«مسئولان جنس خوب زده‌اند»

زیتون: «کلاب‌هاوس در زیتون» ستونی است روزانه که به اتاق‌های سیاسی این شبکه اجتماعی سرک می‌کشد…

***

کودک کار، شهروند درجه چندم

روز گذشته چند خبرنگار اجتماعی، فعال حوزه کودکان و نامزد بالقوه و بالفعل شورای شهر تهران جمع شدند تا در مورد کودکان کار با صحبت کنند. مساله‌ای که در دولت حسن روحانی هم مانند دولت‌های پیشین چالش‌های زیادی را به خود دیده است. از برخورد امنیتی با فعالان حقوق کودکان و بسته شد انجمن‌ها گرفته تا شکست طرحِ نیمه تمامِ «ساماندهی» کودکان کار که توسط دولت روحانی انجام گرفته بود. الهام فخاری عضو فعلی شورای شهر تهران سنگ‌هایش را همان اول کار واکند که موضوع کار کودک را نباید به آشکارترین حالت آن یعنی زباله گردی محدود کنیم. به عقیده او کار کودک در حاشیه‌های کلان شهرها به صورت کار کودک در کارگاه‌ها نمود پیدا می‌کند و مدیریتِ شهر تهران تنها در حوزه این شهر می‌تواند دخالت داشته باشد و خارج از شهر تهران موضوع متفاوت می‌شود.

حتما خیلی از ما کارگرانِ کودکی را دیده‌ایم که با لباس‌های شهرداری مشغول به کار هستند. اعضای گروه حداقل درخواستشان از مدیران شهری تهران این بود که اجازه ندهند پیمانکاران، از این کودکان استفاده کنند. فخاری در این زمینه گفت: «ما با پیمانکارانی که از نیروی کار کودکان استفاده می‌کنند، برخورد کرده‌ایم. اما متاسفانه بخش زیادی از این پیمانکاران با نام دیگری مجددا وارد بخش اجرایی می‌شوند و ما نمی‌توانیم قانونا با این موضوع برخورد کنیم چون این پیمانکار عنوان حقوقی جدیدی دارد. ما اما تمام تلاشمان را می کنیم که کودکان کار با لباس متحد شهرداری با ماشین های شهرداری برای کارهایی مانند جمع‌آوری زباله و یا تفکیک زباله به محل‌های دپوی زباله برده شوند.»

این عضو شورای شهر البته همه بار مسئولیت این اتفاق هم روی شانه‌های خودش و مدیریت شهری نگه نداشت و گریزی زد به مسئولیت نهادهای دیگر: «این مخالفت ما انکار کردن صورت مسئله نیست. ما قبول داریم که موضوع کار کودکان یک موضوع حقیقی و واقعی است. اما تنها نهاد عمومی مدیریت شهری نمی‌تواند و نباید به صورت رسمی نیروی کودک را به کار بگیرد. نباید شهرداری هیچ کارگر غیرقانونی‌ای داشته باشد، از جمله کارگر کودک. اما قبول داریم که این اقدام به تنهایی کافی نیست.»

مهدی بابایی که از روزنامه نگاران حاضر در گروه بود هم گفت که فقط نباید از مدیریت شهری انتظار داشته باشیم و وزارت کار هم در این زمینه نقش مهمی دارد: «مسئله کار کودک به سبب مسئولیتی که شورا نسبت به آن احساس می‌کرد، تبدیل شد به یک دغدغه در سطح مدیریتی. اما در این حوزه باید نقش وزارت کار را هم در نظر بگیریم. چون هفتاد درصد کودکان کار در کارگاه ها و مزارع کار می کنند.»

نوید مسائلی که از فعالین حقوق کودک در اصفهان است هم از فعالیت‌هایشان در آن شهر تعریف کرد و از این گفت که با وجود سامانه ۱۲۳ بهزیستی که برای مسائله کودکان کار با آن تماس می‌گیرند آنها هم یک سامانه مردم نهاد ایجاد کرده‌اند: «ما یک سامانه ایجاد کردیم که ان جی او هایی که در این استان هستند اسم و اطلاعات کلی کودکان کار را در این سامانه ثبت شوند تا اولا یک بانک جامع ایجاد کنیم تا از سوی دیگر هر کودک کار از چند خیریه و ان جی او خدمات دریافت نکنند. یک دوره آموزشی هم برای کارکنان خدمات شهری برگزار کردیم تا به آن‌ها حقوق کودک و نحوی برخورد با کودکان کار را آموزش دهیم.»

او جمع آوری کودکان از بین نیروهای شهرداری را موفق ندانست و از این گفت که این اتفاق باعث نشد کودکان کار نکنند؛ بلکه محل کارشان تغییر کرد: «به منم هم اطلاع دادند که اگر شاهد استفاده نیروهای شهرداری از کودکان کار بودند به سامانه ۱۳۷ اطلاع بدهند تا شهرداری و شورای شهر بتوانند با آن برخورد کنند. اما این دلیل این نمی‌شود که کودک کار نکنند، بلکه به جای بازیافت وارد کار در کارگاه‌ها شدند. پس از آن توسط مددکارها مورد بررسی قرار دادیم تا اگر واقعن کودکان کار سرپرست خانوار بودند، تحت پوشش خیریه‌ها قرارشان دادیم.»

