زیتون ـ مهسا محمدی: هر چند رهبر جمهوری اسلامی در طعنه به کم‌کاری دولت، زمان یک‌ساله باقیمانده تا انتخابات ریاست جمهوری را نه «یک» سال که «سه تا صد روز بعلاوه یک ۶۵ روز» خواند و گفت که زمان زیادی باقی مانده؛ اما «جوانان انقلابی و حزب‌اللهی» هوادار او از یک سو و معتدلینِ اندک باقیمانده در دایره نظام از سوی دیگر برای جانشینی حسن روحانی به جنب و جوش افتاده‌اند.

بنابر اعلامیه وزارت کشور، سیزدهمین دوره انتتخابات ریاست جمهوری در ۲۸ خرداد سال آینده برگزار می‌شود. در این میان انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده هم کمتر از ۹هفته دیگر برگزار می‌شود و احتمالا نتیجه آن تاثیر مستقیمی بر انتخابات ریاست جمهوری ایران و اینکه چه کسی در ایران «باید» رییس جمهور شود، دارد. 

انتخاباتی برای شورای نگهبان و اصولگرایان

بر مبنای معادلات داخلی ایران اما، انتخابات ریاست جمهوری  ۱۴۰۰، برعکس دو دوره پیشین، همان‌طور که انتظار می‌رود جنب و جوش بیشتری در میان اصولگرایان ایجاد کرده تا اصلاح‌طلبان. به نظر می‌رسد با گزینه‌های جورواجوری که از جبهه اصولگرایی روی میز گذاشته شده این جناح می‌خواهد برای تمام وضعیت‌ها پیش رو چیزی در چنته داشته باشد و با دستی پر به استقبال ۱۴۰۰ برود. 

در میان کسانی که از کاندیداتوری خود به قطعیت خبر دادند تا اسامی گمانه‌زنی شده و کسانی که به صورت زیرپوستی فعالیت‌های خود را شروع کردند؛ از السابقون اصولگرایان تندرو تا معتدل‌های رانده شده از این جبهه و «جوانان انقلابی» دیده می‌شوند.

در میان اصلاح‌طلبان اما آنهایی که اسمشان به میان می‌آید، قابل پیش‌بینی‌تر و محدود ترند.

عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان پیش‌دستی کرده و در قالب «توصیه‌ای انتخاباتی» از کاندیداهای ردصلاحیت‌شده ادوار گذشته انتخابات ریاست‌جمهوری خواسته که دیگر نام‌نویسی نکنند.

در این میان عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان پیش‌دستی کرده و در قالب «توصیه‌ای انتخاباتی» از کاندیداهای ردصلاحیت‌شده ادوار گذشته انتخابات ریاست‌جمهوری خواسته که دیگر نام‌نویسی نکنند. این توصیه انتخاباتی اما واکنش ردصلاحیت‌شدگان نامدار پیشین از جمله محمد غرضی و محمود احمدی‌نژاد، ردی‌های انتخابات ۹۶ را برانگیخت. به طوری که غرضی بلافاصله از نام‌نویسی قطعی خود خبر داد و گفت که «کار خود» را که نام‌نویسی مجدد بوده انجام می دهد و به شورای نگهبان هم کنایه زده که آنان هم می‌توانند «کار» خودشان که ردصلاحیت کاندیداهاست انجام دهند.

کانال تلگرامی دولت بهار، نزدیک به محمود احمدی‌نژاد هم بلافاصله بعد از اظهارنظر کدخدایی گفتگویی قدیمی با محمدرضا مدرسی یزدی، عضو فقهای شورای نگهبان را بازنشر کرده که در آن گفته بود: «بعید نیست صلاحیت یک فرد در دوره‌ای رد شود و در دوره‌ بعد تایید شود.»

با وجود این فارغ از بیم و امید‌های کسانی که پیش از این در این شهر بخت خود را آزموده بودند؛ در جبهه اصولگرایان اسم‌های تازه‌ای دیده می‌شود که همزمان نشانگر تشتت آرا در این جبهه و دست باز و اطمینان خاطرشان در عبور از غربال شورای نگهبان است.

