باز هم اعتراف اجباری

زیتون– ساعتی پیش اخبار بیست‌وسی شبکه دوم صدا و سیما گزارشی در رابطه با «نوید افکاری» با نام «اصل ماجرا چیست» منتشر کرد.

نوید افکاری، نایب‌قهرمان کشتی نوجوانان ایران به اتهام قتل یک کارمند حراست اداره آبفای شیراز و «محاربه» و شرکت در اعتراضات ۹۷ دو بار به اعدام محکوم شده است. وحید و حبیب افکاری نیز به ترتیب به ۵۴ سال و شش ماه زندان و ۲۷ سال و سه ماه زندان محکوم شده‌اند. هر سه علاوه بر این به ۷۴ ضربه شلاق نیز محکوم شده‌اند.

اتهام این سه برادر از سوی دادگاه انقلاب شیراز «تشکیل گروه»، «قتل یک مأمور نیروی امنیتی» و «شرکت در اعتراضات سراسری» مرداد ۹۷ عنوان شده است.

دهم شهریورماه خبرگزاری میزان٬ ارگان رسمی خبری قوه قضائیه٬ مدعی شده بود که «با بازبینی فیلم دوربین مداربسته واقع در خیابان محل تعقیب مقتول، شخصی به نام نوید افکاری در خصوص این پرونده به عنوان متهم دستگیر شده» است.

حسن یونسی، وکیل نوید افکاری٬ اما با رد این ادعا در توییتر نوشته بود: «فیلم مورد ادعا مربوط به یک ساعت قبل از زمان قتل است.»

به گفته او «هیچ تصویری» از لحظه قتل کارمند حراست اداره آبفا در شیراز که نوید افکاری به اتهام ارتکاب به آن به اعدام محکوم شده وجود ندارد.

یونسی همچنین از «نقایص قابل توجه» در این پرونده هم به لحاظ رعایت آیین دادرسی کیفری و هم از نظر ادله‌ای که دادگاه بدوی به آنها استناد کرده خبر داده است.

امروز نیز وکیل برادران افکاری در گفت‌وگو با پایگاه خبری امتداد گفت که نوید، وحید و حبیب افکاری از زندان عادل‌‌آباد شیراز به مکان‌هایی نامعلوم منتقل شده ‌و خانواده از آن‌ها بی‌خبر است.

گزارش صدا و سیما اما به هیچ یک از سوال‌هایی که در اذهان عمومی ایجاد شده یا نواقصی که وکیل پرونده به آن‌ها اشاره کرده٬ پاسخی نداد.

گزارش صدا و سیما از پرونده یک قتل

در این گزارش به صحنه‌هایی از غم و اندوه خانواده مقتول پرونده آغاز می‌شود٬ بارها بر «اعتراف متهمان» تاکید شده است؛ این در حالی است که نوید افکاری پیشتر ضمن انتشار یک فایل صوتی از مردم خواسته بود که «با هر عقیده و مسلکی٬ صدای من باشید.»

افکاری در این فایل صوتی به صراحت می‌گوید که تحت «شکنجه»، مجبور به اقرار به قتل کارمند حراست آبفا شیراز شده و درخواست کمک کرده است.

در بخش دیگری از این گزارش صدا و سیما به شهادت یکی از دوستان برادران افکاری استناد شده است.

اما پیشتر یونسی در مورد شهادت شاهدی که گفته است، متهمان بعد از ارتکاب قتل  آن را برایش تعریف کرده‌اند گفت: «این فرد پس از مدتی اعلام کرد که تحت فشار این اقاریر را داشته و در مرحله اعاده دادرسی هم ما اقرار این فرد را مبنی بر اینکه اظهاراتش تحت فشار بوده است با مستندات به دیوان عالی کشور ارائه کردیم که مورد پذیرش قرار نگرفت.»

