زیتون– نفس شهرهای ایران روزهاست که بر اثر آلودگی‌هوا گرفته. مدتی است که اخبار مربوط به استفاده از مازوت یا نفت کوره به عنوان سوخت نیروگاه‌ها، نسبت به اخبار مربوط به کرونا پیشی گرفته؛ چرا که آلودگی قابل لمس آن از یک سو تنفس را برای مردم سخت‌تر کرده، از سوی دیگر باعث افزایش آسیب‌پذیری در برابر این ویروس شده است.

بر اساس اخبار رسمی که مقامات جمهوری اسلامی منتشر کرده‌اند، دولت چاره‌ای جز «مازوت سوزی» ندارد.

این عباس شاهسونی، رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، بود که برای اولین بار از تاثیر سوخت مازوت بر آلودگی هوا خبر و هشدار داد که  به دلیل پایداری هوا و استفاده از «سوخت مازوت در نیروگاه‌ها» شرایط هوای شهر تهران و سایر کلا‌ن‌شهرها وضعیت بدتری پیدا می‌کند.

به گفته مقامات جمهوری اسلامی تحریم‌ها موجب انباشته شدن مازوت در انبارها شده است. همچنین به دلیل کمبود گازوئیل، در صورت عدم استفاده از مازوت شهرها با خاموشی‌های متناوب برق مواجه می‌شوند؛ به همین دلیل است که در نیروگاه‌ها به جای گازوئیل یا هر سوخت پاک دیگری مازوت می‌سوزانند.

از سوی دیگر چند وزرای نفت و محیط زیست دولت طی چندین ادعای جداگانه اضافه مصرف سوخت خانگی به دلیل مصرف بالای مصرف کنندگان است؛ حتی برای تمامی مشترکان تلفن‌های همراه پیامکی با محتوای لزوم کاهش مصرف سوخت ارسال شد.

بر اساس آماری که وزارت نفت اعلام کرده تولید شرکت گاز میزان تولید گاز سبک در بهار امسال به ۶۰۳.۷ میلیون متر مکعب رسیده است که سهم بخش خانگی ۱۱۴.۱ میلیون متر مکعب، ۱۶.۹ میلیون متر مکعب تجاری، ۶.۳ میلیون مترمکعب کشاورزی، ۵۶ میلیون متر مکعب پتروشیمی، صنعت و نیروگاه ۲۹۹ میلیون متر مکعب و بخش حمل و نقل نیز ۱۹.۴ میلیون متر مکعب رسیده است.

یعنی مصرف خانگی گاز چیزی کمی بیشتر از یک ششم گاز تولیدی ایران است و برخلاف گفته وزرای دولت بازهم بر اساس آماری که در وب سایت رسمی وزارت نفت منتشر شده٬ تفاوت چندانی نه در تولید گاز به نسبت سال‌های گذشته دیده می‌شود و نه در مصرف خانگی آن.

مازوت یا نفت کوره یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا و بنزین و نفت سفید بدست می‌آید و چون سیاه رنگ است به نام نفت سیاه نیز خوانده می‌شود. این ماده ارزان‌ترین ماده سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاه‌ها و از آلاینده‌ترین سوخت فسیلی است که بیشتر به‌عنوان سوخت کشتی‌ها یا نیروگاه‌هایی که در مناطق دور افتاده قرار دارند، استفاده می‌شود. ایران تا پیش از این یکی از بزرگترین صادر کنندگان مازوت دنیا بود اگرچه  ترکیب گوگرد مازوت تولیدی ایران بین ۳ تا ۳.۵ درصد یعنی یکی از بالاترین میزان ناخالصی‌‌ها را داشت.

بیشتر بخوانید:‌

بر اساس آمارهای رسمی وزارتخانه‌های نفت و نیرو، تا سال ۹۷ ٬ سالانه حدود پنج میلیارد لیتر نفت کوره (مازوت) در کشور مصرف می‌شد که ۳.۵ میلیارد لیتر آن در بخش نیروگاهی بوده است. اما طی سال‌های اخیر ایران عموما نزدیک به ۱۵ میلیارد لیتر نیز مازوت صادر می‌کرده است.