از جوانان انقلابی تا جوانان اطلاعاتی

باقر قالیباف، شکست‌خورده انتخابات‌های پیشین ریاست جمهوری و رییس فعلی مجلس، ابراهیم رییسی، رییس قوه دیگر نظام که هنوز سودای ریاست بر دستگاهی «انتخابی» را دارد، پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان، مهرداد بذرپاش، رئیس پرحاشیه دیوان محاسبات، سعید جلیلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و صاحب شعار «حیات طیبه» در رقابت‌های انتخاباتی ۹۲، حسن دهقان، سپاهی و مشاور صنایع دفاعی رهبر جمهوری اسلامی،  امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نائب رییس اول مجلس و بالاخره، سعید محمد، یک چهره مثال‌زدنی از «جوان انقلابی» مدنظر رهبر ایران، سپاهی دیگری که لباس نظامی نمی‌پوشد و در عین حال فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء سپاه است؛ اینها پرتکرارترین اسامی جبهه اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو است.

در میان اصلاح‌طلبان هم اسامی کسانی مانند اسحاق جهانگیری معاون اول حسن روحانی، محمدرضا عارف، رئیس ساکتِ فراکسیون امید در مجلس پیشین، محمد جواد آذری جهرمی، وزیر جوان اطلاعاتی ـ ارتباطاتی، محسن هاشمی، رییس فعلی شورای شهر، سورنا ستاری، تکنوکرات ـ اصلاح‌طلب و معاون علم و فناوری رییس جمهور، رضا اردکانیان، وزیر نیرو و در نهایت محمد جواد ظریف به گوش می‌رسد.

نبرد درونی اصول‌گرایان

علی لاریجانی، اصول‌گرای معتدلی که حالا مغضوب همقطاران پیشین است هم به نظر می‌رسد قصد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری را دارد؛ اما به شرط‌ها و شروطها.

او می‌گوید در صورتی وارد کارزار انتخاباتی ۱۴۰۰ می‌شود که علاوه بر معتدلین و اصلاح‌طلبان، اصولگرایان هم از او حمایت کنند. چنانچه از این شرط برمی‌آید رییس ۱۲ ساله مجلس با اطمینان از حمایت اصلاح طلبان در حال چانه‌زنی و لابی‌گری بر سر سهم اصول‌گرایانه خود است و به نتیجه آن امیدوار. 

علی لاریجانی می‌گوید در صورتی وارد کارزار انتخاباتی ۱۴۰۰ می‌شود که علاوه بر معتدلین و اصلاح‌طلبان، اصولگرایان هم از او حمایت کنند.

قالیباف را اما شاید بتوان از پیگیرترین کسانی دانست که سودای ریاست جمهوری را در سر دارد؛ سودایی که حتی تکیه زدن بر صندلی ریاست قوه مقننه با کمک شورای نگهبان هم از شدت آن نکاست. او این روزها از یک سو با ماسک در سفرهای استانی در مناطق محروم به سر می‌برد و از سوی دیگر به شکل نامحسوس زیر پای رقبا، از اصلاح‌طلب تا جوانان انقلابی که ممکن است سری در میان سرها در بیاورند را خالی می‌کند. قالیباف و تیم رسانه‌ای‌اش در بهره‌گیری از همه ظرفیت‌های موجود و یا حتی غیر موجود برای «رقابت» پیش‌رو تا به جایی پیش رفته‌اند که توصیه‌ی رای دادن به قالیباف را از وصایای روح‌الله حسینیان تازه درگذشته هم بیرون کشیده‌اند. 

بنابر گزارش همشهری‌آنلاین، روح الله حسینیان در یکی از آخرین اظهار نظرهایش از ریاست‌جمهوری قالیباف برای ۱۴۰۰ حمایت کرده و تاکید کرده است که نامزد شدن رئیس مجلس برای ریاست‌جمهوری عمل قبیحی نیست: «قالیباف فردی عمل‌گراست و تجربه کار جدی و مستمر در حوزه عمران و آبادانی شهر تهران را داشته است و می‌توانیم او را نمونه و الگوی خوبی برای کار اجرائی بدانیم». بنابر این گزارش حسینیان در ادامه تاکید کرده که رئیسی نباید نامزد شود.