یکی دیگر از دلایل قوه قضاییه برای محکوم کردن نوید افکاری به قتل حسن ترکمان، کارمند حراست اداره آبفای شیراز٬ یک فیلم از دوربین‌های مدار بسته محلی نزدیک به مکان قتل است. اما وکیل نوید می‌گوید، فیلم دوربین‌های مغازه‌ای نزدیک به محل قتل مربوط به «یک ساعت قبل از وقوع جرم» است.

حسن یونسی در این رابطه گفته است: «یکی از متهمان در آن محل حضور داشته. البته متهمان این را انکار نمی‌کنند و از ابتدا اظهار کردند که برای تعمیر موبایل در محل حاضر بودند. این ادعا که فیلم، لحظه و صحنه ارتکاب قتل را نشان می‌دهد، چنین چیزی به هیچ عنوان صحت ندارد و درست نیست.»

در گزارش صدا و سیما همچنین با استناد به اینکه تصاویر نوید در فیلم‌های بازسازی صحنه قتل٬ علائمی از شکنجه در او مشاهده نمی‌شود٬ هر گونه شکنجه او یا برادرانش را تکذیب می‌شود؛ در حالی که وکیل این پرونده بارها در خصوص شکنجه شدن برادران افکاری اطلاع رسانی کرده است.

صدا و سیما یا اتاق بازجویی

فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر» در پاریس و سازمان «عدالت برای ایران» در لندن، پنجم تیرماه امسال در گزارشی اعلام کردند که صدا و سیمای جمهوری اسلامی تنها در طول یک دهه گذشته «دست‌کم اعتراف‌های اجباری ۳۵۵ نفر» را منتشر و علیه ۵۰۵ نفر «محتوای افترا آمیز» پخش کرده است.

پخش این اعترافات حتی پس از رسوایی‌هایی مانند مورد مازیار ابراهیمی نیز متوقف نشده است. مازیار ابراهیمی، کسی است که به ترور دانشمندان هسته‌ای ایران متهم شد، زندانی و شکنجه شد، اعتراف تلویزیونی کرد، به اعدام محکوم شد و بعد آزاد شد.

«فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر» و سازمان «عدالت برای ایران» تایید کردند که برای تهیه برنامه‌ها از الگوهای مشخصی از شکنجه و رفتار تحقیرآمیز استفاده می‌شود؛ شامل شکنجه‌های شدید جسمی مثل شلاق، آویزان کردن، شوک الکتریکی تا شکنجه‌های روانی مانند اعدام ساختگی، تهدید به تجاوز.

در ادامه این گزارش آمده بود که ایجاد حس ترس و دلسردی در جامعه مدنی، خاموش کردن صدای مخالف، مشروعیت بخشیدن به سرکوب و استفاده از محتوای برنامه برای محاکمه و جرم‌انگاری از اهداف اعتراف‌گیری است.

بیشتر بخوانید: «مجریِ‌» بازجو و اعدامیِ«خندان»

بهمن ماه سال گذشته نیز سیزده نهاد و انجمن حقوق بشری با ارسال نامه‌ای مشترک به شورای اتحادیه اروپا، خواستار «اقدامات محدودکننده» علیه صداوسیما و آن دسته از مسئولان این سازمان شدند که «نقش و مسئولیت در ضبط و پخش اعترافات اجباری» دارند.

امضا کنندگان این نامه نوشته‌اند: «در پی انتشار گزارش‌های متعدد از فعالان مدنی و خانواده زندانیان سیاسی مبنی بر حضور فعال خبرنگاران صدا و سیما به خصوص گزارشگران برنامه ۲۰:۳۰ در جلسات بازجویی یا اخذ اعترافات اجباری،این سیزده نهاد حقوق بشری خواهان اقدام موثر این بخش از جامعه جهانی جهت توقف تهیه و پخش برنامه‌هایی شدند که با اعمال فشار و شکنجه بر زندانیان سیاسی و عقیدتی ساخته می‌شود.»