هم‌صدایی جامعه با دانشگاه؛ چرا «فروغ» توقیف شد؟

زیتون: جامعه و کاربران شبکه‌های اجتماعی با اعتراض دانشجویان همراه شده‌اند. این بار توقیف ۹ ماهه نشریه دانشجویی “فروغ” در دانشگاه صنعتی شریف توجه جامعه را به فعالیت شورایی برای سرکوب و سانسور زنان جلب کرده است.

بهار امسال مجله دانشجویی فروغ در طرح جلد با انتشار عکسی از یک کیسه پلاستیکی سیاه رنگ و تایپوگرافی “این یک نوار بهداشتی است” به موضوع بهداشت قاعدگی و تابوهای پیرامونش پرداخت و در مقاله‌ای با عنوان “باکرگی، ارزش یا باور درونی” از قوانین و عرف‌های اجتماعی ناظر بر ازدواج انتقاد کرد.

 

همین کافی بود تا شورای فرهنگی دانشگاه صنعتی شریف این نشریه دانشجویی را ابتدا به ۳ ماه و سپس به ۹ ماه توقیف محکوم کند. اعتراض‌ها نخست از سوی نهادهای صنفی و دانشجویی آغاز شد و سپس هزاران کاربران در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ‌های #شورای_سرکوب و #سرکوب_زنان به این اعتراض پیوستند تا هر ایرانی یک قدم برای شکستن سکوت و تغییر این سرکوب سیستماتیک بردارد.

دانشجویان علامه: خلاف عفتِ کدام عموم؟

جمعی از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی با انتشار بیانیه‌ای در اعتراض به سرکوب نشریات دانشجویی از جمله “فروغ” پرسیده‌اند: باید از نهادهای نظارتی فوق پرسید کدام عموم را در نظر دارند که مسائل زنان، خلاف عفت شناخته می‌شود؟

در این بیانیه آمده است: ماه‌هاست نشریات دانشجویی، با رویه‌هایی خلاف قانون و اصول کلی حقوقی به واسطه انتشار مطالب خود، سرکوب می‌شوند. گاهی توسط کمیته ناظر، شورای فرهنگی و یا شورای مرکزی ناظر بر نشریات حکم می‌خورند و گاهی با تهدید و ارعاب مسئولین دانشگاه، مجبور به حذف مطالب خود می‌شوند. در روزهایی که شیوع ویروس کرونا و وضعیت اسفبار اقتصادی کشور، اندک رمق باقیمانده در جامعه دانشگاهی را نیز به نفس انداخته است، نهادهای نظارتی و امنیتی داخل و خارج دانشگاه، تیشه به ریشه نیم‌بند حق آزادیِ بیانِ به رسمیت شناخته‌شده در قانون اساسی و قوانین موضوعه کشور برداشته‌اند.

با استناد به اصل ۲۶ قانون اساسی، ماده ۶ قانون مطبوعات و ماده ۲۷ دستورالعمل اجرایی ضوابط ناظر بر فعالیت نشریات دانشگاهی، نشریات در انتشار مطالب آزاد هستند. حال آنکه نظارت قبل و بعد از انتشار در دانشگاه‌ها رویه‌ای خلاف این قوانین است. همچنین، آگاهی‌‌رسانی که یکی از وظایف فعالین دانشگاهی به خصوص فعالین حوزه نشریات است، محکوم به انتشار مطالب خلاف عفت عمومی است. باید از نهادهای نظارتی فوق پرسید کدام عموم را در نظر دارند که مسائل زنان، خلاف عفت شناخته می‌شود؟

در اقدام اخیر شورای مرکزی ناظر بر نشریات، شکایت نشریه دانشجویی “فروغ” از حکم شورای فرهنگی دانشگاه شریف، مبنی بر ۹ ماه تعلیق این نشریه، وارد دانسته نشده و از دستور جلسه خارج شده است. در حالی که مستند به مواد متعددی از دستورالعمل اجرایی، از وظایف این شورا رسیدگی به تصمیمات و عملکرد شورای فرهنگی دانشگاه در زمینه نشریات دانشگاهی و رسیدگی به تجدیدنظرخواهی از تصمیمات شورای فرهنگی دانشگاه است. متاسفانه، دو نماینده دانشجویی شورای مذکور نیز خلاف قانون و رویه‌‌ سابق، رای به عدم صلاحیت شورای مرکزی ناظر بر نشریات در مورد شکایت نشریه فروغ از تصمیم شورای فرهنگی دانشگاه داده‌اند؛ نمایندگانی که باید در چارچوب قانون از حقوق دانشجویان دفاع کنند، اما خارج از چارچوب‌های قانونی، به جای دفاع از حقوق دانشجویان، در سرکوب هرچه بیشتر فعالین و پرونده‌سازی علیه دانشجویان قدم برمی‌دارند‌ و با این وضعیت، انتظاری از سایر اعضای این شورا نیز نمی‌توان داشت.