در این میان اما علیرغم میل قالیباف که خود را صاحب برند «جوان جهادی انقلابی» و پای کار می‌داند؛ در جبهه اصول‌گرایان از سعید محمد به عنوان «پدیده انتخابات» ۱۴۰۰ یاد می‌شود. در تحلیل‌های اصولگرایان به کرات این جمله شنیده می‌شود که «اگر ترامپ دوباره رییس جمهور آمریکا شود، احتمالا در ایران گزینه‌ای نظامی بر سر کار خواهد آمد» و از نگاه آنان محمد می‌تواند این گزینه نظامی مناسب باشد. این «فرمانده»، به گزارش سایت فردا، نزدیک به قالیباف هنوز به درجه سرداری نرسیده اما  این درجه برای تصدی فرماندهی قرارگاه خاتم، به صورت «امانی» به او داده شده است. از این رو از نگاه قالیبافی‌ها، محمد نمی‌تواند عنوان رجل سیاسی را احراز کند. چنانچه از شواهد پیداست محمد انقلابی اگر سودای ریاست جمهوری را در سر می‌پروراند باید ابتدا از سد فرماندهان جهادی جناح خود بگذرد و بعد اگر قسمت شد پا به میدان مبارزه بگذارد.

کارت جوان «انقلابی» دیگر، مهرداد بذرپاش، اما به نظر می‌رسد که با رسیدن به ریاست دیوان محاسبات خیلی زود سوخت. جنجال‌ها بر سر ریاست او بر این سازمان علیرغم ایرادات جدی‌ای که به مدارک تحصیلی و سابقه کاری او وارد بود و صدای بسیاری از اصولگرایان را هم درآورد، موجب شد بذرپاش احتمالا فعلا نتواند رویای چیزی بیش از همان دیوان محاسبات را در سر بپروراند.

پرویز فتاح، رییس بنیاد مستضعفان، هم به نظر می‌رسد با بی‌احتیاطی و در افتادن با نزدیکان رهبر، زودتر از موعد از دور رقابت‌ها کنار رفت و بعید به نظر می‌رسد عذرخواهی خاکسارانه او از حداد عادل هم دردی را دوا کند.

بیشتر بخوانید:

آیا «فتاح به‌خاطر ۱۴۰۰ این حرف‌ها را می‌زند»؟

چرا دیوان محاسبات به بذرپاش رسید؟

«انتخابات پرشور»

فارغ از درگیری‌های درونی اما به نظر می‌رسد که نظام، علیرغم همه ردصلاحیت‌ها و دست‌اندازی‌هایی که در این ساز و کار ظاهرا «انتخابی» می‌کند، همچنان سناریوهای خود برای برگزاری «پرشور» انتخابات را هم دنبال می‌کند.

همین هفته گذشته بود که بعد از اعلام خبری از کاهش محدودیت‌های مهدی کروبی در حصر، عکسی از وی در منزل قدرت‌الله علیخانی، منتشر شد و بعد از آن اسماعیل دوستی، نماینده سابق مجلس و عضو حزب اعتماد ملی، به تابناک گفت که: «آقای کروبی تأکید مؤکد داشتند که انتخابات ۱۴۰۰ پرشور برگزار شود.».

یک روز بعد مهدی کروبی، دبیرکل در حصر حزب اعتماد ملی در پیامی مکتوب توصیه در مورد انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۴۰۰ را تکذیب کرد. نزدیکان کروبی ضمن رد صحبت‌های دوستی گفتند که مواضع او به طور رسمی یا از طریق اعضای خانواده‌اش بیان خواهد شد.

در اینکه انتخابات ریاست جمهوری  ۱۴۰۰ انتخاباتی پرشور باشد تردید زیادی وجود دارد، بالاخص اگر در بر همان پاشنه پیشین بچرخد، اقتصاد مریض و رو به فروپاشی باشد، مذاکره‌ای با آمریکا سر نگیرد، آزادی‌های سیاسی و اجتماعی همچنان محدود بماند و آیت‌الله خامنه ای هم بر «انتخاب» یک «جوانِ حزب‌الهی» اصرار داشته باشد.