حفظ عمق استراتژیک با پول‌های «سیاه»

زیتون- سولماز ایکدر: هربار که اعضای حماس یا حزب‌الله لبنان لب یه سخن باز می‌کنند و در سخنرانی‌هایشان به ایران اشاره می‌کنند٬ جمهوری اسلامی با چالشی جدید مواجه می‌شود.

جریان‌های سیاسی نزدیک به جمهوری اسلامی در لبنان٬ فلسطین و نوار غزه البته برای اقناع افکار عمومیِ خود به «کمک‌های سرشار جمهوری اسلامی» اشاره می‌کنند، اما سخنان آنان ترجمه می‌شود و به گوش ایرانیان می‌رسد.

حسن نصرالله برای نشان دادن میزان اهمیت جمهوری اسلامی بین مردم منطقه می‌گوید که «حتی پول خوراک و پوشاک ما را هم جمهوری اسلامی تامین می‌کند»؛ دبیرکل حزب الله لبنان برای تهدید آمریکا در رابطه با تحریم‌ بانک‌های لبنان می‌گوید« تا زمانی که جمهوری اسلامی پول دارد٬ ما هم پول داریم» و مردم ایران در خیابان‌ها خطاب به مقامات جمهوری اسلامی شعار می‌دهند: «غزه را رها کن٬ فکری به حال ما کن».

رهبران جریان‌های مسلح حامی جمهوری اسلامی اما چاره‌ای جز این برای توجیه دلیل حضور نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی در کشورهایشان ندارد. مسئولان جمهوری اسلامی نیز حتی قدمی برای توجیه افکار عمومی خود برنمی‌دارند و اعتراضات را با خشونت سرکوب می‌کنند.

اخیرا باز هم سخنان نماینده دولت حماس و دبیر کل حزب‌الله لبنان جنجال آفرید.

از موشک تا اجاره‌خانه

محمود الزهار٬ وزیر خارجه دولت حماس٬ در گفت‌وگویی به مناسبت سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران٬ خبر از بذل و بخشش ۲۲ میلیون دلاری او به حماس داد.

دبیرکل حزب الله لبنان برای تهدید آمریکا در رابطه با تحریم‌ بانک‌های لبنان می‌گوید «تا زمانی که جمهوری اسلامی پول دارد٬ ما هم پول داریم».

محمود الزهار، وزیر خارجه پیشین و عضو ارشد کادر رهبری حماس، روز یکشنبه هفتم دی در گفت‌وگو با العالم، شبکه عرب‌زبان تلویزیون دولتی ایران، گفته بود: «در دیدار سال ۲۰۰۶ با قاسم سلیمانی در تهران، «مشکل اساسی حقوق کارمندان و خدمات اجتماعی و کمک‌های دیگر» به مردم غزه را توضیح دادم و «حاج قاسم فوراً درخواست ما را پاسخ داد به‌گونه‌ای که روز بعد که پایان سفر بود، ۲۲ میلیون دلار در چمدان‌های فرودگاه دیدم.»

متن سخنان الزهار یک روز بعد به رسانه‌های فارسی زبان راه پیدا کرد و باعث شگفتی افکار عمومی شد.

الزهار در این گفت‌وگوی تلویزیونی توضیح داد که اولین و آخرین دیدارش با قاسم سلیمانی در سال ۲۰۰۶ و پس از به عهده گرفتن سمت «وزارت خارجه فلسطین» بود.

الزهار که از بنیان‌گذاران گروه حماس به شمار می‌رود به تلویزیون العالم، شبکه برون‌مرزی جمهوری اسلامی گفت که در آن دیدار به سلیمانی گفته بود که مشکل اصلی‌شان حقوق کارمندان و کمک‌هایی است که باید به مردم داده شود. به گفته این عضو ارشد حماس روز بعد در فرودگاه ۲۲ میلیون دلار در چند کیف دیده است. او ادامه داده است: «توافق ما با سلیمانی بیش از این مقدار بود اما چون ۹ نفر بیشتر نبودیم نمی‌توانستیم بیش از این مبلغ حمل کنیم. گنجایش هر کیف ۴۰ کیلوگرم بود.»

این ۲۲ میلیون دلار تنها بخشی از کمک‌های فرمانده پیشین سپاه قدس به حماس بوده است. به گفته محمدجواد اکبرین٬ روزنامه نگار٬ جمهوری اسلامی تا پیش از اهدای چمدان‌های حاوی دلار، طی ۷ ماه بیش از ۱۲۰میلیون دلار به دولت حماس کمک کرده بود.

