قلدری شورای نگهبان برای جلوگیری از «وهن نظام»

زیتون: «کلاب‌هاوس در زیتون» ستونی است روزانه که به اتاق‌های سیاسی این شبکه اجتماعی سرک می‌کشد…

***

روز گذشته در کلاب هاوس چندان خبری نبود. فقط ساعتی پس از ابلاغ آیین نامه جدید شورای نگهبان یک اتاق در کلاب هاوس به راه افتاد با یک سوال: «ابلاغ شورای نگهبان یعنی رییسی میآید و پزشکیان رقیبش می‌شود؟» تا نیمه‌های شب اتاق فعال بود تا بلکه جواب این سوال را بگیرد. هرچند خیلی از حاضران برای انتقاد به این ابلاغیه غیرقانونی و خارج از عرف به گروه آمده بودند و اساسا اینکه رییسی می‌آید یا پزشکیان برایشان مساله نبود چون معتقد بودند حاکمیت تصمیم خود را برای ریاست جمهوری گرفته است و ما تماشاگر این بازی هستیم. برای همین هم بیشتر از ۸۰۰ نفر به این اتاق نیامدند تا بشود چنین نتیجه گرفت که این ابلاغیه جدید پس از صحبت های رهبر جمهوری اسلامی آخرین تیر خلاص به امید اصلاحطلبانی بود که هنوز هم به حضور در انتخابات اصرار داشتند.

یکی از حاضرین در این گروه که حامی شورای نگهبان و حاکمیت بود شروع به صحبت کرد و از این گفت که این حق قانونی شورای نگهبان است و دیگران دارند درباره کارنامه سفید شورای نگهبان سیاهنمایی می‌کنند: «شورای نگهبان طبق قانون حق دارد اصول و مبانی انتخابات ریاست جمهوری را تعیین کند. این هم برای اولین بار نیست بلکه در سال ۹۶ برای اولین بار تفسیر شورای نگهبان منتشر شد. دارید برعلیه شورای نگهبان پروپاگاندا می‌کنید چون که این دعوا اصلا حقوقی نیست و کاملا سیاسی‌ست. شما از این ناراحت هستید که نامزدتان بر اساس این تفسیر نمیتواند نامزد شود.»

وقتی فرید مدرسی از او پرسید «پنج روز مانده به ثبت نام نامزدها این آیین نامه ابلاغ شده است، چطور ادعا می‌کنید که دعوا حقوقی است؟» او به این اشاره کرد که شورای نگهبان حق «قانون گذاری» دارد و گفت: «شورای نگهبان به عنوان مرجع ذیصلاح از اختیارات بدیهیاش استفاده کرده است و پیش از شروع رسمی انتخابات ریاست جمهوری قانونگذاری کرده است.»

یکی دیگر از حاضرین در اتاق اما این اتفاق را سیاسی می‌دانست: «موضوع اصلا حقوقی نیست، بلکه فروکاستن امر سیاسی که با استفاده از ابزار قدرت انجام شده است به امری حقوقی کار درستی نیست. این شورای نگهبان است که منطق قدرت و سیاسی را در قالب امر حقوقی داره پیش می‌بره. چرا شورای نگهبان یک بار هم این وری غش نمی‌کند؟ چرا همیشه اختیارات به نفع تنگ‌تر کردن مشارکت مردم اعمال می شود. شورای نگهبان اختیار دارد، اما چرا اینگونه از آن استفاده می کند.»

یکی دیگر از حاضرین در گروه هم می‌گفت که باید دید شورای نگهبان با چه اختیاری طرح تصویب نشده مجلس را دارد اعمال می‌کند؟ او واکنشها به این اتفاق را هم در دو دسته تعریف کرد: یک دسته کسانی که راضی نیستن، و دسته دیگر؛ آنهایی که خوشحالن: «دو تا برداشت از کلمه قانون در بند ۱۰۲ هست که یکی به معنای عام آن هست، اما در بند ۱۰۵ قانون آمده است که تعریف و اعلام معیارهای لازم برای تشخیص رجل سیاسی نامزدهای ریاست جمهوری توسط شورای نگهبان است. ضمن اینکه این بند ها و اصول قانون اساسی را باید یک کاسه دید. اصل ۱۱۵ قانون اساسی کاملا مشخص است و مذاکرات در مورد این اصل کاملا مشخص است و نشان می دهد که برداشتی که امروز دوستان می کنند از عملکرد شورای نگهبان عمل قانونی نیست بلکه سیاسی است. امیدوارم مجلس به عنوان جایگاه قانون گذاری ورود کند و مقابل قانون گذاری شورای نگهبان بایستد»