ما، جمعی از فعالین نشریات دانشگاهی دانشگاه علامه طباطبائی، ضمن محکوم کردن رویه‌های غیرقانونی در شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشگاهی و اعمال سلیقه‌ای قوانین، خواستار لغو حکم تعلیق نشریه “فروغ” هستیم و از تمامی نهادهای نظارتی بر نشریات دانشجویی می‌خواهیم که مانع روندهای غیرقانونی و اعمال سلیقه‌های فردی شوند.

شیوع کرونا؛ نتیجه اصرار رئیس دانشگاه صدا و سیما بر امتحانات حضوری

‍در پی برگزاری امتحانات حضوری در دانشگاه صدا و سیما تست کرونای تعدادی از دانشجویان این دانشگاه مثبت اعلام شد. دانشجویان با انتشار نامه سرگشاده‌ای به رییس این سازمان نسبت به رفتار غیر مسئولانه شهاب اسفندیاری، ریاست این دانشگاه به شدت اعتراض کرده و پرسیده‌اند: او به چه دلیل و به اطمینان کدام تدابیر پیشگیرانه، اصرار به برگزاری امتحانات حضوری و کشاندن چند صد دانشجو از اقصی نقاط کشور و تجمیع آن‌ها در خوابگاه داشته‌اند؟

در این نامه آمده است:

جناب آقای دکتر علی عسگری ریاست محترم سازمان صدا و سیما به استحضار می‌رساند در حالی که از تاریخ ۱۳ تیرماه سال جاری ستاد ملی مقابله با کرونا نسبت به وضعیت خطرناک استان تهران هشدار داده بود و نسبت به اعمال خود قرنطینگی شهروندان، عدم تجمع، خودداری از سفرهای غیرضروری، در خانه ماندن و تا حد امکان عدم استفاده از وسائل نقلیه عمومی توصیه کرده‌بود، دانشگاه صداوسیما در تصمیمی عجیب، اقدام به بازگشایی خوابگاه‌ها و حضوری‌کردن امتحانات پایان ترم نمود.

به نحوی که تمام دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی دانشگاه، برای برگزاری امتحانات حضوری، مجبور به حضور در دانشگاه شدند. حال‌آن‌که بیشتر از نیمی از دانشجویان این دانشگاه، ساکن شهرستان‌های اقصی نقاط کشور و بعضاً محدوده‌های قرمز کرونایی هستند که برای رسیدن به تهران باید ساعت‌ها سفر کنند و بدیهی است که ممکن است ناقل کرونا از شهرستان به خوابگاه‌های دانشگاه سازمان بوده باشند. تلخی ماجرا آن‌جاست که قبل از جدی‌شدن این تصمیم، دانشجویان به روش‌های مختلف، به مسئولین محترم دانشگاه مطالبات را بیان کردند و تلاش کردند تا انتقادات خود و زنگ خطر را به گوش ایشان برسانند اما با کمال تأسف با تهدید به کمیته انضباطی، و برچسب‌هایی هم چون «تهرانی، بی‌انضباط، عده معدود و با مقاصد خاص» مواجه شدند.

و بالاخره آنچه توسط دانشجویان و خانواده‌هایشان پیش‌بینی می‌شد و مورد دغدغه بود متاسفانه اتفاق افتاد. در مورخ ۳۰ تیر و در پی مشخص شدن چند دانشجوی خوابگاهی مشکوک به کرونا، دانشگاه در اقدامی شتاب‌زده دستور به تخلیه هرچه سریع‌تر خوابگاه‌ها و لغو همه امتحانات مجازی را در سکوت خبری داد؛ اما نوع برخورد نامسئولانه ریاست دانشگاه صداوسیما با دانشجویان مشکوک به کرونا، خبر از سوء‌تدبیر و بی‌برنامگی مدیریتی دانشگاه رسانه ملی می‌دهد که ضربات این تصمیم برای سازمان صداوسیما و دانشجویان جبران‌ناپذیر است.

با استناد به پاسخ آزمایش و نسخه چند تن از دانشجویان که پس از معاینه و تست اولیه کرونا در مرکز بهداشت صداوسیما و دریافت گواهی قرنطینه از پزشک، نزد مسئولین دانشگاه رفته و وضعیت خود را گزارش می‌کنند اما با سهل‌انگاری و بی‌اهمیتی توسط مسئولین امر روبه‌رو می‌شوند و به آن‌ها پاسخ داده می‌شود که دانشگاه در این اتفاق مسئولیتی را نمی‌پذیرد. تنها راهکاری که دانشگاه در برابر این اتفاق پیش رو می‌گذارد تخلیه فوری خوابگاه است و به آنها دستور برگشت به شهرستان خودشان را می‌دهند، این دانشجویان که بنا به دستور پزشک نیاز به ارزیابی مجدد و تست معتبرتر داشتند، با حال بسیار نامساعد از خوابگاه نیز رانده می‌شوند.

