منتقد نظام با حفظِ سمت

زیتون- سولماز ایکدر: یکی از منتقدان اصلی نظام جمهوری اسلامی و اپوزیسیون‌های بالقوه دولت٬ آیت‌الله علی خامنه‌ای است، که با حفظ سمت رهبر نظام نیز هست و با گذشت بیش از ۲۲ سال از دوران زعامتش همچنان قصد ندارد مسئولیت «تصمیماتش» را بپذیرد.

او که عموما پشت پرده تصمیم می‌گیرد، در سخنرانی‌های عمومی و علنی‌اش نسبت به نتایج آن تصمیمات انتقادها یا اعتراضاتی را طرح می‌کند؛ گویی خود او نبوده است که با چینش مهره‌های مورد نظرش در مناصب حساس و سیاست‌گذاری‌های کلان مسبب تمامی آن چیزهایی‌ است که ایرانیان امروز با آن دست به گریبان هستند؛ از بحران آب تا تنگنای اقتصادی.

من که گفته بودم

در ششمین روز پس از آغاز اعتراضات مردم خوزستان به کم آبی و بی‌آبی در این استان٬ رهبر جمهوری اسلامی در قامت اپوزیسیون ظاهر شد و خود را مبرا از تصمیم‌گیری‌های کلان کشور نشان داد.

او روز جمعه هفته گذشته در واکنشی دیرهنگام گلایه کرد که مقامات مسئول توصیه‌های متعدد قبلی او درباره آب خوزستان و فاضلاب اهواز را «رعایت» نکرده‌اند.

علی خامنه‌ای در حالی مردم خوزستان را «مردم وفادار» خواند که بر اساس تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی معترضان در خوزستان و حامیان آن‌ها در دیگر استان‌های کشور علیه شخص او و نظام جمهوری اسلامی شعارهایی را سر داده‌اند.

رهبر جمهوری اسلامی به عنوان عالی‌ترین مقام سیاسی ایران و مسئول سیاست‌گذاری‌های کلان کشور٬ در سخنرانی روز جمعه خود مدعی شد که «اگر در وقت خود به کار مردم رسیدگی می‌شد، این وضعیت ایجاد نمی‌شد.»

اعتراضات به بحران آب در استان خوزستان روز ۲۴ تیر٬ آغاز و تاکنون در برخی از شهرهای استان خوزستان ادامه یافته و دامنه اعتراضات علاوه بر استان‌‌های همجوار تا تبریز نیز گسترش یافته است.

آیت‌الله خامنه‌ای اما بحران آب در کشور را به «بروز ناراحتی مردم» تقلیل داد و گفت: «هیچ گله‌ای از آنها نمی‌توان داشت چراکه مسئله آب آن‌ هم در آن آب‌ و هوای گرم خوزستان مسئله کوچکی نیست.»

بر اساس متن سخنان رهبر جمهوری اسلامی که در وب‌سایت دفتر او منتشر شده٬ علی خامنه‌ای به مردم معترض توصیه کرده است که مراقب «توطئه‌های دشمن» باشند و در عین حال به معترضان هشدار داده است که «دشمن به دنبال آن است که از هر چیز علیه انقلاب و کشور و مصالح مردم استفاده کند، بنابراین باید مراقبت شود که بهانه‌ای به دست آن داده نشود.»

روز چهارشنبه سی‌ام تیرماه در حالی که شش روز از آغاز اعتراضات مردم خوزستان به بحران آب در این استان می گذشت، اینستاگرام آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی با انتشار سخنان او در اسفند سال ۹۵ خواستار رسیدگی به مشکلات مردم خوزستان شده بود.

این در حالی است که بخشی از بحران آبی که امروز ایران دست به گریبان آن است به دلیل سیاست‌های کلان نظام جمهوری اسلامی در زمینه عدم مدیریت منابع آب و تاکید شخص رهبر جمهوری اسلامی در خود کفایی در تمامی حوزه‌ها ایجاد شده است.

رهبر جمهوری اسلامی روز جمعه گذشته در حالی که «دوز دوم واکسن برکت» را دریافت می‌کرد٬ گفت که «استفاده از واکسن خارجی در کنار واکسن ایرانی» ایرادی ندارد.

