حذف «زن» از جلدِ کتاب‌ درسی

زیتون– تصاویر جلد کتاب ریاضی سوم دبستان چاپ ۹۸ و ۹۹ که در روزهای اخیر در فضای مجازی جنجال ساز شده حکایت از آن دارد که تصویر دختران از روی جلد کتاب سال ۹۹ حذف شده است.

نسیم بهاری٬ تصویرگر جلد این کتاب٬ نیز در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «این طرح را چند سال پیش برای کتاب ریاضی سوم دبستان کشیده بودم. طرح اصلی هم کلی ممیزی خورد و اجازه ندادند یکی از دخترها بالای درخت باشد! در طرح اولیه جلد کتاب ریاضی سوم دبستان نیز مقام‌های وزارت آموزش و پرورش حتی جایی گفته بودند که انگار یکی از دخترهای روی جلد در حال رفتن به سمت یکی از پسرهاست که او را بغل کند، پس «طرح را اصلاح کنید».»

صدای بلند اعتراض

کاربران فضای مجازی به این تصمیم وزارت آموزش و پرورش اعتراض کردند.

اعتراض‌ها اما محدود به تغییرات کتاب ریاضی باقی نماند.

پاسخ وزارت آموزش و پرورش به اعتراضات

وزارت آموزش‌پرورش در پاسخ به اعتراضات صورت گرفته حذف تصویر دختران از جلد کتاب ریاضی را با «نظرات زیباشناسانه و روانشناسانه کارشناسان برای خلوت‌کردن تصویر» مرتبط دانست.

روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در اطلاعیه‌ای به انتقادها به حذف تصویر دختران از روی جلد کتاب ریاضی سوم ابتدایی واکنش نشان داد و این حذف را به شلوغ‌ بودن تصویر مرتبط دانست.

در این اطلاعیه آمده است: «از آنجا که تصویر قبلی بسیار شلوغ بود و تعداد مفاهیم ریاضی مطرح شده درآن تصویر بسیار زیاد بود، پیشنهاد دوستانی که از منظرهای هنری، زیبا‌شناسی و روانشناسی بخش‌های مختلف کتاب را بررسی می‌کنند بر این بوده است که تصویر خلوت‌تر گردد.»

اطلاعیه در ادامه با استناد به تصاویری از دختران که هنوز در صفحات داخلی کتاب موجود است، شائبه زن‌ستیزی را در حذف تصاویر دختران از روی جلد کتاب بی‌أساس دانسته، ولی توضیحی نداده که چرا تنها دو دختر حذف شده‌اند و هیچ پسری مشمول این حذفیات نشده است.

این اولین جنجال مربوط به کتاب‌های درسی از زمان آغاز سال تحصیلی جدید نیست.

اجرای سند ۲۰۳۰

هفته گذشته حذف تصویر قرآن از کتاب فارسی کلاس اول دبستان نیز جنجال آفریده بود؛ هرچند این بار معترضات تاکید داشتند که تصویر قرآن به دلیل اجرای پنهانی سند ۲۰۳۰ حذف شده است.

رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش آن زمان در واکنش به اعتراضات گفته بود: «همین دیروز صفحه‌ای از کتاب فارسی پایه اول را آوردند و با فارسی سال قبل مقایسه کردند و سؤال کردند دو تصویر با هم چه فرقی دارند؛ گویا در کتاب سال ۹۸ در یک تصویری کتاب قرآن را بالای یک کتاب خانه‌ای و زیر یک تلویزیون قرار دادند و اعتراضی شده است از حوزه علمیه که جای قرآن آنجا نیست و باید در جای برتری باشد و به این جمع‌بندی رسیدند که فارسی اول ابتدایی که پر از قرآن است چون در تصویر بالای آن کتابخانه، تلویزیون است و تصویر آن کتاب عزیز برداشتند و گلدانی گذاشتند و حالا اسم حذف قرآن به میان آمده است در حالی که در همین کتاب تصاویر متعدد از قرآن و نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و تصاویر مساجد و… وجود دارد. حالا آن منتقد خوش انصاف اینها را ندیده است و همین حذف کتاب قرآن در یک تصویر را ربط دادند به ۲۰۳۰ در حالیکه رئیس سازمان، خصم آشکار و پنهان با سند ۲۰۳۰ دارد.»

در هرحال تغییرات کتاب‌های درسی٬ بخصوص طی سال‌های اخیر٬ نه توانسته است رضایت اصولگرایان را جلب کند نه دگر اندیشان را؛ آموزش پرورش راهی را در پیش گرفته است که بتواند نارضایتی تمامی گروه‌های اجتماعی را برانگیزد.

هرچند محسن حاجی میرزایی٬ وزیر آموزش و پرورش٬ در واکنش به انتقادها از حذف تصویر دختران از جلد کتاب ریاضی سوم دبستان، گفت که به رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی مأموریت داده است تا تغییرات در شکل و محتوای کتاب‌های درسی را با حساسیت کامل رصد، اصلاح و گزارش کند.