کلاب‌هاوس‌های قبلیِ ما را هم دریابید:

فیاض زاهد؛ فعال سیاسی اصلاحطلب، هم معتقد بود که این رفتار شورای نگهبان حقوقی نیست: «زمان بندی آن هم موید این است. سیاست گذاران انتخابات بین مشارکت حداکثری و برگزاری یک انتخابات غیر رقابتی دومی را انتخاب کردند. سیاستگذاری جمهوری اسلامی از «جمهوری» به سمت یک مرکزگرایی می‌رود و این بسیار خطرناک است زیرا که مشخص است که نه فقط انتخابات ریاست جمهوری پیش رو که چیزهای مهمتری در این میان مطرح است.»

الاهه هیکس هم که در این اتاق حضور داشت، به این موضوع اشاره کرد که شورای نگهبان از «مصوبه» به سمت قانون گذاری می‌رود: «در ماده ۹۹ صرفا یک نقش نظارتی به شورای نگهبان داده شده اما مدتهاست که شورای نگهبان قدم قدم بیشتر به نقش قانون گذاری و اعمال نظر ورود پیدا کرده است. آتشی که امروز به پا شده، دامن همه را خواهد گرفت. هم اصولگرا و هم اصلاح طلبان را.»

محمد علیخانی، نماینده سابق مجلس هم از این گفت که به جای وا شدن فضای انتخابات شورای نگهبان محدودیت‌ها را بیشتر کرده و یک سد دیگر روبروی مشارکت مردم در انتخابات ساخته و نتیجه این کار از نگاه او این خواهد بود که «معاندین خارج از کشور، برای تحریم انتخابات تبلیغ کنند».

یکی دیگر از حاضرین در گروه به این اشاره کرد که قانون انتخابات ریاست جمهوری شاید نیاز به اصلاح داشته است اما نه اصلاحات رو به عقب: «زمانی ۱۷۱ نماینده برای فشار به شورای نگهبان برای اصلاح قانون نامه نگاری کرد، این شائبه شکل گرفت که چطور بعد از از دستور کار خارج کردن آن و اعلام آن که به این دوره نمی رسه، امروز چطور ایین نامه آن ابلاغ شد؟ این قانون قرار بود مصوبه ای باشد برای جلوگیری از ورود افراد بدون صلاحیت اما امروز به نوعی اعمال می شود که تبدیل شده است به سدی برای جلوگیری از ورود افراد با صلاحیت.»

رضا خجسته رحیمی، سردبیر اندیشه پویا، معتقد بود که شورای نگهبان برای رد صلاحیت در این انتخابات نیازی به قانون نداشت، کما اینکه پیشتر نیز چنین بود برای مثال آقای هاشمی را بدون ارائه رد صلاحیت شد. اما زمانی که شورای نگهبان نظر خودش را معادل قانون و اسلام قرار می‌دهد باید توضیح دهد که چطور و بر کدام اساس به این نتیجه رسیده است؟ او معتقد بود که آخر این مسیری که شورای نگهبان در پیش گرفته این خواهد شد که فقط یک نامزد را تایید صلاحیت کند.

احمد ترکنژاد اما می‌گفت که اگر این آیین‌نامه ابلاغ نمی شد و روز ثبت نام صف های طویل تشکیل می‌شد و مسایلی پیش می‌آمد، وهن نظام می‌شد. پس به همین خاطر این ابلاغیه را حق شورای نگهبان دانست و گفت: «بله شورای نگهبان نیازی به ابلاغ این آیین نامه نداشت و می‌توانست به سادگی هر کی را رد صلاحیت بکند. اما امروز با ابلاغ این آییین نامه دیگر مشخص می شود که چه کسانی حق دارند نامزد شوند.»