زیتون: «کلاب‌هاوس در زیتون» ستونی است روزانه که به اتاق‌های سیاسی این شبکه اجتماعی سرک می‌کشد…

***

«تشیع طالبانیِ» الله‌کرم و «اسلام معاویه‌»ای اصغرزاده

روز گذشته هم ظریف و تاجزاده کماکان نقل محافل سیاسی کلاب هاوسی­‌ها بودند. اتاق‌های زیادی با مخاطبان کم و زیاد از صبح تا نیمه شب مردم را پای کلاب هاوس­شان نشانده بودند تا خرده تحلیل‌های باقی مانده از این دو اتفاق پرحاشیه روز قبل را به خورد خلق الله بدهند. تنها اتفاقِ غیر ظریفی و تاجزاده‌­ای روز گذشته یک مناظره بود. مناظره‌ای بین حسین الله کرم؛ سردسته چماق به دستان دیروز و استاد دانشگاه امروز و ابراهیم اصغرزاده فعال سیاسی اصلاح طلب در اتاقی به نام «مناظره اصغرزاده-الله‌کرم/خادم یا خائن؟ هنوز تموم نیست ماجرا».

حاج حسین الله‌کرم٬ هرچند از دانشگاه آزاد مدرک دکترای علوم سیاسی گرفته است و دیگر آن انصار حزب‌اللهی تازنده با موتور نیست اما هنوز ادبیات سیاسی را خوب یاد نگرفته است. خیلی جاها تپق می‌زد. وسط جملاتش من و من می‌کرد و از روی متن از پیش نوشته شده کلید واژه های ارزشی­‌اش را تکرار می­‌کرد.

در بخشی از مناظره حسین الله‌کرم که نمی‌توانست سانتریفیوژ را به درستی تلفظ کند، می­‌گفت که تحریم‌ها از زمان ورود «سانتیفیوژ‌های» آلوده در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی آغاز شدند.

در حین مناظره­ هم بارها به دولت‌هایی که در دست اصلاح طلبان بوده اشاره کرد و خیلی روی این تاکید داشت که اصلاح­طلبان ۳۴ سال دولت را به دست داشتند! و البته در مقابل آن ۳۴ سال، ۸سال احمدی‌نژاد را قرار داد. الله کرم پس از حرف­‌هایش در دور اول، به «اصغرزاده‌ای که زمانی مبارز ضد امپریالیسم بود» سلام کرد.

ابراهیم اصغرزاده هم معتقد بود الله‌کرم وضعیت فعلی کشور را بد می­‌داند و همین نقطه اشتراک او و حاج حسین است: «وضعیت موجود قابل دفاع نیست. اعتراض ما اما در این است که یک جریانی در کشور از یک دوره‌­ای فراقانونی شد. این نیرو یک زمانی اسمش نیروی خودسر بود یک زمانی نیروی فشار یک زمانی هم نیروهای حزب‌الله. که این نیرو یک تشیع طالبانی است که به دنبال عبور از وضع موجود و ساختن یک حکومت طالبانی هستند. اما بیشترین کارکردشان در دوره اصلاحات بود که تلاش می­‌کردند سنت موجود را تبدیل به ایدئولوژی کنند و برای زمین گیر کرده اصلاحات در خدمت هسته سخت قدرت بودند.»

الله‌اکرم که از واژه تشیع طالبانی سخت عصبانی شده بود چند باری وسط حرف­‌هایش این را به اصغرزاده برگرداند. چند باری با صدای آرام و یک باری هم با فریاد: «من رو متهم به تشیع طالبانی کردند اما بهتر است به اسلام معاویه‌ای خودشون توجه کنند. یک جریان نفوذی در انصار حزب الله وجود داشت که ما آن را پیدا کردم اما اسلام معاویه‌ای سال‌هاست با ایل و تبارش ارکان کشور را رها نمی‌کند. آنهایی که تَکرار می­‌کنند و مریدانش چشم بسته می­‌روند به لیستی که او می­‌گوید رای می­‌دهند طالبان هستند. این انتخابات طالبانی­ست. شما ما رو به طالبانی بودن متهم می‌کنید اما خودتان در مجلس و ریاست جمهوری قبلی طالبانی رای دادید. گله وار رای دادید.» البته بعد از تذکر یکی از حاضرین در مورد اینکه طالبان اساسا انتخاباتی ندارد برچسب طالبان را پس گرفت و به همان گله اکتفا کرد.