این در حالی است که او هفت ماه پیش در جایگاه خلیفه ممالک محروسه ایران بدون پرده‌پوشی٬ بدون استفاده از کنایه و استعاره٬ رسما ورود واکسن کرونا از آمریکا و بریتانیا را «ممنوع» کرده بود.

علی خامنه‌ای دی ماه سال گذشته طی یک سخنرانی به مناسبت ۱۹ دی‌ماه٬ نه به روش‌های قدیمی مانند عنوان کردن عباراتی مانند «ولی من موافق نیستم»٬ «بهتر است نشود» حتی «به نظر من خطاست»، بلکه به صورت قاطع اعلام کرد که ورود واکسن‌های آمریکایی یا انگلیسی به ایران ممنوع است و به فرانسه هم اعتماد ندارد. او در ادامه مدعی شد که پیش از این مخالفتش با خرید واکسن‌های کرونا را با دولت نیز در میان گذاشته و حتی برخلاف موارد گذشته مخالفتش را با این قید که «من تخصصی ندارم٬ اما …» نیز تخفیف ندارد.

از روز صدور فرمان «خلیفه‌گونه» برای محرومیت «رعیت» از دریافت واکسن‌های معتبر غیر ایرانی تا کنون چهل و هفت هزار و سی‌صد انسان در ایران بر اثر ابتلا به بیماری کرونا جان خود را از دست دادند تا واکسن کرونای برکت توسط ستاد اجرایی فرمان امام، مهم‌ترین نهاد اقتصادی وابسته به دفتر رهبر جمهوری اسلامی، تولید و توزیع شود.

اما این واکسن به رغم وعده‌های پی‌درپی هنوز به تولید انبوه نرسیده است.

ستاد اجرایی فرمان امام اوایل خرداد ماه امسال مدعی شده بود که دست‌کم چهار تا پنج میلیون دوز از این واکسن را تا پایان ماه جاری به وزارت بهداشت تحویل خواهد داد. اما مدیر روابط عمومی این ستاد چهاردهم تیرماه مدعی شد که یک میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن برکت حین پر کردن ویال‌ها از دست رفته است.

رهبر جمهوری اسلامی روز جمعه گذشته در حالی که «دوز دوم واکسن برکت» را دریافت می‌کرد٬ گفت که «استفاده از واکسن خارجی در کنار واکسن ایرانی» ایرادی ندارد.

حجت نیکی ملکی، مدیر روابط عمومی «ستاد اجرایی فرمان امام»، درباره دلیل عدم تحقق وعده‌های مکرر این ستاد مبنی بر تولید و تحویل میلیون‌ها دوز واکسن برکت، در صفحه توییتر خود خبر از دست رفتن یک میلیون و دویست هزار دوز واکسن برکت را اعلام کرد.

این درحالی است که مینو محرز، محقق اصلی پروژه و مسئول تیم نظارت بر فاز مطالعات بالینی واکسن کوو ایران برکت، روز ۱۶ تیرماه در مورد «خارج شدن یک میلیون و ۲۰۰ دوز واکسن برکت از چرخه»، گفت در جریان این موضوع نیستم و تاکنون فقط «۴۰۰  هزار دوز به وزارت بهداشت تحویل داده شده و به‌زودی هم ۵۵۰ هزار دوز دیگر تحویل داده می‌شود.»

همان روز ۱۶ تیرماه روزنامه تهران تایمز از قول محمد مرندی، فرزند علیرضا مرندی رییس تیم پزشکی و مشاور علی خامنه‌ای، از «یک خرابکاری در روند تولید واکسن کرونای بنیاد برکت توسط آمریکا» خبر داد.

خبر «خرابکاری آمریکا» اما یک روز بعد از سوی محمد مرندی تکذیب شد. مرندی گفت که «صحبتی در مورد خرابکاری در خط تولید واکسن» نکرده‌ام و فقط در مصاحبه با شبکه المیادین گفتم که  «تحریم‌های آمریکا مانع ورود به هنگام برخی نیازهای اساسی کارخانه واکسن‌سازی شده» است.