هرچند جمهوری اسلامی گاز تولیدی را صادر می‌کند و برای تامین مصارف داخلی نیاز به سوزاندن مازوت پیدا کرده است٬ اما کار کمبود سوخت داخلی به جایی رسیده است که به ناچار منابع نور معابر عمومی را در ساعت‌های منع عبور و مرور خاموش می‌کنند.

حداقل یکی از کلیدهای کمبود ناگهانی گاز حتی برای تولید برق مورد نیاز معابر عمومی در پایتخت را می‌توان در افزایش ناگهانی ارزش بیت کوین یافت.

قیمت بیت کوین در بازار آزاد امروز پنجشنبه ۱۸ دی ساعت ۲۲ باز هم رکورد زد و به ۴۰ هزار دلار رسید. بیت کوین به نسبت ۹ ماه گذشته افزایشی ۳۰۰ درصدی داشته است و مشهور است که ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان بیت کوین است.

تجارت‌نیوز ماه گذشته نوشت که یک مرکز تحقیقاتی که در زمینه ماینینگ ارز دیجیتال و بیت کوین فعالیت می‌کند، نشان داد که ایران با سهم ۸ درصدی، سومین کشور جهان در استخراج بیت کوین است.

برای استخراج بیت کوین به  سرورهای اختصاصی پر قدرتی به نام «ماینر» (استخراج کننده) نیاز است؛ دستگاه‌هایی که استخراج کنندگان داخلی می‌گویند، به صورت قاچاق وارد بازار می‌شود.

مصرف برق ماینرها  زیاد است و سیستم تهویه و خنک‌سازی محل آن‌ها نیز به خنک‌کننده‌های پر قدرت و پر مصرف نیاز دارد.

بر اساس آمار غیررسمی، در حال حاضر حدود ۱۸۰ هزار دستگاه ماینر در ایران وجود دارد که اکثر آن در اختیار شرکت‌ها و نهادهای وابسته به سپاه است٬ البته این به جز مواردی است که از راه قاچاق و بدون ثبت شدن وارد کشور شده است.

بی‌بی‌سی فارسی تیرماه سال گذشته خبر از آن داده بود که حدود ۸۰ هزار دستگاه ماینر در اختیار افراد و شرکتهای خصوصی و غیر دولتی است. مابقی متعلق به نهادهای دولتی است. علاوه بر بانک‌ها در این بخش از یکسال پیش نهادهای امنیتی هم به شکلی پررنگ در این موضوع وارد شده‌اند. برای مثال نیروی انتظامی حدود ۱۶ هزار ماینر وارد کرده است.

در واقع دلیل غیرقانونی نشدن استخراج بیت کوین توسط نهادهای حاکمیتی این است که خودشان را در بین بخش خصوصی فعال در این کار گم کنند و گرنه هیچ بخش خصوصی توان دستیابی به تعداد زیادی ماینر ندارد و دارندگان مزرعه‌های بزرگ دیجیتال در ایران نهادهای فراقانونی هستند که مراکزی مثل بانک مرکزی هم جرات ورود به این موضوع را ندارند.

برای استخراج بیت کوین تعداد بسیار زیادی از ماینرها را گرد هم می‌آورند به محل آن مزرعه بیت کوین می‌گویند. جالب اینجاست که مزارع برداشت بیت کوین نه از برق شهری که از برق کشاورزی استفاده می‌کنند. قیمت هر کیلووات برق کشاورزی بین ۳۰۰ تا ۵۲۴ ریال است.

دور زدن تحریم‌ها٬ پولشویی و فرار از سیستم بانکی از جمله عواملی است که استخراج بیت کوین را برای سپاه پاسداران جذاب کرده است.