زیتون ـ یلدا امیری: استعمال دخانیات از قدیم الایام در میان روحانیون مرسوم بوده است. حتی برخی از مواد مخدر مانند تریاک هم به دلیل نداشتن حرمت شرعی در میان بسیاری از روحانیون رواج داشته است. آیت‌الله خامنه‌ای در استفتائات خود در پاسخ به سوالی در مورد خواص درمانی مواد مخدر می‌گوید: اگر درمان و معالجه به نحوی متوقف بر استعمال مواد مخدر باشد و این امر هم با تجویز پزشک مورد اطمینان صورت گیرد، اشکال ندارد.

البته گفته می‌شود که پس از پیروزی انقلاب مشروطه، سران مشروطه به مبارزه با تریاک پرداختند، اگر چه این مبارزه تداوم نداشت. آیت‌الله میرزا رضا کرمانی، روحانی مشروطه‌خواه، در وقفنامه‌ای که برای بیمارستان نوریه کرمان تنظیم کرد یکی از شروط استخدامِ پزشکان را معتاد نبودن آنان به مصرف تریاک قرار داده بود.

اما دیدن سیگار پیش از انقلاب ایران یا حتی پس از آن، در دست یک روحانی موضوع عجیبی نبود و استعمال دخانیات سنتی رایج در میان روحانیون و حتی مراجع تقلید بود. عکس‌های آیت الله طالقانی، عکس مشهور امام موسی صدر در کنار صادق طباطبایی، صادق قطب‌زاده، فاطمه صدرعاملی و یک زن دیگر که همگی سیگار در دست دارند هم موید همین داستان است.

دیدن سیگار پیش از انقلاب ایران یا حتی پس از آن، در دست یک روحانی موضوع عجیبی نبود و استعمال دخانیات سنتی رایج در میان روحانیون و حتی مراجع تقلید بود.

سخنان احمد جهان‌بزرگی، عضو هیات‌ علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در مناظره شبکه چهار در مورد حسن روحانی اما بی‌سابقه بود، او رئیس‌جمهوری را مسئولی پای منقل‌نشین (معتاد) معرفی کرد که به وظایفش عمل نمی‌کند.

از منقل تا شیرِخر

احمد جهان‌بزرگی چهارشنبه شب، اول بهمن در برنامه زاویه در شبکه چهار با حضور عماد افروغ، نماینده سابق مجلس گفت: «مسئولی که در خانه نشسته و شاید پای منقل هم باشد، جایی سر نمی‌زند و وزرایش نمی‌توانند با او تماس بگیرند، این مسئول است؟»

او تاکید کرد: «مسئولین در جمهوری اسلامی خیلی خیانت کرده‌اند»

او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «یک وزیر سابق گفته بود سمت من به دلیل یک لیوان شیر خری است که در کودکی خوردم. خیلی از مسئولان در جمهوری اسلامی هر وقت مسئولیت می‌گیرند یک لیوان شیر خر می‌خورند.»

عضو هیات‌ علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت که ۳۰ درصد اینکه اسلامیت جمهوری اسلامی زیر سؤال رفته است به خاطر مسئولین است.۱۰ درصد به خاطر استکبار جهانی و ۱۰ درصد مردم مقصرند، مردم مقصرند چون این مسئولین را انتخاب کرده‌اند.

پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی زیر نظر علی‌اکبر رشاد است که با موافقت آیت‌الله خامنه‌ای تاسیس شده و در سال ۱۳۹۹ نزدیک به ۲۱ میلیارد تومان بودجه داشته است.

واکنش‌های دولتی

سخنان احمد جهان‌بزرگی با انتقاد تعداد زیادی از مسئولان دولت دوازدهم مواجه شد. معاونت حقوقی ریاست جمهوری ایران اعلام کرد که به دلیل پخش صحبت‌های توهین‌آمیز نسبت به رییس جمهور و وزرای دولت در یک برنامه‌ تلویزیونی صدا و سیما، از این سازمان و کلیه عوامل پخش برنامه مذکور شکایت خواهد کرد.

