از خرداد سال ۹۵ ارتباط داشتم و به من علاقه پیدا کرد و از من خواستگاری کرد. او از من خواست از کشور خارج شوم و این موضوع مربوط به زمانی بود که هدایت آقایی از من جدا شده بود. روح الله مرا در جریان خیلی از چیزها قرار می‌داد و بعد از فوت تاجیک تنها شده بود و به من اعتماد داشت. من اگر می‌خواستم می‌توانستم روح الله زم را در چنگ خود بگیرم. او به من اعتماد دارد و هر خبری را که بگویم کار می‌کند. فرانسه به او اسلحه داد، من روح الله را ۹ ماه بالا و پایین کردم.»

اما در واکنش به این اظهارات سیدعلی اصغر حسینی، وکیل هنگامه شهیدی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که این اتهامات به هیچ وجه صحت ندارد و هنگامه شهیدی چنین حرف­‌هایی را نزده است: «اینجانب به‌عنوان وکیل خانم شهیدی و باتوجه به اینکه هم اکنون موکلم در زندان است و امکان دفاع از خود را ندارد، از قاضی صلواتی و مجموعه‌ی دادگاه انقلاب درخواست می‌کنم؛ هر سندی اعم از فیلم یا نوشته‌ی امضاء شده از خانم شهیدی دارند که ثابت می‌کند وی مطالب مطرح شده در جلسه‌ی دادگاه را بیان نموده، این اسناد و مدارک را در اسرع وقت منتشر نمایند. در غیر این صورت برحسب ضرورت و در دفاع از موکلم، جزئیات پرونده‌ی مربوط به خانم شهیدی و نحوه صدور حکم و محکومیت ایشان، منتشر خواهد شد تا بر همگان مشخص شود؛ آیا خانم شهیدی در یک فرایند قانونی و عادلانه بازداشت، محاکمه و به مجازات سنگین ۱۲ سال و ۹ ماه حبس تعزیری محکوم شده و در زندان به سر می برد یا خیر؟!

او همچنین افزود: «بنده به‌عنوان وکیل خانم شهیدی اعلام می‌کنم در صورت ارائه هرگونه سند محکمه پسند و قانونی دال بر موارد مطروحه در جلسه‌ی دادگاه آقای زم، خانم شهیدی تا آخرین روز محکومیت حبس صادره را بدون هیچ اعتراضی در زندان سپری و به‌علاوه تا پایان عمر از تمام فعالیت‌های سیاسی و رسانه‌ای کناره‌گیری خواهند نمود.»

محمدحسین رستمی؛ سر شاخ با طائب

محمد حسین رستمی، مدیر سایت عماریون یکی از سایت‌های تندروی اصولگرا بود که در پرونده زم بارها نام او آورده شد. او یکی از اولین افرادی بود که نامش بعنوان رابط زم به میان آمد. هرچند بعدا مشخص شد او به اتهام حمل سلاح گرم بازداشت شده بود و پس از آن به اتهام ارتباط با آمدنیوز از او بازجویی شد.

در مستندهای مربوط به روح‌­الله زم چند بار فایل صوتی مربوط به او پخش شد و گویا وجود این فایل‌ها تنها سند وجود این ارتباط بود.

رستمی با ارسال چندین فایل صوتی از زندان خطاب به حسین طائب، فرمانده سازمان اطلاعات سپاه، تاخت و اعلام کرد که طائب و اطرافیانش به قصد تصفیه افراد اقدام به پرونده‌سازی برای آنان می‌کردند و در این راه با واسطه­‌هایی اطلاعاتی را در اختیار زم قرار می‌دادند.

شنیده‌ها حاکی از آن است که حسین طائب به بهانه نفوذ باعث ارتباط برخی افراد با زم می‌­شد و آن افراد سپس به جرم ارتباط با آمدنیوز و جاسوسی برای دولت­‌های بیگانه محاکمه م‌ی­شدند.سناریویی که رستمی معتقد است درباره او نیز اجرا شد.

حسین طائب به بهانه نفوذ باعث ارتباط برخی افراد با زم می‌­شد و آن افراد سپس به جرم ارتباط با آمدنیوز و جاسوسی برای دولت­‌های بیگانه محاکمه م‌ی­شدند.سناریویی که رستمی معتقد است درباره او نیز اجرا شد.

رستمی مدعی است زمانی که پیگیر فساد طائب و اطرافیانش شد، بازداشت و به جرم ارتباط با آمدنیوز بازجویی شد و این اتهامات هیچ وقت از سوی او مورد قبول واقع نشد. این متهم پرونده زم در دوران سپری کردن دوران محکومیتش اتهامات دیگری را هم  متوجه طائب کرد و از او با لحنی تهدیدآمیز در رابطه با پرونده کارشناسان محیط زیست، علت مرگ «کاووس سید امامی»، پرونده «هلدینگ یاس»، ماجرای سپاه «بدر»، استخدام اخراجی‌های وزارت اطلاعات، پرونده «محمد سرافراز» و «شهرزاد میرقلی­خان»، ماجرای نرم‌افراز «سروش»، پرونده دوتابعیتی‌ها و همکاری با «رسول‌ دانیال‌زاده» پرسید.

