گمانه‌زنی پیرامون جزئیات و مفاد سند همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین فراوان است.

برخی معتقدند ممکن است ایران امتیازات عمده و فراوانی به طرف چینی داده باشد و نمی‌خواهند مردم بدانند که چه بلایی بر سر منافع و ثروت‌های مملکت آمده است. از این جهت عده‌ای آن را ترکمن‌‌چینی- یادآور ترکمن‌چای- نام نهاده‌اند.

عده‌ای دیگر معتقدند افشای جزئیات سند همکاری، ممکن است اطلاعاتی را در اختیار کشورهای غربی و به طور مشخص آمریکا بگذارد و با توجه به آن تحریم‌های خود را علیه ایران و چین به کار گیرد.

نظر بعضی دیگر این است که فعلاً جزئیاتی در میان نیست و سند همکاری عمدتاً نمایشی است تا آمریکا از هراس نزدیکی ایران به چین،‌ دست از تحریم‌ها ایران بر دارد و به برجام برگردد.

اما تمامی این تحلیل‌ها هم حتی اگر نادرست هم نباشند، ناقص به‌نظر می‌رسند از این جهت که ماهیت ولایت‌فقیه و رابطه آن را با مردم درنیافته‌اند.

گفته شده است که مبتکر اصلی و تام و تمام این طرح، رهبر جمهوری اسلامی است و شواهد هم آن‌را تائید می‌کند مخصوصا که فراتر از تمام قوای تقنینی و اجرایی، راسأ نماینده مستقیم آیت‌الله خامنه‌ای، علی لاریجانی، انتقال، پیگیری و به‌انجام‌رسیدن آن را به‌عهده داشته است.

از طرفی دیگر، براساس مبانی اسلامی و فقهی و اختیارات مندرج در قانون اساسی، ولی‌فقیه خود را بالاتر از آن می‌بیند که درباره آن‌چه می‌خواهد انجام دهد، به مردم گزارش دهد. در مقابل ولی‌امر و ولایت مطلقه‌، جایگاه مردم فقط اطاعت و پذیرش رهنموردها و سیاست ولایت است. آقای خامنه‌ای به‌دقت گفته‌اند که خود دغدغه‌ی پاسخگویی به تاریخ (بخوانید مردم و آیندگان) را ندارد و خود را فقط پاسخگوی خدا می‌داند.

اما انتشار جزئیات این مپافقت‌نامه، به معنی و مستلزم آن است که مخالفان و موافقان نظر خود را بیان کنند و نقاط ضعف و قوت سند همکاری را مشخص نمایند. این امر با ماهیت ولایت فقیه که برای خود اختیارات مطلقه قائل است و انتظاری جز اطاعت و فرمانبرداری از مردم ندارد هم‌خوانی ندارد. پس مردم و نمایندگان آنها در این مورد و تمام مواردی که رهبری نظری دارد باید چشم و گوش بسته نظر رهبر را پذیرا باشند تا به جایگاه ولایت فقیه آسیبی وارد نشود.

*نام نویسنده نزد زیتون محفوظ است.