طی روزهای گذشته نیز گزارش‌های متعددی درباره ابهامات در روند تولید و همچنین ایرادات مقاله علمی مرتبط با واکسن کرونای برکت منتشر شده است و فرید نجفی، معاون پژوهش وزارت بهداشت، نیز نسبت به صدور زودهنگام مجوز اضطراری تزریق واکسن‌های ایرانی کرونا هشدار داده است.

روند واکسیناسیون در ایران به شدت کند پیش می‌رود. ایران حدود ۸۳ میلیون نفر جمعیت دارد و برای واکسیناسیون جمعیت کل کشور به ۱۶۰ میلیون دوز و برای واکسیناسیون گروه‌های در معرض خطر حداقل به ۱۰۰ میلیون دز واکسن نیاز است. این در حالی است که تاکنون مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در دز اول و دوم به ۵ میلیون و ۴۸۱ هزار و ۶۶۹ دُز رسیده است.

تخصصی ندارم اما…

علی خامنه‌ای در نخستین واکنش خود به اعتراضات آبان ماه ۹۸ ضمن تاکید بر اینکه در این خصوص «سررشته‌ای ندارد» گفت که از تصمیم سران قوا حمایت می‌کند و باید اجرا شود. او آذرماه سال ۹۸ طی یک سخنرانی همچنین از «مسئولان حفظ امنیت» خواست «به وظایف خود عمل کنند.»

همزمان با سرکوب گسترده معترضان به افزایش قیمت بنزین در آبان ماه سال ۹۸ ٬ اینترنت‌ها نیز قطع شد تا جمهوری اسلامی در بی‌خبری کامل، ۴۸ ساعته همه چیز را «جمع کند.»

رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به اعتراضات آبان ماه سال ۹۸ گفت که «در این قضایا؛ گفتم من صاحبنظر نیستم لکن اگر سران سه قوه تصمیم بگیرند من حمایت می‌کنم.»

آماری که رویترز از تعداد جانباختگان اعتراضات آبان ماه ایران اعلام کرد٬ نشان می‌داد که «در حدود کمتر از دو هفته ناآرامی‌ها که از ۱۵ نوامبر آغاز شد، حدود ۱۵۰۰ نفر کشته شدند.»

رویترز در این باره نوشت: «تعداد تلفات، که توسط سه مقام وزارت کشور ایران به رویترز ارائه شده است، شامل حداقل ۱۷ نوجوان و حدود ۴۰۰ زن و همچنین برخی از اعضای نیروهای امنیتی است.»

پیش از سخنان رهبر جمهوری اسلامی مقام‌های عالی نظام بارها اعلام کرده‌اند که تصمیم افزایش قیمت بنزین با تایید شورای عالی هماهنگی قوای سه‌گانه گرفته شده است.

این شورا از خرداد سال ۱۳۹۷ با دستور آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی شروع به کار کرد و زیر نظر خود او کار می‌کند.

رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به اعتراضات آبان ماه سال ۹۸ گفت که «در این قضایا؛ گفتم من صاحبنظر نیستم لکن اگر سران سه قوه تصمیم بگیرند من حمایت می‌کنم. من این را گفتم، حمایت هم می‌کنم. سران قوایند، نشستند با پشتوانهٔ کارشناسی یک تصمیمی برای کشور گرفتند، باید عمل بشود به آن تصمیم.»

او همچنین تأکید کرد: «سران قوا به پشتوانه کارشناسی یک تصمیمی گرفتند و طبعاً باید اجرا شود یقیناً برخی مردم از این تصمیم نگران و ناراحت می‌شوند یا به ضرر آنهاست اما تخریب و آتش زدن کار مردم نیست کار اشرار است.»

این در حالی است که اجرای سیاست‌های مد نظر رهبر جمهوری اسلامی بود که منجر به آنچنان فشار اقتصادی به دولت شد که نهایت تصمیم گرفتند قیمت بنزین را یکشبه سه برابر کنند.

مواردی که می‌توان در این لیست گنجاند بسیار بلندتر از این هست٬ رویکرد او در مورد انتخابات ریاست جمهوری اخیر و انتخابات سال ۸۸٬ مذاکرات هسته‌ای و … گویا لازم است کسی به رهبر جمهوری اسلامی خاطر نشان کند که او رهبر جمهوری اسلامی ست نه اپوزسیون آن.