همچنین به گزارش خبرگزاری ایرنا، نمایندگان قوه مجریه در شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما خواستار برخورد حقوقی با هتاکی در این برنامه شدند.

محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس دولت جمهوری اسلامی، نیز نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و گفته که با نزدیکتر شدن به انتخابات ریاست جمهوری توهین به حسن روحانی بیشتر می شود. واعظی در صفحه توئیتر خود نوشت: «هر چه به انتخابات ۱۴۰۰ نزدیک می‌شویم توهین به رئیس‌جمهوری و تخریب دولت افزایش می‌یابد، این روش غیراخلاقی که با آموزه‌های دینی ما مغایر است، برای توهین‌کنندگان محبوبیت نمی‌آورد، از عزم و اراده رئیس‌جمهوری و دولت برای تلاش بیشتر در این شرایط سخت و خدمت به مردم نمی‌کاهد.»

مردم اهل ملاقه و #منقل را به خوبی می‌شناسند.
ای کاش در کنار ریش و عمامه، جهان‌تان را هم بزرگ‌تر می‌کردید تا بدانید که در این وانفسا اهانت به مردم شریف ایران و شخص دوم کشورتان نه خدمت به اسلامیت و جمهوریت بلکه هم‌آوایی با یاوه‌گویان ترامپی است.#زاویه

— حسام الدین آشنا Hosamoddin Ashena (@hesamodin1) January 21, 2021

حسام‌الدین آشنا، مشاور رییس‌جمهور اما دعوا را از این فراتر برده و در توییتر خود نوشت: «مردم اهل ملاقه و #منقل را به خوبی می‌شناسند. ای کاش در کنار ریش و عمامه، جهان‌تان را هم بزرگ‌تر می‌کردید تا بدانید که در این وانفسا اهانت به مردم شریف ایران و شخص دوم کشورتان نه خدمت به اسلامیت و جمهوریت بلکه هم‌آوایی با یاوه‌گویان ترامپی است. #زاویه»

البته شبکه ۴ صدا و سیما هم یک بیانیه‌ی بدون عذرخواهی در این باره منتشر کرد و تاکید کرد:«مسئولیت اظهارنظر میهمانان برنامه زنده بر عهده آنهاست». در این این بیانیه، سخنان میهمان برنامه را «اتفاق ناخوشایند» توصیف شده و گفت که «بر خلاف رویه این برنامه» و «مخالف صریح فرمایشات رهبری مبنی بر حفظ حرمت مسئولین نظام» بوده است.

برخی از اصول‌گرایان  هم یادآوری کردند که این حسن روحانی بود که برای نخستین بار پای منقل را به ادبیات سیاسی ایران باز کرد و درباره آتش‌زدن برجام گفت «برخی فکر می‌کردند منقلی هست و می‌توانند قطعنامه‌ها را در آتش بیاندازند».

ادبیات منقلی بی‌تردید، بد است. علی‌الخصوص از رئیس جمهور.
چندسال پیش جناب رئیس جمهور در تعریض به بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص آتش زدن برجام، گفتند: "البته برخی فکر می‌کردند منقلی هست و می‌توانند قعطنامه‌ها را در آتش بیندازند." https://t.co/hN9kWxjetN

— ??وحید یامین پور (@yaminpour) January 22, 2021

 مقامات و دخانیات

آیت الله خمینی سال‌ها سیگار می‌کشید، خاطره ترک سیگار او را فاطمه طباطبایی، عروس آیت‌الله خمینی در کتاب «اقلیم خاطرات» نقل کرده است. او می‌نویسد: «یک شب امام گفتند: در جوانی سیگار می‌کشیدم. تا این که یک شب سرد زمستان که پشت کرسی مشغول مطالعه بودم، به مطلب مهمی رسیدم و فکرم به شدت در گیر فهم آن شد. در همین حال برای آوردن سیگار از اتاق بیرون رفتم. پس از بازگشت همین که نگاهم به کتاب افتاد که آن را بر زمین گذاشته و به دنبال سیگار رفته ‌بودم، احساس شرمندگی کردم و باخود عهد کردم که دیگر سیگار نکشم. آن را خاموش کردم و دیگر سیگار نکشیدم‌.»

