دستور بی«برکت» آیت‌الله خامنه‌ای

زیتون– سرنوشت تولید واکسن ایرانی کرونا که با دستور مستقیم رهبر جمهوری اسلامی و اعلام منع ورود واکسن‌های تایید شده غربی آغاز شده بود٬ روز به روز پیچیده‌تر می‌شود.

واکسن تولید شده ستاد اجرایی فرمان امام٬ کوو برکت٬ که مستقیما زیر نظر علی خامنه‌ای اداره می‌شود٬ اولین واکسن ایرانی بود که مجوز اضطراری گرفت.

اما این واکسن به رغم وعده‌های پی‌درپی هنوز به تولید انبوه نرسیده است.

ستاد اجرایی فرمان امام اوایل خرداد ماه امسال مدعی شده بود که دست‌کم چهار تا پنج میلیون دوز از این واکسن را تا پایان ماه جاری به وزارت بهداشت تحویل خواهد داد. اما مدیر روابط عمومی این ستاد دو روز پیش مدعی شد که یک میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن برکت حین پر کردن ویال‌ها از دست رفته است.

حجت نیکی ملکی، مدیر روابط عمومی «ستاد اجرایی فرمان امام»، درباره دلیل عدم تحقق وعده‌های مکرر این ستاد مبنی بر تولید و تحویل میلیون‌ها دوز واکسن برکت، در صفحه توییتر خود خبر از دست رفتن یک میلیون و دویست هزار دوز واکسن برکت را اعلام کرد.

او در صفحه توییتر خود نوشت: «گفتم نزدیک به چهار میلیون دوز تولید شده، اینکه بعد از تولید در مرحله پر کردن ویال‌ها مشکلی پیش بیایید و یک بچ کامل به تعداد بیش از یک میلیون و دویست هزار از چرخه خارج شود اتفاقی است که با توجه به جدید بودن خط تولید ممکن است رخ بدهد.»

این درحالی است که مینو محرز، محقق اصلی پروژه و مسئول تیم نظارت بر فاز مطالعات بالینی واکسن کوو ایران برکت، روز گذشته (چهارشنبه) در مورد «خارج شدن یک میلیون و ۲۰۰ دوز واکسن برکت از چرخه»، گفت در جریان این موضوع نیستم و تاکنون فقط «۴۰۰  هزار دوز به وزارت بهداشت تحویل داده شده و به‌زودی هم ۵۵۰ هزار دوز دیگر تحویل داده می‌شود.»

محرز همچنین گفت که گاهی ممکن است یک آلودگی ایجاد شود که مجبور شوند واکسن‌ها را از چرخه خارج کنند و اگر هم این اتفاق در مورد واکسن برکت افتاده باشد، برای خیلی وقت پیش‌ها بود.

شب گذشته اما خبری دیگر در خصوص چرایی از بین رفتن واکسن‌های تولید شده منتشر شد. روزنامه تهران تایمز از قول محمد مرندی، فرزند علیرضا مرندی رییس تیم پزشکی و مشاور علی خامنه‌ای، از «یک خرابکاری در روند تولید واکسن کرونای بنیاد برکت توسط آمریکا» خبر داد.

خبر «خرابکاری آمریکا» اما صبح امروز (پنجشبه) از سوی محمد مرندی تکذیب شد. مرندی گفت که «صحبتی در مورد خرابکاری در خط تولید واکسن» نکرده‌ام و فقط در مصاحبه با شبکه المیادین گفتم که  «تحریم‌های آمریکا مانع ورود به هنگام برخی نیازهای اساسی کارخانه واکسن‌سازی شده» است.

همزمان  پیام طبرسی، عضو تیم کارآزمایی بالینی واکسن کووایران برکت، گفت که «بهتر است بگویم نمی‌دانم، از یک سو سازندگان می‌گویند واکسن‌ها به وزارت بهداشت تحویل داده شده است، اما وزارت بهداشت می‌گوید که دریافتی با این مشخصات خصوص نداشته است و ما هنوز خودمان گیج هستیم که چه اتفاقی افتاده است.»

