زیتون- سارا مدنی: «نظر شورای نگهبان درباره منتخب پنجم مردم اصفهان در مجلس دهم تغییری نکرده و جایگزین خانم خالقی در مجلس، همزمان با انتخابات ریاستجمهوری سال ۹۶ و در میاندوره تعیین تکلیف میشود.»، این خبری بود که روز چهارشنبه به نقل از سیامک رهپیک معاون اجرایی و امور انتخابات شورای نگهبان در خبرگزاری تسنیم منتشر شد. این مطلب به سرعت روی سایت رسانه های همسو با این خبرگزاری نیز قرار گرفت، آن هم درست چند ساعت پس از اعلام خبر بازداشت «حامد طالبی»، خبرنگار خبرگزاری فارس و مدیر کانال قیچی به اتهام انتشار تصاویر منتسب به مینو خالقی، کاندیدای انتخاباتی دهمین دوره مجلس شورای اسلامی از اصفهان، در فضای مجازی؛ خبری که دیروز در زیتون اعلام شد و امروز مورد تائید قرار گرفت.
جوسازی رسانههای اصولگرا
بازداشت این خبرنگار اصولگرا، موجب شد تا خبرگزاری فارس از نخستین ساعات روز چهارشنبه، به صحنهای برای انتقامجویی از مینو خالقی و همچنین متولیان بازداشت حامد طالبی تبدیل شود. این روند تنها به شبکه رسمی خبرگزاری فارس و رسانه های نزدیک به این جریان محدود نماند و برخی افراد در شبکه های مجازی به هتاکی نسبت به مخالفان رد صلاحیت نماینده منتخب اصفهان در مجلس دهم و همچنین عاملان بازداشت حامد طالبی پرداختند.
پیش از این اخباری در خصوص تصمیم هیات حل اختلاف مبنی بر تایید نظر شورای نگهبان با رد صلاحیت نماینده منتخب اصفهان منتشر شده بود. اما اظهارات سخنگوی وزارت کشور مبنی بر این که هنوز هیچ خبر رسمی در این خصوص به این دستگاه اعلام نشده، صحت موضوع را تحت الشعاع قرار داده بود. با این وجود، آخرین اخبار منتشر شده به نقل از سخنگوی شورای نگهبان، حاکی از آن است که آرای مینو خالقی ابطال شده است.
اظهارات سخنگوی شورای نگهبان حاکی از آن است که تاکنون توافقی در خصوص انتخاب نفر بعدی به جای خانم خالقی صورت نگرفته و به نظر میرسد شورای نگهبان بر انتخاب جایگزین مینو خالقی در انتخابات میان دوره مجلس دارد.
البته طبق روال قانونی، نظر هیات حل اختلاف باید به رهبری اعلام شده و حکم نهایی از سوی آیت الله خامنه ای اعلام شود.
با این حال آیت الله جنتی نیز همسو با این جریان روز چهارشنبه به حمایت از رویکرد شورای نگهبان پرداخت و خطاب به منتقدان ابطال آرای منتخب مردم اصفهان گفت: «برخی ادعا میکنند بعد از رأیگیری انتخابات٬ فقط مجلس میتواند اعتبارنامه فرد فاقد صلاحیت را تأیید نکند، این ادعا خلاف نظارت استصوابی قبل از ورود به مجلس است. تاریخ هم نشان نمیدهد که در مجلس اعتبارنامهای را به جز یک مورد رد کرده باشند و به شهادت تاریخ، این جای معامله و بده و بستان است.»
اما مسئله آنجاست که رد صلاحیت خانم خالقی با این روش توسط شورای نگهبان و با تایید هیات حل اختلاف، بیش از هر چیز ماهیت این نهادها را زیرسوال خواهد برد. در واقع مدعیان ارزشهای مذهبی، با ابزار قرار دادن افرادی همچون حامد طالبی، تمام آنچه را که اصول خود میخوانند، دستمایه قرار دادند.