کمترین اقدامی که از دانشگاه انتظار می‌رفت قرنطینه دانشجویان مشکوک و دارای علائم بسیار شبیه به کرونا در مدت زمان دستور پزشک متخصص و آزمایش‌های نهایی جهت اطمینان به وضعیت بیماری این عزیزان بود که مدیران محترم دانشگاه به دلیل فکر نکردن به این احتمالات قوی، راه حلی نداشتند. مسئولان دانشگاه تنها به این بسنده کردند که مسئول بهداشت سازمان دستور به استراحت و قرنطینه منزل داده‌اند و نه در خوابگاه.

حال‌آن‌که هر عقل سلیمی انتظار دارد دانشجویی که به زور و اجبار و با اعتماد به پروتکل‌ها و تدابیر وعده داده شده به تهران آمده مورد مراقبت و قرنطینه چند روزه و آزمایش‌های pcr و سی‌تی‌اسکن قرار بگیرد و بعد در صورت عدم ابتلای قطعی روانه منزل شوند. بزرگوار، حال در اینجا چند سوال برای ما دانشجویان دانشگاه صداوسیما که آینده‌ساز این سازمانیم مطرح است:

۱. ماجرا چیست که رسانه ملی، هر روز از آمار ابتلا به کرونا و لزوم رعایت پروتکل‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی و غیره سخن می‌گوید، اما دانشگاه تحت امر همین سازمان، جان دانشجویان خود را به دلیل خودرایی و لجاجت در مدیریت و صرفاً برای چند امتحان ترمی جان دانشجویان و خانواده‌هایشان را به خطر می‌اندازد؟ در حالی که حتی بعضی از اساتید به انجام امتحان مجازی اعتقاد داشتند اما دانشگاه آن‌ها را موظف به انجام امتحان حضوری کرد.

۲. دکتر اسفندیاری ریاست دانشگاه به چه دلیل و به اطمینان کدام تدابیر پیشگیرانه، اصرار به برگزاری امتحانات حضوری و کشاندن چند صد دانشجو از اقصی نقاط کشور و تجمیع آن‌ها در خوابگاه داشته‌اند؟ حالا که مجبور به غیرحضوری‌شدن امتحانات شده‌اند، چه راهکاری پیش می‌گیرند؟ پس چرا این راهکار را از همان ابتدا و پیش از به وجود آمدن همه این مخاطرات ارائه ندادند؟ جان دانشجویان و خانواده‌هایشان اینقدر کم‌اهمیت است و در معادلات تصمیم‌گیری مدیران دانشگاه نیست؟

۳. چرا تدابیر پیشگیرانه مورد ادعای رئیس محترم دانشگاه، توان پیشگیری از ابتلای دانشجویان را نداشت و در نهایت تدابیری برای ابتلای احتمالی نیز وجود نداشت؟ و باز هم دانشگاه مجبور به عقب‌نشینی و لغو امتحانات، آن هم در روزهای واپسین شده‌است؟ اگر تعطیلی دانشگاه به دلیل وضعیت قرمز شهر تهران بوده پس چرا از سه روز پیش از اینکه هشدار داده شد دانشگاه اقدامی نکرد و اگر تعطیلی خوابگاه و دانشگاه به دلیل مشکوک بودن دانشجویان به ابتلای کرونا بود، پس چرا این دانشجویان را با بی مسئولیتی به سمت شهرستان‌هایشان روانه کردند؟

۴. اکنون که بیش از نیمی از دانشجویان خوابگاهی، به اجبار در کمتر از ۲۴ ساعت به شهرستان‌ها و خانه‌هایشان بازگردانده شده‌اند، آقای اسفندیاری از کدام قرنطینه و کدام درمان سخن می‌گویند؟ مسئول ابتلای احتمالی خانواده‌های دانشجویان مشکوک و ناقل در شهرستان‌های مقصد کیست؟ ما دانشجویان دانشگاه صدا و سیما که سکوت در برابر این بی‌تدبیری و حقوق ضایع شده هم دانشگاهیان و خوابگاهیمان را خیانت می‌دانیم با اعلام نارضایتی از برخورد و مدیریت مسئولین دانشگاه از شما به عنوان دلسوز مردم و انقلاب درخواست می‌کنیم:

۱- انجام آزمایش نهایی از همه دانشجویان مشکوک به کرونا که به شهرهایشان فرستاده شده‌اند با قبول هزینه از طرف دانشگاه جهت اطمینان نهایی و کاهش استرس همه دانشجویان ساکن خوابگاه.

۲- دلجویی و عذرخواهی رسمی از خانواده دانشجویانی که با وجود مخالفت‌های شدید مجبور به فرستادن عزیزانشان به تهران شدند و در نهایت نیز با تحمل چند روز دلشوره این بار نگران سلامت فرزندانی هستند که نمی‌دانند ناقل بیماری هستند و یا سالم اند؟ (برخورد مسئولین اصلی دانشگاه در این امر واقعاً جای تاسف دارد. نه تنها عذرخواهی کوچکی از دانشجویان انجام نگرفت بلکه آن‌ها نیز در کلام به نوعی به تمسخر گرفته شدند.)

۳. برخورد با عاملین ایجاد این بحران برای دانشجویان و خانواده‌هایشان در دانشگاه صداوسیما.