کمک‌های مالی و تدارکاتی جمهوری اسلامی به گروه‌های مسلح در فلسطین پیشینه‌ای طولانی دارد و انتقال چمدانیِ پول از ایران به نوار غزه بارها خبرساز شده است.

حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، نیز در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که قاسم سلیمانی در «پشت پرده و دور از انظار» علاوه بر تامین موشک و تجهیزات نظامی، کمک‌های مالی بزرگی به مردم این کشور می‌کرد.

نصرالله در بخشی از مصاحبه با شبکه المیادین گفت که در آن زمان « وضع [وضع مالی ایران] از الان بهتر بود» و بهای نفت بالاتر بود و «سلیمانی و برادران» با اجرای طرح اسکان به صاحبان ۲۰۰ هزار خانه‌ای که در جنگ ۳۳ روزه خراب شدند «یک‌سال هزینه اجاره و معیشت‌شان» را دادند تا خانه‌‌‌‌هایشان را بسازند.

پیش از این نیز بارها و بارها خبر کمک‌های بلاعوض جمهوری اسلامی به نوار غزه٬ فلسطین و لبنان منتشر شده بود.

نصرالله: در آن زمان که وضع از الان بهتر بود «سلیمانی و برادران» با اجرای طرح اسکان به صاحبان ۲۰۰ هزار خانه‌ای که در جنگ ۳۳ روزه خراب شدند «یک‌سال هزینه اجاره و معیشت‌شان» را دادند.

از جمله خبرگزاری چینی شینهوا خرداد ۹۸ گزارش داد که ایران در مراسمی که پیش از «روز قدس» در غزه برگزار شد، مبلغ ۶۵۱ هزار دلار بین خانواده‌های فلسطینی غزه توزیع کرده است.

در سال‌های اخیر گزارش‌هایی درباره کم شدن میزان این کمک‌ها منتشر شده بود اما پارسال سامی ابوعیده، مسئول «کمیته شهدا» در غزه، خبر داد که این کمک‌ها به روال قبل بازگشته و هر سه ماه یک بار در اختیار ۹ هزار خانواده در غزه و کرانه باختری قرار می‌گیرد.

به گفته ابو عیده، جمهوری اسلامی تنها در نوامبر ۲۰۱۸ مبلغ دو میلیون دلار در اختیار فلسطینیان گذاشت که به گفته او «در مقایسه با سال‌های قبل مبلغ کوچکی محسوب می‌شد.»

همه راه‌های تامین منابع

این ارقام از «کمک‌های» قاسم سلیمانی به حماس و حزب‌الله در حالی منتشر می‌شود که مشخص نیست منبع او یا سپاه پاسداران برای چنین بذل و بخشش‌هایی دقیقا کجاست؟

امیر حاتمی، وزیر دفاع در یک گفت‌وگوی تلویزیونی مدعی شد که در ۲۰سال گذشته سالانه یک میلیارد دلار برای بنیه دفاعی اختصاص داده شده است.

با فرض اینکه وزیر دفاع جمهوری اسلامی در خصوص بودجه نظامی کشور واقعیت را گفته باشد؛ این بودجه گذشته از پرداخت حقوق پرسنل نظامی ارتش و سپاه٬ در صنایعی از جمله موشک و زیردریایی و غیره نیز هزینه می‌شود. سپاه پاسداران هم در طی این سال‌ها به غیر از صرف میلیون‌ها دلار برای حضور نظامی در عراق٬ سوریه و یمن٬ میلیون‌ها دلار نیز به گروه‌های حامی‌اش در این کشورها کمک نقدی می‌کند.

از این رو به نظر نمی‌رسد بودجه نظامی ایران کفاف همه خرج‌های شبه‌نظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی را هم بدهد و احتمالا قاسم سلیمانی یا منابع شخصی برای این «خاصه بخشی‌ها» داشته یا از منابع مالی غیررسمی برای آن استفاده می‌کرد.

پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، یک هشتگ عجیب در برزیل در طول چند ساعت بیش از سیصد هزار بار تکرار شد: «بولسونارو دهنت رو ببند»٬ اما ژائیر بولسونارو، رییس‌جمهوری برزیل٬ هیچ نقشی در حمله به قاسم سلیمانی نداشت.

دلیل ترس مردم برزیل را شاید بتوان در نفوذ نیروی قدس سپاه پاسداران در آمریکای لاتین جستجو کرد.