روحانی: بعضی امور در اختیار دستگاه اجرایی نیست
حسن روحانی که پیش از این حمایت دولت خود از منتخب مردم اصفهان را چندین بار به طور مستقیم و غیرمستقیم اعلام کرده بود، روز چهارشنبه در جریان نشست خبری خود در کرمان، بار دیگر موضوع ابطال آرای ۲۰۰ هزار نفر از مردم اصفهان به مینو خالقی را مطرح و در این خصوص عنوان کرد: «بنده نظر خودم و دولت را در این خصوص هم در یک سخنرانی عمومی و هم در قالب نامه به وزارت کشور اعلام و تصریح کرده ام که روند قانونی باید مراعات شود. منتها بعضی از امور در اختیار دستگاه اجرایی نیست. البته هنوز ناامید نیستم و وزارت کشور در حال انجام اقدامات لازم است. نباید بگذاریم بدعتی گذاشته و قانون نقض شود که اگر چنین شود امید به آینده از دست می رود.»
با این حال سایت خبری پایش به نقل از یک منبع آگاه نوشت: « دولت اگرچه از رویه شورای نگهبان در رد صلاحیت خانم خالقی انتقاد دارد اما در صورتی که همانند انتخابات دوره گذشته سمیرم، نفر بعدی به مجلس راه یابد اعتراضی نخواهد کرد.» این سایت خبری در ادامه نوشته است: «مذاکره کنندگان دولت و وزارت کشور با شورای نگهبان می گویند حتی اگر مینو خالقی از فهرست منتخبان حذف شود، بر اساس رویه گذشته شورای نگهبان باید علیرضا آجدانی نفر ششم که او هم یک اصلاح طلب است به مجلس راه یابد اما شورای نگهبان با حذف خالقی گفته است که باید مجددا انتخابات میان دوره ای برگزار شود. به گفته آنها در دوره گذشته انتخابات، آرای مسعود پیرمرایان نفر اول حوزه سمیرم توسط شورای نگهبان ابطال شد اما نفر بعدی به مجلس راه یافت.»
با این حال اظهارات سخنگوی شورای نگهبان حاکی از آن است که تاکنون توافقی در خصوص انتخاب نفر بعدی به جای خانم خالقی صورت نگرفته و به نظر میرسد مشورای نگهبان بر انتخاب جایگزین مینو خالقی در انتخابات میان دوره مجلس دارد.
پیشنهادی که ناکام ماند
اما انتشار خبرهایی از تصمیم هیات حل اختلاف در رد آرای کاندیدای منتخب اصفهان، علی مطهری را نیز به واکنش وا داشت. این نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی با اذعان به اینکه در مورد خانم مینو خالقی به هیات حل اختلاف امیدی ندارم، این سوال را مطرح کرد که؛ «اینکه میگویند هیئت حل اختلاف، خانم خالقی را رد کرده است یک سوال به وجود میآورد که چرا علت این ابطال را نمیگویید؟ چرا نمیگویید به چه علت چنین رای و نظری دادهاید؟ چرا هیچ دلیلی نمیآورید؟ چطور میشود شورای نگهبان این فرد را تأیید کند و نظر قطعی و نهایی را بدهد اما دوباره چنین مباحثی را مطرح کند؟ در آییننامه داخلی مجلس آمده است که اگر مدارکی بعد از انتخاب نماینده پیدا شد، باید مجلس تعیین کند که اعتبارنامه آن فرد مورد تأیید است یا خیر. »
به گفته مطهری: «اگر امامان از ابتدا با مخالفان با زور و درگیری و بگیر و ببند مواجه میشدند، قطعا امروز چیزی از اسلام باقی نمیماند و اگر میبینید امروز اروپاییان از دین گریختهاند به خاطر سختگیریها و بگیر و ببندهایی بوده است که روزگاری کلیسا بر مردم روا داشته و اجازه ابراز عقیده به آنها نمیداده است.»
در همین حال احمد منتظری فرزند آیتاللهمنتظری نیز طی نامهای به آیتالله خامنهای نسبت به عواقب ابطال آرای مینو خالقی هشدار داده است. در نامه او از تصمیم هیات عالی حل اختلاف قوا در ابطال آرای منتخب اصفهان به عنوان اقدامی غیرقانونی یاد شده و به رهبر جمهوری اسلامی توصیه شده که با تأیید آرای مردم اصفهان، این «خسارت بزرگ» را جبران کند.
نتیجه این موضوع در نهایت هر چه که باشد، صلاحیت شورای نگهبان در حفاظت از آرای خدشهدار از قبل شده و اعتماد اجتماعی نسبت به سلامت انتخابات را بیش از پیش کاهش داده است. ساختاری که برای ابطال آرای یک کاندیدای اصلاح طلب از توسل به هیچ اقدامی، حتی تفتیش حریم خصوصی افراد، فرو نمیگذارد.