کلاب‌هاوس‌های قبلیِ ما را هم دریابید:

• «حسن» رفت، «فائزه» آمد
• آرامش بعد از طوفان؛ سیاست امروز کشور
• خاتمی و موسوی؛ از شعار حداکثری تا مقاومت حداکثری
• خیز رئیسی و نیم‌خیز مجتبی خامنه‌ای برای رهبری
• «دادخواهی» یا «انتخابات»
• صبح فوتبالی، شام انتخاباتی
• انتخاب کاندیدا از میان «دورریزهای اصول‌گرایان»
• حسینِ دهقانِ فداکارِ نظام
• «ما» خوب بودیم
• شب بازیگران دهه۷۰ در «کباب‌هاوس»
• روزی که ظریف آسِ دل تاجزاده را برید

الله کرم در حرف­هایش کماکان سخت پشت احمدی‌نژاد ایستاده بود و وسط دفاعیاتش از احمدی­‌نژاد گریزی هم به تحصیلات عالیه خودش می‌زد: «دوستان اگر تئوری «پسرک شجاع» را درک نمی‌کنند و دوره احمدی‌نژاد را زیر سوال می‌برند تشریف بیاورند دانشگاه دو واحد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل در خدمتشون باشیم تا بتوانند درک کنند.»

الله کرم در واکنش به سخنان مجری مناظره در مورد اینکه چند دقیقه­ بیشتر از زمانش صحبت کرده است، از مجری خواست تا به اسلام معاویه‌ای عمل نکند، یکم طالبانی باشد. او در پاسخ به این گفته که تنها چیزی که به حسین الله کرم نمی‌آید مظلومیت است نیز گفت: «آقای اصغرزاده تمام زمانش رو استفاده می‌کند، بعد یک دقیقه هم اضافه حرف می‌زدند، آنوقت من ظالم هستم؟ همه‌تون خجالت بکشید، من اگر جای شما بودم یک قبر خالی می‌خریدم خودم می رفتم توش می‌خوابیدم شما از داخل، غرب از خارج. آبرو برای کشور نگذاشتید. کشور ما رو نابود کردید.»

اصغرزاده هم که با فریادهای الله کرم و عصبی شدنش، دیگر خودش را پیروز مناظره می­‌دانست، با صدای آرام گفت: «من سوز دل آقای الله کرم رو می‌فهمم اما او آدرس غلط می‌دهد. جمهوری اسلامی یک حکومت روحانیت است. حکومت مداح‌هاست. انقلاب، شعارهایش استقلال و حکومت جمهوری بود اما در عمل یک هسته سخت قدرت ساخته شد که دائم در حال تصفیه کردن است.»

اما اصغرزاده هم نتوانست با همان لحن آرام پیش برود و لحن و تن صدایش را تندتر کرد و گفت: «چرا شجاعت ندارید به توافق با چین اعتراض کنید. چرا جسارت ندارید نسبت به گندی که مجلسیان در روسیه زدند اعتراض کنید. اجازه می‌دهید یک نظامی بازیچه روسیه شود و میلیون‌ها ایرانی و سوری را به قتل برساند.»

الله کرم هم باز هم به قدرت «۳۴ ساله اصلاح‌طلبان» اشاره کرد و گفت اما نمی‌توانید این را کتمان کنید که سی و چهار سال قدرت در اختیار شما بوده است!

تحریم کردن پدیده‌ای بی‌معنا، بی‌معناست 

روز گذشته کلاب دیگری از سوی فعالان هوادار تحریم انتخابات در خارج از کشور تشکیل شد با نام «صوت ظریف، تئاتر تاج زاده، سیرک انتخابات؛ چرا رای بی رای؟» عمده مشارکت‌کنندگان در بحث پیرامون نامزدی تاج‌زاده و فایل صوتی ظریف و صحبت کردند و البته تحریم انتخابات.

دو گرایش عمده نسبت به نامزدی تاج زاده در این کلاب وجود داشت. نخست کسانی که انتخابات را صرف نظر از این که چه کسی نامزد شود بی‌فایده می‌خواندند و دیگرانی که نامزدی تاج زاده را با حضور میر حسین موسوی در انتخابات مقایسه کرده و آن را نوعی کارگزاری برای جنبش دمکراسی خواهی توصیف کردند. یکی از حاضرین هم در آن میان به اسم اتاق ایراد گرفت که در این اسم قضاوت وجود دارد، اما مدیران گروه اعلام کردند از ابتدا قصدشان همین بود.

یکی از مخالفان نامزدی تاج‌زاده می­‌گفت، تاج‌زاده در حد و قواره نامزدی برای ریاست جمهوری نیست. وی یک تیم گل کوچک در مقابل خانه‌اش راه انداخته ولی می‌خواهد در لیگ برتر شرکت کند. به باور آنها از ابزار رای تا جایی که ممکن بوده استفاده شده و این که الان کی نامزد شود مهم نیست، از این رو باید به دنبال تحریم جامعه‌محور رفت و رای ندادن می‌تواند کنشی باشد که نشان می‌دهد همه در یک احساس پیشمانی از رای سال ۹۶ به حسن روحانی، بار دیگر کنار هم هستیم تا آن اشتباه را جبران کنیم.