کلاب‌هاوس‌های قبلیِ ما را هم دریابید:

رضا رئیسی یکی از نامزدهای انتخابات شورای شهر آینده هم مساله کودکان کار را به اقتصاد کلان مرتبط دانست و گفت شهرداری‌ها فقط با مسائل نظارتی می‌توانند نقش ایفا کنند. شاید به تعبیر بهتر ایشان هم هنوز عضو شورای شهر نشده سعی کرد پیش پیش مسئولیتی بابت اتفاقاتی که در شهر می‌افتد را گردن نگیرد: «مسئله کودکان کار و زباله گرد یک تابعی است از مسائل اقتصاد کلان کشور. تا زمانی که مزیت مالی برای پیمان کاران وجود دارد، قطعا از کودکان کار استفاده خواهند کرد. حال شهرداری ها و مدیریت شهری می توانند با مسائل نظارتی آن را تقلیل بدهند اما اصل ماجرا همان منافع اقتصادی است. برخی از این کودکان نمی‌توانند کار دیگری را داشته باشند. ما باید حقوق این کودکان را نحوی سامان دهی کنیم که کارفرما و پیمانکار آسیب کمتری به آن ها بزنند. بحث اصلی باید ساماندهی مالِ آن ها باشد که اگر کار می‌کنند یا اجبار به کار کردن دارند باید پیمانکار بداند که نمی‌توانند هر طور که می‌خواهند با آن ها رفتار کنند.»

در ادامه بحث یکی دیگر از فعالین حقوق کودک از این گفت که بحث کودکان کار نباید در تضاد با حقوق شهروندی کودکان باشد. و آماری جالب توجه از تعداد کودکان کار داد: «ما حدود ۹۰۰هزار کودک کار ایرانی داریم و نباید فراموش کنیم که اگر کودکی احتیاج نداشته باشد وارد بازار کار نمی‌شود. طبق تقسیم‌بندی سه حقوق اجتماعی، سیاسی، مدنی هر شهروندی دارد. کودکان کار هم مانند هر کودک دیگری باید از حقوق مدنی و اجتماعی برخوردار باشد.»

او یکی از مهمترین این حقوق را آموزش دانست که به عقیده او منتهی به توانمندی و جامعه پذیری می‌شود: «یکی دیگر از این حقوق حقوق سلامت است که هر کودک مانند هر شهروندی باید داشته باشد. یکی هم کیفیت زندگی است. دیگر هویت داشتن است. به نظر من این مجموعه مباحثی است که هر کودکی باید داشته باشد و اگر ایفا شود دیگر هیچ کودکی درگیر کار نخواهد بود. در بحث هویت تنها بخشی از آن داشتن اوراق هویتی است در حالی که بخش دیگر آن داشتن کرامت اجتماعی است.»

دوگانه احمدی‌نژاد ـ رهبر!

روز گذشته ثبت نام محمود احمدی نژاد هم حواشی مختلفی به داشت که همه آنها یگانه و مخصوص خودش بود. در همان ابتدای حرکتش از میدان ۷۲ نارمک به سمت وزارت کشور هوادارانش تجمع کرده بودند و او که فهمید به طور زنده حرف‌هایش در کلاب هاوس پخش می‌شود. وسط جمعیت ماسکش را در آورد و از این گفت که مسئولین واکسن امریکایی زدند و چند بار با تمسخر و خنده گفت «جنس خوب زده‌اند». چند نفری هم در میدان هفتاد دو برایش هورا کشیدند و آنها که در کلاب هاوس به حرف‌هایش گوش می‌دادند برایش میکروفون خاموش و روشن می‌کردند.

تا نیمه‌های شب حجم زیادی از این اتاق‌ها به او اختصاص داشت یک اتاق در حمایتش و تعداد زیادی بر علیه‌اش شکل گرفته بود. از عبدالرضا داوری گرفته تا صادق زیباکلام و برخی اصلاحطلبان و حامیان جنبش سبز همگی از خاطرات بدی که در دولت او داشتند گفتند. داوری که پس از چرخش‌های فراوان مدتی است از احمدینژاد هم چرخیده و علیه او صحبت می‌کند از این میگفت که احمدی نژاد از دوگانه‌سازی ارتزاق می‌کند. برای همین از زمان تحکیم وحدت و بحث سر اشغال سفارت آمریکا تا درگیری با شهید باکری تا دوگانه هاشمی و… برای اثبات حرف‌هایش مثال آورد و نهایتا گفت که احمدی نژاد الان هم دنبال دوگانه سازی با نهادهای نظام و رهبری و سپاه است. عده‌ای از مشاوران احمدینژاد هم از او حمایت کردند و قربان صدقه دست و پایی رفتند که از نرده‌های وزارت کشور بالا رفت.