«حرف نهایی» آنان که رای نمی‌دهند

زیتون: ترکیب کسانی که در انتخابات ۱۴۰۰ رای ندادند و دلایل گروهی از آنان با کسانی که پیش از این انتخابات را تحریم می‌کردند، متفاوت است. زندانیان سیاسی بعد از ۸۸ که از درون زندان رای می‌دادند، تحلیلگران و روزنامه نگاران و حتی اعضای احزاب اصلاح‌طلب که صندوق رای و دروه انتخابات را تنها زمان ممکن برای کنشگری و  روزنه‌ای برای طرح مطالباتشان می‌دیدند، سیاسیونی که شاید از نگاه تحریمی‌های قدیمی بخشی از بدنه نظام و «از خودشان» بودند و بالاخره کاندیداهای رد صلاحیت شده. اینکه دایره کسانی که رای نمی‌دهند برخلاف «خودی»‌های نظام در حال گسترده‌تر شدن است، دلایل گوناگون دارد.

این افراد در روز انتخاباتی که از نگاهشان دیگر نه تنها آزاد که در همان چارچوب نظام رقابتی و حداقلی هم نیست در شبکه‌های اجتماعی به وضوح از دلایلشان برای شرکت نکردن در این انتخابات گفتند. جمع‌بندی کردند؛ جمع‌بندی‌ای که به نظر می‌رسید با توجه به سابقه‌شان و امیدی که به صندوق رای داشتند راحت نبود، اما از نگاهشان در این مقطع شاید درست‌ترین انتخاب ممکن بود. در ادامه این گزارش بعضی از استدلال‌های این طیف را مرور می‌کنیم.

احمد زیدآبادی، روزنامه نگار و فعال سیاسی از دلایل اصلی مخالفتش با عبدالناصر همتی، تنها کاندیدایی که احتمالا از نگاه او قابل بحث بود گفت و تاکید کرد که از نگاهش او همان ویژگی‌ مثبت حداقلی که برایش ذکر می‌شود، یعنی «اقتصاددان» بودن را هم ندارد و از سوی دیگر «فضای فرهنگی و مناسبات قدرت در جامعۀ خود» را نمی‌شناسد و «چنین سیاست‌دانی از سیاست چیز قابلی نمی‌داند» از این رو از نظر زید‌آبادی بجز موانع پیشینی اینکه کاندیدای تایید صلاحیت شده هم قابلیت کافی را ندارد هم بی‌تاثیر نیست.

بهاره هدایت، فعال دانشجویی و زندانی سیاسی سابق هم دلیل رای ندادنش را « همبستگی با لایه‌های مطرود و سرکوب‌شدهٔ این جامعه که از بازی انتخاباتی به تنگ آمده‌اند» عنوان کرد.

محسن کدیور، روشنفکر دینی و فعال سیاسی هم ۴ دلیل را برای رای ندادن خود برشمرد. « اول. عبث و بی‌فایده بودن شرکت منتقدان وضع موجود در انتخابات نظام اصلاح ناپذیر؛ دوم. استمرار استدلال مخدوش انتخاب بین بد و بدتر؛ سوم. ریاست جمهوری در نظام ولایت مطلقه فقیه در هیچیک از تصمیم‌سازی‌ها کلان نقشی ندارد. چهارم. شرکت در چنین انتخاباتی رأی به مشروعیت نظام ولایی و حکومت اسلامی است:

محمود احمدی‌نژاد رییس جمهوری اسبق ایران هم رای نمی‌دهد. او این خبر را در گفتگو با سایت دولت بهار داده بود که در لحظه نوشتن این گزارش پست توییتری خود که به دلایل این تصمیم می‌پرداخت را  را حذف کرد.

حسین رزاق، فعال سیاسی و رسانه ای هم به تعبیری که هواداران همتی به عنوان شعار انتخاباتی ری آن مانور می‌دهند اشاره کرده و می‌گوید زدن زیر میز نه رای دادن به همتی که نه گفتن به کل استبداد است.

حسن اسدی زیدآبادی، زندانی سیاسی سابق و فعال سیاسی به جای پاسخ مستقیم به دلایل رای ندادن به پاسخ‌های صبح شنبه پرداخت و در توییتر خود نوشت: « اولین فرض این است که رای ندهندگان تلاش می‌کنند تا با #تحریم_انتخابات نوعی مبارزه علیه سیستم موجود را سامان دهند که نهایتا به تغییرات اساسی و یا حتی سرنگونی منجر شود. هرچند ممکن است برخی از رای‌ندهندگان چنین رویکردی داشته باشند اما این لزوما زاویه دید همه آنها نیست»

همسر علیرضا رحایی هم از عدم شرکت او در انتخابات بعد از سال ۸۸ خبر داد.

ایستادن در کنار میرحسین موسوی استدلال گروهی از اصلاح‌طلبان برای رای ندان به همتی بود.

آرزوی بازپس‌گیری صندوق رای معنی دار هم در این میان دیده می‌شد.

این گزارش به روز می‌شود.