چرا اصول‌گرایان ترامپ را ترجیح می دهند

نشانه های روشنی هست که ما را مجاب کند کهاراده ای برای مذاکره با امریکا – دستکم تا پایان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰- وجود ندارد.هرچند دیگرانی بر این باورند مذاکره احتمالی در زمان دولت کنونی اتفاق نخواهد افتاد و اصول گرایان ترجیح می دهند یکدست سازی قدرت، با انتخابات خرداد ۱۴۰۰ به فرجام رسد و دولت انقلابی خود طرف مذاکره کننده با امریکا باشد.

اصول گرایان  مدعی اند تفاوتی میان راهبرد دوحزب سیاسی امریکا درمواجهه با ایران نیست و پیروز انتخابات سوم نوامبر بایدن باشد یا ترامپ، سیاست های امریکا در قبال ایران،به ویژه درعرصه ی سیاست خارجی،تغییر چندانی نخواهد کرد. راهی که ترامپ با ابزار تحریم هموار کرده است ، بایدن نیز خواهد پیمود.

تمایز بین بایدن که در صورت پیروزی به برجام بازخواهد گشت و راه دیپلماسی را برخواهد گزید باترامپ که بانی سیاست فشار حداکثری و موافق دیپلماسی اجبار است روشن است.

اما ادعای اصول گرایان در یکی دانستن دوکاندیدا، کمتر نسبتی با حقیقت دارد و تمایل انان ابقای دوباره ترامپ در کاخ سفید است. اما چرا اصول گرایان ترامپ را بر نامزد دموکرات  ترجیح می دهند.

چرایی عدم مذاکره ایران با امریکا در چهاردهه ی گذشته و امتناع در برقراری روابط دیپلماتیک میان دو کشور، نسبتی تعیین کننده با این پرسش دارد.اما درک اثرگذاری انتخابات امریکا برحوزه سیاست داخلی ایران می تواند ما را در فهم این رابطه کمک کند.

انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی تنهاراهیابی هدایت شده نمایندگان یک طیف سیاسی نبود،گام بلندی برای تحدید جمهوریت و تلاشی سامان یافته برای یکپار چگی قدرت سیاسی بود. تلاشی که نمود و بروز آن ، در طرح قانون اصلاح انتخابات ریاست جمهوری و احیای نظام پارلمانی، خود رانشان داد.

اصول گرایان، پس از فراهم کردن مجلس انقلابی در پی تشکیل دولت انقلابی اند. با پیش بینی مشارکت پایین مردم در انتخابات ریاست جمهوری سال اینده و سیاست حذف نهادهای نظارتی که بازتکرارسیاست های نظارتی انتخابات دوم اسفند ماه خواهد بود، شانس پیروزی کاندیدای اصول گرا دوچندان خواهد شد.

مشارکت حداقلی  شرط لازم برای پیروزی کاندیدای اصول گرایان خواهد بود و می تواند ،شرایط موجود رابابت انتخاباتی یکطرفه تضمین کند.اما شرط کافی تداوم وتشدید تنش میان ایران وامریکا واساسا متغیر دشمن خارجی است.

پیامد تنش و تنش زایی فقط رویگردانی از گفت وگو، تفاهم و ادامه بی اعتمادی گذشته نیست. تضعیف موقعیت و جایگاه موافقان مذاکره ومیدان داری حامیان سیاست های برتری جویانه است.‌

قدرت یابی دوباره ترامپ، سطح منازعه میان ایران و امریکا را خواهد افزود واز نقش افرینی نیروهای حامی گفت وگو و مذاکره درمراکز تصمیم گیری خواهد کاست. نقش تعیین کننده گی نیروهای جنگ طلب و ماجراجو راارتقا خواهد داد و به تقویت هرچه بیش تر نیروهای تندرو قائل به بسته شدن فضای سیاسی خواهد انجامید.

اصول گرایان می خواهند کارنامه دولت دوازدهم را کارنامه اصلاح طلبان و نتیجه عملکرد آنان قلمداد کنند.از نگاه انان وضعیت کنونی حاصل نگاه و اعتماد به غرب و تداوم راهبرد اصلاحی است و دولت حسن روحانی نماینده و ادامه دهنده مشی اصلاح جویانه‌ای است که اصلاح طلبان مدافع انند.

درعین حال، پیروزی ترامپ، اسطوره شیطان بزرگ را،همچنان به مثابه دشمن خارجی وعامل تمامی نابسامانی های اقتصادی،مصاِئب فرهنگی و اجتماعی زنده نگه خواهد داشت و چراغ نگاه به داخل وامید به شرق رابه دستان اصول گرایان خواهد سپرد.

منطق اصول گرایان نسبت به امریکا نفرت است وهیچ کس چون ترامپ نمی تواند باعث نفرت پراکنی در جامعه ای باشد که فشار فزاینده و بی ثباتی ان را در خطر فروپاشی اقتصادی قرار داده است.

برجام معاهده اعتماد بخشی میان ایران وامریکا با شرکای اروپایی بر سر برنامه هسته ای ایران بود.خروج ترامپ ازبرجام  همان خواسته ی اصول‌گرایان بود. این همداستانی برسر خروج از«توافقی وحشتناک »بود.

با پیروزی ترامپ درانتخابات روند هزیمت سرمایه اجتماعی اصلاح طلبان، که با انتخابات اخرین دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی اغاز شده بود، شدت خواهد گرفت.

رویگردانی از حضور در پای صندوق های رای یا مشارکت حداقلی  مطلوب اصول گرایانی است که ازشعار مشارکت حداکثری دست شسته اند و به پیروزی حتمی و بایدی کاندیدای اصول گرا فکر می کنند.

به این ترتیب شاید بتوان گفت پیروزی ترامپ اخرین رمق های اصلاح طلبی را از کالبد اصلاح گرایان خواهد ستاند و هم چنان که برجام تنفس و هوایی تازه در عرصه سیاست و اقتصاد بود، مرگ برجام و تحریم های کشنده، نفس های سیاست ورزی را به شماره خواهد انداخت واین خدمت بزرگی است به اصول گرایان که تنها از عهده‌ی ترامپ بر می اید.

ترامپ، فرصت بزرگ اصول گرایان درتثبیت وضع موجود است. وضعیتی که از یک سوپیگیری مطالبات سیاسی را در چارچوب گفتمان اصلاح طلبی  نفی میکند وازسوی دیگر، دایره نفوذ نیروها ی افراطی درمراکزاصلی قدرت را گسترش می دهد.

موقعیتی ویژه که پس از خروج امریکا از برجام نصیب اصول گرایان شد به تعمیق بی اعتمادی میان ایران و امریکا انجامید و نومیدی از نقش افرینی نیروهای تحول خواه،  در آینده سیاسی ایران را به دنبال داشت.

کمتر ازیک ماه دیگر، به انتخابات ریاست جمهوری امریکا مانده است. جهان  در انتظار پیروزی جوبایدن دموکرات روزشماری می کند.اما درایران شاید دلواپسان  نگران حال پیرمردی هستند که اگراز تله ی کرونا بگریزد بتواند دست انان را درانتخابات اینده ایران بگیرد.