همه چیز در خدمت کتمان حقیقت

زیتون ـ سعید اوحدی، رئیس سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام کرد که ۱۲۷ نفر از مسافران هواپیمای اکراینی «شهید» اعلام می‌شوند.

به گفته او « از ۱۴۸ مسافر این پرواز، تعدادی مسافر خارجی بودند. تا به امروز اسامی ۱۲۷ نفر از این عزیزان به عنوان شهید توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران دریافت شده است.»  اوحدی همچنین اضافه کرد که بیش از ۷۰ خانواده از این ۱۲۷ نفر پرونده هایشان تکمیل شده.

خانواده‌های گروهی از قربانیان این پرواز پیش از این گفته بودند که عنوان شهید را برای عزیزانشان نخواهند پذیرفت و به دنیال «افشای حقیقت» و «دادخواهی» هستند.

این خبر در وضعیتی اعلام شده که ۴ روز دیگر، ۱۸ دی ماه، سالگرد اسقاط این هواپیما با ۱۷۶ سرنشین با موشک پدافند ضد هوایی سپاه پاسداران است. فاجعه‌ای که علیرغم انتشار فیلم‌های آن تا سه روز از سوی جمهوری اسلامی ایران انکار شد.

پیش از این نیز، در زمان خاکسپاری این قربانیان گزارش شده بود که مأموران نیروهای امنیتی و سپاهی، تابوت کشته‌شدگان را پیش از خانواده‌ها در اختیار گرفته و مانع دخالت خانواده‌ها و نزدیکان کشته‌شدگان در خاکسپاری آنها شده‌اند و عنوان شهید و شهیده را بر روی تابوت‌ها نصب کرده بودند.
به گزارش تسنیم در مراسم خاکسپاری کشته‌شدگان، فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، استانداران، ائمه جمعه، نمایندگان ولی فقیه، مقامات استانی و کشوری حضور داشتند. بعضی از این قربانیان حتی علیرغم میل خانواده‌هایشان در قطعه‌های شهدا به خاک سپرده شدند.

جواد سلیمانی، همسر الناز نبیی از قربانیان این فاجعه می‌گوید پس از انتقال پیکر به زنجان، اولویت آن‌ها تحویل پیکر و خاک‌سپاری همسرش بوده است و دنبال تنش نبوده‌اند: «بنیاد شهید تلاش داشت شیوه خود را به مراسم تحمیل کند و اصرار داشتند پیکر الناز را در قطعه شهدا به خاک بسپارند و حتی با تعدادی از بستگان الناز جلسه گذاشته بودند و تهدید کرده بودند که این یک دستور است. البته ما مقاومت کردیم و الناز در قطعه خانوادگی به خاک سپرده شد.»

به گفته او مقاومت آن‌ها برای این‌که همسرش در قطعه شهدا به خاک سپرده شود به این خاطر بوده است که همسرش و همه آن ۱۷۵ سرنشین دیگر هواپیما به جنگ نرفته بودند: «آن‌ها به قتل رسیدند.»

هفته گذشته هم معاون حقوقی دولت اعلام کرده که قصد دارد صد و پنجاه هزار دلار به خانواده هر قربانی غرامت پرداخت کند. رقمی که ۱۰ برابر نرخ رسمی دیه برای انسان کامل بر اساس قانون جزای جمهوری اسلامی است.

پس از اعلام خبر پرداخت غرامت، تعدادی از بازماندگان در گفت گو با رسانه‌های فارسی زبان خارج از ایران به این خبر واکنش نشان دادند. مهرداد زارعی، پدر آراد زارعی یکی از سرنشینان جان باخته این سانحه، به شبکه ایران اینترنشنال گفته که خانواده‌ها خواستار دریافت دیه یا غرامت نیستند بلکه خواهان دادخواهی‌اند. به گفته وی جمهوری اسلامی همچنان می‌کوشد تا با راضی کردن خانواده‌ها به دریافت غرامت، آنان را از دادخواهی منصرف سازد.

بیشتر بخوانید:

خانواده‌های جانباختگان پرواز ۷۵۲: اول حقیقت، بعد غرامت

از پرواز ام‌اچ ۱۷مالزی تا ۷۵۲ اکراین

تاسیس نهاد مدنی برای دادخواهی از جنایتی عمدی

جمهوری اسلامی: غرامت آری، تحقیق هرگز

علیرضا قندچی که همسرش فائزه و فرزندانش درسا و پارسا را در آن تراژدی از دست داده به بی‌بی‌سی فارسی گفته مسئله دریافت غرامت گرچه برای خانواده ها خصوصا آنان که سرپرست خانواده را از دست داده اند؛ مهم است اما در حال حاضر اولویت خانواده ها نیست. بلکه خانواده ها ابتدا منتظر دریافت پاسخ پرسش‌هایی هستند که بارها درباره علت شلیک به هواپیمای ۷۵۲ مطرح شده است.

همچنین سخنگوی وزارت خارجه اوکراین در واکنش خبر تعیین غرامت تاکید کرد که مبلغ غرامت باید پس از رایزنی‌ها میان دو طرف تعیین شود و ایران نمی‌تواند در این زمینه سرخود و یک‌طرفه تصمیم بگیرد.

به نظر می‌رسد این اقدامات جمهوری اسلامی، یکسال بعد از وقوع این فاجعه و پی‌گیری‌های بین‌المللی، ادامه تلاش آنان برای تطمیع خانواده‌ها برای صرف‌نظر از پیگیری حقیقت باشد، حقیقتی که به نظر می‌رسد فراتر از یک «خطای انسانی» است .