تاج زاده در این نقد و بررسی مورد عتاب برخی روزنامه نگاران قدیمی چون علیرضا نوری زاده نیز قرار گرفت. به باور وی تاج زاده کسی نیست که بشود به وی اعتماد کرد. او همچون بهزاد نبوی هنوز چریک است و نظام می خواهد به هر شیوه ای مردم را پای صندوق رای بکشد. به گفته شرکت کننده دیگری بیانیه انتخاباتی تاج زاده پوپولیستی است و وی در صورت انتخاب شدن همان اقتصاد رانتی نفتی جمهوری اسلامی را دنبال و از چهره‌هایی چون ظریف و جلایی‌پور در دولت خویش استفاده خواهد کرد.

البته در گروه مقابل عده‌ای هم معتقد بودند که بعضی­ها قصاص قبل از جنایت می‌کنند و تاجزاده تا به این جای کار اساسا کار اشتباهی انجام نداده است و صدای بخشی از جامعه شده است که در این هیاهوی انتخاباتی صدایی ندارند و اساسا زمانی می‌شود به تاجزاده حمله کرد و او را مقصر دانست که از این حرف­‌ها برای افزایش مشارکت در انتخابات و یا حمایت از نامزدی دیگر در انتخابات استفاده کند.

بخش دیگری از انتقادات به تاج‌زاده مربوط به سرکوب اعتراضات آبان و سرنگونی هواپیمای اوکراینی بود. برخی مواضع  و ادبیات او در مقابل سرکوب آبان را زیر سئوال بردند.  جواد سلیمانی از سخنگویان انجمن بازماندگان پرواز اوکراینی تاج‌زاده را «دو رو» توصیف کرد و گفت وی در دیدارهایی که با خانواده های قربانیان داشته بارها حرف خود را عوض کرده. یکجا عمدی بودن سرنگونی را نفی و از ظریف تمجید کرده جایی دیگر به عمدی بودن اشاره کرده است.

برخی دیگر از حاضران در کلاب نیز گفتند تاج‌زاده خواسته از قضیه هواپیمای اوکراینی سواستفاده انتخاباتی کند و اگر صادق بود باید درباره ضرورت حقیقت‌یابی صحبت می‌کرد و به جای «سقوط» از واژه  «سرنگونی» در بیانیه خویش استفاده می‌کرد.

در مقابل کسانی نیز برخلاف فضای حاکم بر کلاب صحبت کردند هر چند همه آنان موافق نامزد شدن تاج زاده نبودند. از این که تاج زاده آمده تا اصلاحات حقیقی را به رخ اصلاح‌طلبان بروکرات بکشد تا این که بخش بزرگی از اصلاح طلبان فعال و آزادی خواه هستند و وصل به قدرت نیستند. از این منظر انتخابات بی‌معنا است، چون شریان‌های قدرت در جای دیگری است. از این رو تحریم کردن پدیده‌ای که بی‌معنا است خودش نیز بی‌معنا است و کمپین تحریم انتخابات باید به این تحریم معنا بدهد. از زاویه‌ای دیگر نامزد شدن تاج زاده ممکن است که شکافی میان اصلاح طلبان ایجاد کند و بخشی از  اعتراضات موجود را نمایندگی و به یک جنبش اجتماعی و به سمت بزنگاه تاریخی دیگری هدایت کند. اما این نگرانی هم وجود دارد تاج زاده تا جایی بیاید و بعد پشت نامزد دیگری قرار گیرد.

صداهای دیگری نیز در این کلاب از اپوزیسیون خواستند تا همه اصلاح طلبان را با یک چوب نرانند. به گفته فاطمه حقیقت‌جو  تایید صلاحیت تاج زاده یعنی خامنه‌ای صدای انقلاب مردم را شنیده. به باور وی تاج زاده آمده تا گفتمان اصلاحات بوروکراتیک را به سمت اصلاحات ساختاری ببرد. وی سپس از فعالان حاضر در کلاب پرسید آیا قرار است جمهوری اسلامی برود و یک استبداد سکولار حاکم شود؟

بیشتر حاضران پس از نظر دادن درباره نامزدی تاج زاده درباره فایل صوتی ظریف نیز صحبت کردند. بیشتر سخنان درباره این فایل حول آن چرخید که این چه کسی آن را انتشار داده است. برخی معتقد بودند که انتشار این فایل به سود ظریف تمام شده و حتی محبوبیت وی را افزایش داده و از این رو خودش دست به انتشار آن زده است اما برخی نیز آن را توطئه‌ای علیه وی توصیف کردند و معتقدند که ظریف دیگر مهر سوخته است.