محمد حسین تاجیک؛ نخبه‌­ای که در سکوت ترور شد

محمدحسین تاجیک، فرزند حاج ولی، یکی از مقامات ارشد وزارت اطلاعات بود. او برنده مدال نقره‌ی المپیاد ریاضی دانش‌آموزی نیز بود. به گفته زم و بر اساس گزارش العربیه؛ ۱۷ ساله بود که از طریق پدرش که اطلاعاتی بود به وزارت اطلاعات راه یافت و تا سال ۱۳۹۲ با آن وزارت همکاری می­‌کرد. او در مرداد ۹۲ توسط اطلاعات سپاه بازداشت شد و در مرداد ۹۵ روح‌­الله زم برای اولین بار خبر کشته شدن او را اعلام کرد.

زم معتقد بود او اگر می‌خواست اطلاعاتش را در اختیار سرویس های اطلاعاتی کشورهای دیگر بگذارد می‌توانست اسنودن ایران شود. او اعلام کرد تاجیک با حضور پدرش و یکی از کارکنان حفاظت اطلاعات وزارت اطلاعات در منزل خود واقع در شرق تهران به قتل رسیده است. از جزییات این اتفاق اطلاعات زیادی در دسترس نیست اما العربیه اطلاعاتی را از منبع خبری­‌اش نقل کرده است که ساعتی پیش از قتل وی، این منبع در حال صحبت با تاجیک بوده و او می­‌گوید پدرم به همراه یکی از کارکنان «حفا واجا» در حال ورود به منزل است و پس از خروج وی تماس مجدد برقرار خواهد شد، اما «محمدحسین تاجیک» یک‌ساعت پس از این اتفاق به قتل رسیده است.

زم معتقد بود او اگر می‌خواست اطلاعاتش را در اختیار سرویس های اطلاعاتی کشورهای دیگر بگذارد می‌توانست اسنودن ایران شود.

بعدها تاجیک را به عنوان یکی از منابع خبری آمدنیوز معرفی کردند که روح‌­الله زم هم چندباری اسمی از او به میان آورد. اما با کشته شدن تاجیک هیچ دسترسی برای تایید همکاری او با روح‌­الله زم و نقش او در خروج اطلاعات از ایران در دسترس نیست.

علیرضا عباس زاده زشکی؛ طعمه سپاه!

پس از فوت تاجیک فردی به اسم علیرضا عباس زاده زشکی با روح الله زم ارتباط برقرار می­‌کند و اعلام می­‌کند دوست محمدحسین تاجیک است. این فرد مدت زیادی با روح الله زم در ارتباط بود و در برخی خبرهای منتشرشده در آمدنیوز نقش داشت. تا اینکه سال گذشته مستندی به نام «ایستگاه پایانی دروغ» منتشر شد. در این مستند نشان داده شد که عباس‌زاده مکالمات خود با روح الله زم را در حضور ماموران اطلاعات سپاه انجام می‌­داده است و عملا خبرهای دیکته شده توسط آنان را در آمدنیوز منتشر می­‌کرد.

از سرنوشت عباس زاده هیچ خبری در دسترس نیست. هرچند برخی خبرهای جسته گریخته خبر از بازداشت او در روزهای منتهی به پخش این مستند می­‌دهند.

حکومت تلاش کرد در این مستند که در دو قسمت منتشر شد عمق نفوذ و تسلط اطلاعاتی خود را با پخش فیلم‌های مکالمات خصوصی زم و پخش تصاویر خانواده­‌اش به رخ بکشد. هرچند روح‌­الله زم بلافاصله فیلمی از خود منتشر کرد که نشان می‌داد او نیز پیش از یکی از مکالماتش با عباس‌زاده این گفتگو را با دوربینی ضبط کرده است و پیش از تماس، رو به دوربین با اعلام اینکه به نفوذی بودن آن فرد آگاه است اعلام کرد که درحال ترتیب دادن عملیات فریب و دادن اطلاعات غلط به این فرد است.

از سرنوشت عباس زاده هیچ خبری در دسترس نیست. هرچند برخی خبرهای جسته گریخته خبر از بازداشت او در روزهای منتهی به پخش این مستند می­‌دهند.

با بررسی افرادی که تا کنون نامشان در پرونده روح‌الله زم آمده؛ می‌­شود نتیجه گرفت که نهادهای امنیتی یا برای آنچه خودشان در طی این مدت به صورت غیرمستقیم به زم دیکته کرده‌­اند می‌خواهند او را اعدام کنند و یا اگر ارتباط او با افراد دیگری غیر از این نام هاست قوه قضاییه شفاف‌سازی نکرده‌­است و نام زم را سپر بلای افراد دیگری کرده است.

پدر روح‌الله زم نیز در بخشی از نامه دیگرش به قوه قضاییه در این رابطه نوشته است: «اگر متهم و رسانه‌اش تحت اشراف اطلاعاتی کشور بوده، چرا دستگاه‌های مربوطه که باید ناجی و نجات‌بخش امثال این جوان ناپخته و خطاکار باشند، از این وظیفه خود سرپیچی کرده‌اند، مگر کار نخست و کلان نظام ما، هدایت و پیشگیری از گناه و آلوده‌شدن و به سیاهچال نفس گرفتارشدن فرزندان ملت، نبوده و نیست؟!.. حکومت فقط و فقط قصد دارد چنین متهمی را به اعدام محکوم کند!..در این صورت این مخاطب، چنین پنداشته و می‌پندارد که برگزاری دادگاه او صرفاً یک امر صوری و تشریفاتی بوده و با عدالت مرسوم و موعود دستگاه قضا، فاصله زیادی دارد!حال آن که چنین قضاوت القایی از سوی رسانه ملی، زیبنده این نظام مظلوم و قوه قضاییه آن، که سعی بر اسلامی‌بودن و رعایت اخلاق دارد، نیست!»