جمهوری اسلامی به واسطه سپاه قدس به تدریج طی چهل سال گذشته لبنانی تبارهایی را که در دوران عثمانی از لبنان به آمریکای لاتین مهاجرت کرده‌ بودند را به زیر نفوذ خود درآورده؛ اقلیتی که از سوی پلیس برزیل متهم به دست داشتن در قاچاق مواد مخدر و پول‌شویی است.

جمهوری اسلامی لبنانی تبارهایی را که در دوران عثمانی به آمریکای لاتین مهاجرت کرده‌ بودند را به زیر نفوذ خود درآورده؛ اقلیتی که از سوی پلیس برزیل متهم به دست داشتن در قاچاق مواد مخدر و پول‌شویی است.

سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا٬ هم مدعی است اینجا یکی از مهم‌ترین مراکز پول‌شویی سپاه قدس است و بخشی از درآمد قاچاق مواد مخدر به حزب‌الله انتقال می‌یابد.

با وجود فشارهای آمریکا برای قطع کردن این شبکه‌های ارتباطی در آمریکای لاتین، هنوز نفوذ حزب‌الله و سپاه قدس در شیعیان آمریکای لاتین گسترده است. یکی از مراکز فعالیت آنها کشور گویان در شمال آمریکای جنوبی است. کشوری فقیر با پوشش جنگلی که از جمعیت تقریباً یک میلیون نفری آن فقط هفت درصد مسلمان هستند، اما همین درصد کم به قدری برای ایران مهم است که روحانیان شیعه به عنوان امامان جمعه و مبلغان مذهبی در این کشور مأمور می‌شوند. گویان مرکز فعالیت گروه‌های تبهکار و باندهای مواد مخدر هم است.

سپاه پاسداران تنها در آمریکای لاتین نیست که با این گروه‌های نه چندان خوش‌نام در ارتباط است . وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا هشت سال پیش در بیانیه‌ای سرتیپ غلامرضا باغبانی، از فرماندهان ارشد «نیروی قدس سپاه پاسداران» را قاچاقچی مواد مخدر در افغانستان معرفی کرد و او را تحت تعقیب قضائی قرار داد.

بنا به بیانیه‌ی وزارت خزانه‌داری آمریکا، مدارکی به دست آمده که نشان می‌دهد، غلامرضا باغبانی به قاچاقچیان افغانستانی اجازه می‌داد که با عبور از خاک ایران، به کشورهای اروپایی مواد مخدر بفرستند. او در عوض از آنها برای رساندن اسلحه و مهمات برای نیروهای طالبان در افغانستان استفاده می‌کرد.

ویکی لیکس نیز سال ۸۹ اسنادی منتشر کرد که نشان می دهند، دولت جمهوری آذربایجان بر این باور است که سپاه پاسداران در قاچاق مواد مخدر به اروپا دخالت دارد.

وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا سرتیپ غلامرضا باغبانی، از فرماندهان ارشد «نیروی قدس سپاه پاسداران» را قاچاقچی مواد مخدر در افغانستان معرفی کرد و او را تحت تعقیب قضائی قرار داد.

نشریه آلمانی «ولت آنلاین» در همین رابطه نوشته بود که طبق اسناد مذکور، ایران قاچاقچیانی را که باکو دستگیر و به این کشور تحویل می دهد، آزاد می‌کند و ماموران دولت آذربایجان گاهی همان افراد را دوباره بازداشت می کنند.
وزیر امور خارجه وقت جمهوری آذربایجان همچنین گفته بود، دولت افغانستان نیز به دولت آذربایجان گفته است، نیروهای امنیتی ایران به صورت فعال با برخی از گروه‌های قاچاق مواد مخدر در افغانستان همکاری می کنند.

حزب‌الله لبنان نیروی متحد و تحت حمایت ایران نیز این روزها در رابطه با قاچاق به سرخط خبرهای ایتالیا رفت. رسانه‌های ایتالیایی هفته گذشته گزارش داده‌اند که محموله ۱۵ تنی قرص‌های مخدر آمفِتامین که تیرماه امسال کشف شد و گمان می‌رفت متعلق به داعش باشد، به گروه حزب‌الله لبنان تعلق دارد.

به نظر می‌رسد که سپاه قدس و نیروهای تحت حمایتش از جمله حزب‌الله لبنان٬ برای تامین منابع مالی که به آن نیاز دارند٬ به رغم شعارهای آرمانگرایانه‌ای که سر می‌دهند٬ از هیچ کاری رویگردان نیستند و درآمد این کار احتمالا به اندازه‌ای هست که سپاه قدس بتوانند برای مردم لبنان «خاصه خرجی» کند حتی وقتی مردم ایران تحت فشار اقتصادی هستند.