رژه سازمان سنجش بر جسد وزارت آموزش‌وپرورش؛ یک تحلیل مقدماتی از کنکور سراسری ۱۴۰۰

کنکور سراسری کارشناسی در رشته‌های هنر، انسانی و ریاضی برگزار شده و در همین دو روز، با بررسی دفترچه سوالات ریاضی این رشته‌ها، متاسفانه برخلاف ادعای سازمان سنجش و مولفین کتب درسی، سوالات کنکور سراسری، به هیچ عنوان رویکرد کتاب محور نبوده و کاملا واضح است که طراحان سوالات در حوزه آموزش ریاضی کلاسیک در وزارت آموزش‌ و پرورش فعالیت نداشته‌اند و اگر بوده‌اند از نحوه آموزش ریاضیات در مدارس عادی و دورافتاده ، هیچ اطلاعی ندارند.

صرف‌نظر از ادبیات نامأنوس سوالات و ایرادات درچیدمان گزینه‌ها ، اشکالات فراوان دیگری نیز وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود.

عدم رعایت ساخت های پنج‌گانه آموزشی

چند سوال اول در بخش ریاضیات تمام رشته‌ها، چنان سطح دشواری دارند که دانش‌آموز را کاملا ناامید کرده و او را از ادامه پاسخ‌گویی منصرف می‌کند.

سی سال است که در تمام دوره‌های آموزشی هم گفته‌اند و هم گفته‌ایم که سوالات آغازین آزمون‌ها باید از بخش قابل درک برای عموم دانش آموزان باشد، در حالی‌که سوالات آغازین درس ریاضی گروه علوم ریاضی، چنان دشوار است که بعید می‌دانم ما معلمان هم در پاسخ به آن دچار تردید نشویم.

۱. عدم رعایت چینش پله‌کانی سوالات
به هیچ عنوان نمی‌توان هیچ منطقی در نحوه چینش سوالات یافت، چینش سوالات چنان آشفته و نامتعادل است که در هر بار سطح‌بندی سوالات به یک چینش جدید خواهید رسید.

به‌وضوح روشن است که طراحان سوالات از این موضوع کاملا بی‌اطلاع بوده یا لااقل بی‌توجه بوده‌اند.

۲. عدم توجه به شرایط پاندمی کرونا
کرونا بسیاری از فرآیندها را تغییر داد و نحوه ارائه خدماتِ مشاغل مختلف را دچار تغییرات فراوانی کرده و با گسترش کرونا از اسفند سال ۱۳۹۸ هم، دانش آموزان کنکوری امسال تقریبا نیمی از آموزش سه‌ساله خود را به صورت غیرحضوری گذرانده‌اند و به گواه متخصصان آموزشی در دنیا، در سیستم آموزشی غیرحضوری، حداکثر ۶۰ درصد محتوای آموزش حضوری را می‌توان انتقال داد. بنابراین انتظار داشتیم که طراحان محترم سوالات، حداقل این موضوع را مدنظر می‌داشتند که شوربختانه این موضوع هم نادیده گرفته شد.

۳. عدم توجه به ناهمگونی آموزش در سطح کشور
اختلاف هزینه تحصیل هم موضوعی است که بسیاری از دانش‌آموزان و خانواده‌ها را آزار می‌دهد، مدارسی داریم که کل هزینه سالانه آن مدارس به ده میلیون تومان هم نمی‌رسد و در مقابل مدارسی داریم که برای ثبت‌نام از هر دانش‌آموز بیش از پنجاه میلیون تومان شهریه دریافت می‌کنند. این حجم از بی‌عدالتی آموزشی، تقریبا در هیچ‌جای دنیا مشاهده نمی‌شود.

۴. بی‌عدالتی آموزشی
در کشور مدارسی هست که کلاس‌های درس در آن مدارس، با کمترین امکانات آموزشی برگزار می‌شود و گاهی دانش‌آموزان در یک سال، دبیران تخصصی هم ندارند، در مقابل در همین شیراز مدارسی داریم که دارای سالن آمفی‌تئاتر، سالن ورزشی، سینما، استخر و … هستند.

عدم توجه به عدالت آموزشی در طراحی سوالات، ظلمی‌است که با حذف دانش‌آموزان با استعدادِ روستایی و شهرهای کوچک از فرآیند این رقابت غیرسالم، تا سال‌ها عواقب وحشتناکی برای کشور داشته‌باشد.

۵. عدم توجه به اهداف سنجشی
با بررسی اولیه از طراحی چنین سوالاتی در کنکور سراسری، می‌توان چنین برداشت کرد که اهداف غیرسنجشی دنبال می‌شود و به سادگی می‌توان ردپای موسسات آموزشی آزاد را رهگیری کرد و چنین شبهه‌ای ایجاد می‌شود که سوالات به‌جز افزایش مشتریان چنین موسساتی، چه اهداف دیگری را می‌توانست دنبال کند؟

۶. عدم توجه به اهداف تالیف کتب درسی
در تمام جلساتی که با مولفان کتب درسی و دفتر تالیف داشته‌ایم، یکی از مباحث و دغدغه‌های همکاران مدرس ریاضی، عدم توجه طراحان سوالات کنکور به محتوای کتب آموزشی است و از قضا مولفان همیشه چنین ادعایی داشته‌اند که بر اساس هماهنگی‌های انجام شده با سازمان سنجش و طراحان سوالات کنکور، قرار بر این بوده که سوالات دقیقا منطبق با محتوای کتب درسی باشد.

حالا سوال این‌جاست که کدام یک از سوالات کنکور امسال در درس ریاضی، چنین رویکردی داشته است؟
پاسخ نویسنده متن: تقریبا کمتر از بیست درصد.

در پایان این هشدار ضروری که باید منتظر باشیم که از سال‌های آینده، معلمان ریاضی کتاب درسی را کنار گذاشته و شیوه آموزش غیراستاندارد موسسات آموزشی را در پیش خواهند گرفت.

نخواهی که ضایع‌شود روزگار
به ناکار دیده، مفرمای کار

منبع: خانه معلم