اما نقل مکرر است که احمد خمینی فرزند آیت‌الله خمینی هم اعتیاد شدیدی به تریاک داشته است تا جایی که گفته‌اند که او بر اثر زیاده روی در مصرف تریاک مرده است.

سید صادق طباطبایی، سخنگوی دولت موقت ایران در دوره مهدی بازرگان که خواهر او فاطمه طباطبایی همسر سید احمد خمینی بود، گفته می‌شود در زمان جنگ ایران و عراق او به دستور آیت الله خمینی برای حکومت ایران سلاح مهیا می کرد. اعتیاد او به تریاک تا حدی بود که در هشتم ژانویه سال ۱۹۸۳، در آلمان به اتهام حمل یک کیلو و هشتصد گرم تریاک بازداشت شد.

آیت‌الله خامنه‌ای تا سال‌ها پس از انقلاب سیگار و گاهی پیپ می‌کشید عکس های بسیاری از او در حالی که سیگار یا پیپ در دست دارد منتشر شده است. در مورد مصرف تریاک توسط رهبر جمهوری اسلامی شایعات بسیاری وجود دارد،

شیخ علی تهرانی، شوهرخواهر آیت الله خامنه‌ای، در خاطرات شخصی خود نکات بسیاری را درباره پیشینه و شخصیت او مطرح می‌کند و می‌گوید: «تحصیلات‌اش سطحی است. هیچ‌گاه در فقه و اصول درست و با تمرکز فکری تحصیل نکرده. در کل چهار سال تحصیل‌اش در قم، به طور سرسری به درس‌ها حاضر می‌شد و ارتباط‌اش با اشخاصی مثل حاج‌آقا مصطفی برقعی بود که معتاد بود و برای تفریح پای منقل‌اش می‌نشست و با هم تریاک می‌کشیدند.»

شیخ علی تهرانی: «[آیت‌الله خامنه‌ای] ارتباط‌اش با اشخاصی مثل حاج‌آقا مصطفی برقعی بود که معتاد بود و برای تفریح پای منقل‌اش می‌نشست و با هم تریاک می‌کشیدند.»

علی اکبر ولایتی مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی نیز یکی دیگر از کسانی است که شایعه اعتیاد او به مواد مخدر بارها مطرح شده است. در سال ۱۳۹۷ زمانی که به تازگی رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد شده بود نامه ای در شبکه های اجتماعی از سوی رئیس حراست دانشگاه آزاد منتشر شد. که در آن مشخصا به اعتیاد او اشاره شده و گفته شده بود که دلیل رفتن فرهاد رهبر از ریاست این دانشگاه این موضوع است. البته این نامه بلافاصله توسط رسانه هایی که عموما اصولگرا بودند جعلی خوانده شد.

اگر چه مصرف دخانیات و حتی مواد مخدر توسط مقامات جمهوری اسلامی موضوع تازه ای نیست اما این موضوع به ندرت علنی شده و رسانه‌ها خصوصا رسانه‌های حکومتی هرگز چنین موضوعاتی را مطرح نمی‌کنند. تخریب رئیس جمهوری که هنوز بر سر کار است نیز با چنین صراحت و مطرح کردن چنین موضوعاتی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی بی‌سابقه است. در دوران حسن روحانی اقدامات بسیاری در جهت تخریب او صورت گرفته است اما این مورد برگ جدیدی بود که مخالفان رئیس جمهور کنونی جمهوری اسلامی رو کردند.