در همین رابطه علیرضا ناجی، رییس مرکز ویروس شناسی کشور، در تشریح جزییات ماجرای از دست رفتن یک میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن برکت، گفت: «ممکن است در هنگام تقسیم مواد اولیه این واکسن‌ها در خط تولید صنعتی اشتباهی رخ داده باشد یا احتمال دارد پای اتفاقات دیگری به جز اشتباه در هنگام پر کردن ویال در تولید واکسن برکت رخ داده باشد.»

ناجی افزود: «در هر حال تولیدکنندگان واکسن برکت که قرار بود بعد از صدور مجوز مصرف اضطراری این واکسن، دو میلیون دوز از آن را به وزارت بهداشت تحویل دهند، اکنون باید پاسخگو باشند که این دو میلیون دوز کجاست؟»

جمهوری اسلامی، تاکید بسیاری درباره تولید واکسن داخلی کرده‌اند و به ویژه واکسن برکت، وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام، موضوع تبلیغات رسمی گسترده بوده است.

در عین حال اطلاعات اندکی درباره این واکسن منتشر شده و اظهارنظرهای ضدونقیضی درباره واکسن‌های داخلی شده و واکسیناسیون سراسری هم با کندی و آشفتگی پیش می‌رود.

تنها سرنوشت واکسن کوو برکت نیست که با ابهام مواجه شده است.

مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد کرونا، که همزمان به عنوان محقق در تیم تولید واکسن «کووایران برکت» حضور دارد، روز گذشته به وب‌سایت جماران گفته بود: «واکسن کوبایی قرار بود یک پروژه مشترک باشد که بعد سفیر این کشور اعلام کرد ما چنین پروژه‌ای نداریم. برای این‌که خود کوبا به این واکسن دستور تزریق اضطراری داد و گفت خودم و کشورهای دیگر آمریکای جنوبی بیشتر نیاز دارند و بنابراین اولویت را به آن‌ها داد.»

علیرضا بیگلری٬ رییس انستیتو پاستور٬ در واکنش به این ادعای مینو محرز ضمن ابراز شگفتی٬ «ادعای» او را تکذیب و تاکید کرد که اولین بسته این تولید مشترک موسوم به واکسن «پاستوکووک» در روزهای آینده آماده تحویل می‌شود.

علیرضا بیگلری سخنان مینو محرز را «خیلی عجیب» خواند و افزود: «خانم دکتر محرز مسئول گفته‌های خودشان هستند. ما نمی‌دانیم چرا و با چه هدفی چنین اظهاراتی را مطرح می‌کنند».

به گفته رییس انستیتو پاستور ایران، این «ادعاها» در حالی مطرح می‌شوند که پروژه این تولید مشترک از یک سال پیش آغاز شده است و برگزاری «جلسات هفتگی منظم» در زمینه تولید واکسن کرونای ایرانی-کوبایی میان طرفین ادامه دارد.

اظهارات مینو محرز واکنش وزارت بهداشت را نیز در پی داشت و  کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو امروز ضمن تکذیب عضویت مینو محرز در ستاد مبارزه با کرونا اعلام کرد: «سطح همکاری‌های مشترک ایران و کوبا در حوزه تولید واکسن به ویژه واکسن پاستوکووک که اخیرا در دو کشور به مرحله تولید رسیده است، فراتر از آن است که با برخی اظهارات ناآگاهانه مخدوش شود.»

کندی روند واکسیناسیون در ایران همزمان شده است با آغاز پنجمین موج شیوع کرونا در کشور.

طبق آمار رسمی وزارت بهداشت جان ۸۵ هزار و ۹۵ نفر را گرفته است ولی آمارهای غیررسمی دو تا سه برابر این رقم است.

واکسیناسیون کامل جمعیت ایران نیازمند تزریق دست‌کم ۱۵۰ میلیون دوز واکسن است.