روایت وندی شرمن از مذاکرات محرمانه در مسقط و توافق هسته ای در دولت دهم

زیتون–  خبرگزاری ایسنا در گزارش از سخنان  یک ماه پیش وندی شرمن در اندیشکده «بیکر» ، به روایت‌ متفاوتی از مذاکرات هسته‌ای با ایران پرداخته است.

این سخنان به تازگی توسط اندیشکده «بیکر» منتشر شده اند.

معاون پیشین وزیر خارجه آمریکا از توافق ایران و آمریکا بر سر توافقی چهار صفحه‌ای که بعدها در ژنو از آن به عنوان “برنامه اقدام مشترک” (توافق ژنو) نام برده شد در مذاکرات پنهانی مقامات دو طرف در عمان و حاشیه سازمان ملل خبر می‌دهد. توافقی که بسیاری بر این نظر بوده و هستند که ریشه‌های آن در اولین دیدار عمومی وزیران خارجه ایران و ۱+۵ در سازمان ملل در اولین تابستان دولت حسن روحانی شکل گرفت.

به گفته معاون پیشین وزیر امور خارجه آمریکا مذاکره‌کنندگان ایرانی و آمریکایی در مذاکرات محرمانه در مسقط خطوط کلی توافقی را به دست آوردند که در آن ایران در ازای رفع جزیی تحریم‌ها برنامه هسته‌ای‌اش را در همان سطح نگه دارد یا حتی به عقب بازگرداند تا زمان کافی برای مذاکره بر سر یک توافق جامع‌تر به دست آید. این سند اولیه، برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) بود.

پیش از این علی‌اکبر صالحی وزیر خارجه وقت کشور در دولت قبل و نیز مقامات دیگر از جمله علی‌اکبر ولایتی، محمد‌جواد ظریف و سید عباس عراقچی به تناوب وجود مذاکرات محرمانه با اجازه و دستور رهبری را به سرپرستی علی‌اصغر خارجی معاون وقت وزارت خارجه و هیات همراهش تایید کرده‌اند، اما تاکنون هیچ اظهارنظری درباره نتایج این مذاکرات و انتقال آن به دور جدید مذاکرات در دولت یازدهم بیان نشده است. درباره جزییات مذاکرات پنهانی ایران و آمریکا با محوریت موضوع هسته‌ای در مسقط تنها به این جمله اکتفا شده است که آمریکا وجود غنی‌سازی محدود در ایران را پذیرفته است. موضوعی که ایران را برای ورود به دور دیگری از مذاکرات با وجود بی‌اعتمادی‌ جدی قانع کرد.

اولین بار علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام رهبری در امور بین‌الملل و کاندیدای یازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری در یکی از مناظره‌های تلویزیونی در بیان فرصت‌سوزی‌ در مذاکرات هسته‌ای در دوره مسئولیت سعید جلیلی، یکی از رقبای انتخاباتی وی و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای در دولت محمود احمدی‌نژاد از مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان پرده برداشت.

پس از آن مقامات ایرانی مختلف ضمن تایید این مذاکرات، صرفا به تشریح جزییات اندک از این رویداد برداختند. اکنون با اظهارات وندی شرمن به نظر می‌آید مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط و رفت‌و آمدهای چندین باره، نتایجی قابل توجه و بیش از آنچه در اذهان عمومی اعلام شده داشته است و نتایج این مذاکرات با دستور کار مشخص در دولت جدید مبنای اساسی مذاکرات ظریف و هیاتش قرار می گیرد.

این‌که دیپلمات‌ها به خوبی از یک مذاکرات پنهانی با حمایت و هدایت دولت‌هایشان در عالی‌ترین سطح محافظت به عمل آوردند، امری قابل درک و معمول در دنیای سیاست و دیپلماسی است اما این‌که مبنای توافق ژنو که به نحوی تمام و کمال دستاورد دولت یازدهم قلمداد می‌شد، آن‌گونه که وندی شرمن مدعی شده است در بخش‌های قابل توجهی نتیجه مذاکرات محرمانه در دولت دهم است جای بررسی، پرسش و بیان جزییات بیشتری از این مذاکرات محرمانه دارد.