زیتون-آرش بهمنی:چند هفته مانده به آغاز کار مجلس دهم، زمزمه‌های تغییر در کابینه حسن روحانی بار دیگر آغاز شده است. تغییراتی که به نظر می‌رسد در سال پایانی فعالیت دولت و در پیش بودن انتخابات ریاست‌جمهوری در سال ۹۶ جدی‌تر از گمانه‌زنی‌های پیشین باشد.
پیروزی حامیان دولت روحانی در انتخابات مجلس دهم، دست دولت را برای تغییرات احتمالی در کابینه بازتر کرده است. تغییراتی که با توجه به ترکیب مجلس نهم امکان داشت با مقاومت‌هایی روبه‌رو شود.
هفته گذشته البته محمدباقر نوبخت، سخن‌گوی دولت روحانی هفته گذشته در واکنش به احتمال تغییر در کابی گفته بود: «همیشه بعد از تغییرات در فضای سیاسی کشور از جمله مجلس شورای اسلامی از این دست پیشگویی‌ها مطرح می‌شود ولی اعضای کابینه با قدرت کار خود را انجام می‌دهند و برای سال پایانی جمع‌بندی‌های خود را به‌طور مناسب شکل می‌دهند».
این البته نخستین بار نیست که سخن از تغییر در کابینه حسن روحانی مطرح می‌شود. با توجه به ترکیب وزرای روحانی در کابینه، درخواست‌ها برای تغییر در هیات دولت از همان ماه‌های نخست روی کار آمدن دولت یازدهم آغاز شد. با این حال تاکنون این درخواست‌ها و پیش‌بینی‌ها از تغییر در کابینه روحانی به وقوع نپیوسته.
ترمیم انتخاباتی
به پایان رسیدن گفت‌وگوهای هسته‌ای و اجرای برجام، دولت روحانی را نیازمند تغییر اولویت‌ها کرده است. این مساله به خصوص با توجه به فاصله کم باقی مانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری، اهمیت بیشتری برای روحانی و حامیانش خواهد داشت. به نظر می‌رسد گزینه‌های تغییر در دولت با توجه به در پیش بودن انتخابات مطرح شده‌اند.
محمدباقر نوبخت، سخن‌گوی دولت، گفته بود روحانی «از عمل‌کرد خود و مجریان کشور ارزیابی» دارد و براساس همین ارزیابی‌ها ممکن است «جابه‌جایی برخی افراد نیز ضروری باشد»
هر چهار وزیری که نام‌شان به عنوان گزینه‌های احتمالی تغییر مطرح شده، از جمله کسانی هستند که در سال‌های اخیر انتقادهای زیادی را متوجه خود دیده‌اند. ربیعی، نعمت‌زاده، فانی و گودرزی از جمله وزرایی هستند که عمل‌کردشان باعث انتقاد حامیان و منتقدان روحانی است. در این میان نعمت‌زاده دو و فانی سه کارت زرد از مجلس نهم گرفتند و وزیر آموزش و پروش حتی یک بار استیضاح هم شد، استیضاحی که در نهایت منجر به ابقای او شد. نام گودرزی و ربیعی سال گذشته نیز به عنوان گزینه‌های احتمالی تغییر در دولت روحانی منتشر شده بود.
پیروزی حامیان دولت روحانی در انتخابات مجلس دهم، دست دولت را برای تغییرات احتمالی در کابینه بازتر کرده است. تغییراتی که با توجه به ترکیب مجلس نهم امکان داشت با مقاومت‌هایی روبه‌رو شود.
جدی‌ترین گمانه‌زنی‌ها پیرامون تغییرات احتمالی در دولت یازدهم سال گذشته مطرح شد. آن زمان حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، گفته بود که با توجه به تجربه‌های دولت در سفرهای استانی «تغییرات هم در سطح وزرا و هم در سطح استان‌داران» اتفاق خواهد افتاد. نزدیک به یک هفته پس از سخنان آشنا، محمدباقر نوبخت، سخن‌گوی دولت، گفته بود روحانی «از عمل‌کرد خود و مجریان کشور ارزیابی» دارد و براساس همین ارزیابی‌ها ممکن است «جابه‌جایی برخی افراد نیز ضروری باشد». آن زمان برخی اصول‌گرایان هدف دولت از تغییرات احتمالی در ترکیب کابینه را برای مقاصد انتخاباتی و تاثیرگذاری بر انتخابات مجلس و خبرگان دانسته بودند. گرچه این خبر در نهایت هم از سوی آشنا و هم نوبخت تکذیب شد.
این اخبار درباره تغییرات احتمالی در دولت در حالی منتشر شده که هفته گذشته وب‌سایت سحام‌نیوز خبر از آن داده بود که رهبر جمهوری‌اسلامی به حسن روحانی دستور داده است از حضور محمد نهاوندیان، رئیس دفتر روحانی، و حسن فریدون، برادر روحانی و دستیار ویژه او، در جلسه‌های هایت دولت جلوگیری شود.
رای مردم، رای به تغییر بود
برخی از حامیان روحانی تاکنون چندین بار بر لزوم تغییر در کابینه او تاکید کرده‌اند. از جمله سعید حجاریان در نخستین سال فعالیت دولت روحانی با تاکید بر ضروری بودن تغییر در کابینه گفته بود که عدم انجام چنین تغییراتی ممکن است موجب «سرخورده» شدن افراد موثر باشد.
ماه گذشته نیز محمدعلی نجفی، دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، در مصاحبه‌ای گفته بود که رای مردم در انتخابات مجلس: «نشان‌دهنده خواست آنها برای تغییر است و این خواست آنها فقط در حد مجلس خلاصه نمی‌شود. یعنی آنها انتظار دارند که در سطح دولت یا حتی خارج از دولت هم تغییراتی ایجاد شود». نجفی اضافه کرده بود که اگر قرار باشد به رای مردم «احترام» گذاشته شود، یکی ازاقدام‌های لازم «ترمیم کابینه» است.
ابراهیم امینی نماینده مجلس ششم نیز در یادداشتی چنین نوشت: «اگردولت تدبیر وامید بخواهد به برنامه‌های وعده داده شده از سوی خود عمل کند، باید شجاعت تغییر در کابینه را در طول مدت باقیمانده نشان دهد چراکه بحث جامعه و مصلحت عمومی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است».
با این حال تاکنون نه گمانه‌زنی‌ها و نه پیشنهادها به دولت برای تغییر در ترکیب کابینه نتیجه‌ای نداشته است. با این حال حسن روحانی سال گذشته امکان تغییر در کابینه خود را رد نکرده بود. او در پاسخ به سوالی در این‌باره گفته بود: «وزرای فعال کم نداریم اما در عین حال چنان‌چه کابینه نیاز به ترمیم داشته باشد انجام می‌دهیم».
۱۳ آبان در تاریخ جمهوری اسلامی روز مهمی است؛ نه از آن جهت که سفارت…
در تحلیل سیاسی و روانشناختی دیکتاتوری، مسئله مقصر دانستن پذیرفتگان دیکتاتوری به عنوان افرادی که…
امروز یکم نوامبر، روز جهانی وگن است؛ این روز، یادبودِ تمام دردمندی‌ها و خودآگاهی‌هایی است…
درآمد در این نوشتار به دو مطلب خواهم پرداخت. نخست، تحلیلی از عنوان مقاله و…