زیتون ـ یلدا امیری: ادعای دستگیری جاسوسانی که در همه جا هستند از سپاه قدس تا دل وزارتخانه‌ها توسط سازمان‌های مختلف اطلاعاتی جمهوری اسلامی؛ یادآور سال‌ها جنگ سرد آمریکا با اتحاد جماهیر شوروی است.

تقریبا هر دو یا سه ماه یکبار وزارت اطلاعات ایران یا اطلاعات سپاه ادعای دستگیری چند جاسوس آمریکایی یا اسرائیلی را رسانه‌ای می‌کنند.

پنج‌شنبه ۱۲ تیر ۱۳۹۹ ساعت یک شب انفجاری بزرگ در تأسیسات هسته‌ای نطنز رخ داد. انفجاری که مقامات جمهوری اسلامی ابتدا آن را انکار کردند سپس ابعاد آن را کوچک توصیف کردند و سرانجام اعلام کردند که به دلایل امنیتی از توضیح درباره آن معذورند.

«زیتون» اطلاع‌یافته است که علت انفجار نظنز اصابت موشک، شی خارجی یا حادثه  نبوده بلکه فرد  یا افرادی در حراستِ نیروگاه نطنز، با همکاری یک کشور خارجی، در این خرابکاری دست داشته است.

تاسیسات هسته‌ای نطنز در شمال استان اصفهان، از مهم‌ترین مراکز غنی‌سازی اورانیوم در ایران محسوب می‌شود. بر اساس ارزیابی اولیه کارشناسانی که با تطبیق عکس‌های منتشرشده توسط سازمان انرژی اتمی ایران و تصاویر ماهواره‌ای گوگل انجام شد، محل حادثه مرکز مونتاژ سانتریفوژهای نطنز بوده‌است.

ملاحظاتی که مانع روشن شدن موضوع شد

خبر وقوع انفجار و آتش سوزی در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز واکنش‌هایی در پی داشت. از ابتدای وقوع  انفجار حدس و گمان‌هایی درباره عمدی بودن آن مطرح شد. شورای عالی امنیت ملی ایران یک روز بعد از حادثه گفت که علت را دقیق مشخص کرده اما به دلیل ملاحظات امنیتی آن را در زمان مناسب اعلام خواهد کرد.

شورای عالی امنیت ملی ایران یک روز بعد از حادثه گفت که علت را دقیق مشخص کرده اما به دلیل ملاحظات امنیتی آن را در زمان مناسب اعلام خواهد کرد.

بهروز کمالوندی روز ۱۶ شهریور ۱۳۹۹ در گفت و گویی تلویزیونی درباره آخرین تحولات مربوط حادثه انفجار و آتش سوزی در تاسیسات هسته‌ای نطنز با بیان اینکه حادثه نطنز متاسفانه جنبه خرابکاری دارد، گفت: «این سازمان‌های امنیتی هستند که باید دقیق بررسی کنند و قرار هم بر این بوده که آنها در این باره اظهارنظر کنند و تحقیقاتشان ادامه دارد و تا آنجایی که اطلاع داریم عوامل را کشف کرده‌اند و دلایل، روش و چگونگی را هم می‌دانند و نسبت به این موضوع اشراف دارند. ما جزییات دقیق را نمی‌دانیم، اما تا اندازه‌ای که به ما گفته اند، چون موضوع در دست پیگیری و بررسی است معذوریم که بیشتر در رابطه با آن صحبت کنیم.»

اما کمالوندی و بقیه مسئولان جمهوری اسلامی توضیحی درباره عوامل این انفجار ارائه نکردند.

خرابکاری اسرائیل

روزنامه نیویورک تایمز روز جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۹، گزارشی نوشت که در آن تاکید شده بود که این انفجار برنامه هسته‌ای ایران را تا دو سال با تأخیر مواجه می‌کند. این روزنامه در گزارش خود نوشته بود که بر اساس تصاویر جدید ماهواره‌ای از محل انفجار حجم تخریب به مراتب بیشتر از آن چیزی بوده‌ که در ابتدا به نظر می‌رسید.

نیویورک تایمز در گزارش خود خبر داده بود که در سالن بالانس کردن سانتریفیوژهایی که هنوز عملیاتی نشده بودند، انفجاری صورت گرفته که احتمالا حاصل خرابکاری اسرائیل بوده است.

پای حراست در میان است

بر اساس اخباری که به دست «زیتون» رسیده، عوامل این انفجار فرد یا افرادی از حراست سایت هسته‌ای نطنز بوده‌اند که با همکاری کشوری خارجی دست به این اقدام زده‌اند. اینکه کدام کشور در این انفجار همکاری داشته مشخص نیست، اما با توجه به سوابق پیشین احتمالا این اقدام از سوی اسرائیل بوده است.

روز ۳ مرداد ۱۳۹۹ کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، توییتی نوشت که تلویحا خبر زیتون را تایید می‌کند، او نوشت: «گزینه رخنه در مسائل حراستی و حفاظتی جمع بندی قطعی ما است چرا که اگر از بیرون شیء با این نقطه برخورد می‌کرد، می‌بایست قطعاتی از آن مشاهده شود که طبق بررسی‌ها مطلقا چیزی یافت نشده است.»

بر اساس اخباری که به دست «زیتون» رسیده، عوامل این انفجار فرد یا افرادی از حراست سایت هسته‌ای نطنز بوده‌اند که با همکاری کشوری خارجی دست به این اقدام زده‌اند.

کریمی قدوسی روز ۴ مرداد نیز در توییتر خود نوشت: «حراست مراکز هسته‌ای موظف می‌باشند کلیه تجهیزات و ماشین آلات جدید را قبل از ورود به سایتهای هسته‌ای اسکن، آزمایش و بررسی کامل نموده تا از ایجاد رخنه نفوذ دشمن برای فرستادن عوامل نفوذی در چهره پیمانکار و مجری طرح مانع ایجاد نمایند.»

مجتبی ذوالنوری نماینده قم و رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز روز ۱۰ مرداد در گفتگویی با تلویزیون دولتی ایران درباره وقوع انفجار در تاسیسات هسته‌ای نطنز گفت: «بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که هیچ گونه حمله موشکی، پهپادی و امثال آن به تاسیسات هسته‌ای نظنز صورت نگرفته است. بررسی‌ها حاکی از آن است که این انفجار بیشتر توسط عناصر داخلی بوده است که فعلا از بیان جزئیات آن معذوریم.»

جاسوسان گمنام

آنگونه که مقامات ایران سخن گفته‌اند به نظر می رسد عامل یا عوامل ایجاد این انفجار در حراست سایت نطنز را پیدا کرده‌اند اما مشخص نیست که چرا این افراد را معرفی نمی‌کنند.

بر اساس گمانه زنی‌های اولیه درباره انفجار در تاسیسات نطنز مواد منفجره در نزدیکی خط لوله گاز کار گذاشته شده بود، اما برخی کارشناسان نیز احتمال داده‌اند که انفجار در نتیجه یک حمله سایبری رخ داده‌است. که با توجه به دست داشتن عامل انسانی حدس استفاده از مواد منفجره ظاهرا به حقیقت نزدیک‌تر است.

بیشتر بخوانید:

آیا جنگی پنهان بین ایران و اسرائیل آغاز شده؟

تقریبا حوالی همان زمان وزارت اطلاعات ایران، در ۲۱ مرداد ماه ۱۳۹۹ اعلام کرد که توانسته تعدادی از جاسوسان مرتبط با سرویس‌های اطلاعاتی «نظام سلطه» را شناسایی و دستگیر کند. معاون ضدجاسوسی وزارت اطلاعات گفته بود که افسران اطلاعاتی بیگانه با بهره گیری از روش‌های پیچیده و متنوع اطلاعاتی، درصدد انجام جاسوسی نسبت به پروژه‌های هسته‌ای، سیاسی، اقتصادی، نظامی و زیرساختی با هدف سرویس‌های اطلاعاتی سیا، موساد و برخی کشورهای اروپایی مرتبط با پرونده‌های جاسوسی اخیر؛ خرابکاری در زیرساخت‌ها، پروژه‌ها، تشدید تحریم‌های ظالمانه و ممانعت از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به دانش و تکنولوژی‌های نوین و همچنین ایجاد چالش در روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسو بودند.

با توجه به اشاره معاون ضد جاسوسی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به جاسوسی نسبت به پروژه‌های هسته‌ای و از سوی دیکر خرابکاری در زیرساخت‌ها می‌توان گمانه‌زنی کرد که افراد دستگیر شده از حراست نیروگاه هسته‌ای نطنز در میان همین افراد بوده‌اند.

تا کنون ده ها نفر به اتهام جاسوسی از جمهوری اسلامی اعدام شده و یا به زندان‌های بلند مدت محکوم شده اند، یکی از موارد اخیر محمود موسوی مجد بود؛ فردی نزدیک به سپاه قدس که به اتهام جاسوسی از قاسم سلیمانی، فرمانده کشته شده نیروی قدس سپاه اعدام شد.  به نظر می‌رسد اعلام مکرر قصد نابودی اسرائیل از زبان بالاترین مقامات نظام از جمله رهبر جمهوری اسلامی، جنگ‌های نیابتی در کشورهای منطقه و البته مهم‌تر از همه سیاست‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی از مهمترین عوامل این جاسوس‌بازی است. با وجود مجازات‌های سنگین همواره کسانی هستند که برای کسب پول بیشتر یا موقعیت حاضرند وارد این بازی پر خطر شوند.