زیتون- یلدا امیری: در طول چهار سال گذشته، جمهوری اسلامی تبلیغات مفصلی در مورد مبارزه با فساد کرده است، برنامههایی که به صورت گسترده منتشر میشد و در بسیاری آنها ابراهیم رئیسی به عنوان رییس قوه قضائیه نقشی ایفا میکرد. تلاش جمهوری اسلامی این بود که رئیسی را چهره ای مردمدار، ضد فساد، پاکدست، قاطع و کارآمدنشان دهد. در زمان انتخابات ریاست جمهوری نیز ایراهیم رئیسی در مصاحبهای گفت که مدیران دولتش باید سه ویژگی داشته باشند: «ضد فساد، مردمی و انقلابی» اما وزرایی که امروز برای گرفتن صلاحیت در مجلس حضور داشتند یا پرونده فسادشان مفتوح بود و یا حتی سابقه محکومیت داشتند.
آیتالله خامنهای و اطرافیانش در بیت رهبری با روی کار آوردن رئیسی و تحمیل او به جامعه بازی خطرناکی را آغاز کردند و سرنوشت قوه مجریه در ایران بحران زده با مردمی درگیر سختترین مشکلات اقتصادی که در باتلاق کرونا دست و پا می زنند را به دست دولتی مافیایی، نظامی، امنیتی و فاسد و ناکارامد سپردند. این اقدام در راستای بیانیه گام دوم رهبر جمهوری اسلامی انجام شد تا مجموعه رهبری اعلام کند که دوران جدیدی آغاز شده است. اما پیشینه و سخنان وزرا نشان داد که دوران سیاهی در پیش است.
نمایندگان مجلس پس از ۵ روز بررسی صلاحیت ۱۹ وزیر پیشنهادی دولت سیزدهم سرانجام آراء خود را اعلام کردند و به ۱۸ وزیر رای اعتماد دادند. تنها حسین باغ گلی نتوانست اعتماد مجلس برای وزارت آموزش و پرورش را جلب کند.
پنجمین روز بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم روز چهارشنبه ۳ شهریور و با ادامه بررسی صلاحیت عزتالله ضرغامی آغاز شد. روز سه شنبه با پایان یافتن زمان جلسه علنی ادامه بررسی صلاحیت عزتالله ضرغامی، وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ناتمام مانده بود.
میراث فرهنگی جولانگاه فرمانده امنیتی سپاه
عزتالله ضرغامی، رییس سابق صدا و سیما به عنوان وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی معرفی شد. رئیسی با تاکید با مطرح کردن اهدافی چون معرفی فرهنگی اسلامی و ایرانی، گفت که ضرغامی فرد مناسبی است. ضرغامی از دانشجویان خط امام بود که در جریان حمله به سفارت آمریکا و گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی نقش داشت. او سابقه فرماندهی در سپاه را در کارنامه دارد، او یکی از چهرههای امنیتی جمهوری اسلامی است که حکم خامنهای به ریاست صداوسیما مصوب شد و در جریان اعتراضات مردمی سال ۱۳۸۸ با برنامههایی که دستور ساخت آن ها را در صدا و سیما داده بود٬ در سرکوب مخالفان نقش داشت. نام عزتالله ضرغامی در فهرست تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا و لیست تحریمهای اتحادیه اروپا وجود دارد.
کارشناسان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری بارها نسبت به وزارت ضرغامی هشدار دادهاند. گفته میشود که حضور او در این وزارت خانه باعث بستهتر شدن فضای گردشگری ایران خواهد شد، او در زمینه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر هویت «اسلامی- ایرانی» تاکید دارد. با توجه به سخنان او که میراث فرهنگی و گردشگری را از بسترهای مهم برای صدور انقلاب و ارزشهای اسلامی دانسته است میتوان پیشبینی کرد که ضرغامی به عنوان یک نظامی سابق ماموریت دارد از میراث فرهنگی در جهت برنامه نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی استفاده کند.
کارشناسان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری بارها نسبت به وزارت ضرغامی هشدار دادهاند. گفته میشود که حضور او در این وزارت خانه باعث بستهتر شدن فضای گردشگری ایران خواهد شد، او در زمینه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر هویت «اسلامی- ایرانی» تاکید دارد.
در جلسه روز سه شنبه دو کمیسیون فرهنگی و صنایع صلاحیت ضرغامی را تایید کردند. اما انتخاب او به این سمت با انتقادات جدی مخالفان روبرو شد، در حالی که موافقان نتوانستند از او حمایت کنند. مخالفان سابقه کاری ضرغامی را با وزارت میراث فرهنگی بیتناسب اعلام کردند و حتی حضور او در این وزارت خانه را اهانت به نخبگان قلمداد کردند.
عزتالله ضرغامی در جریان جلسه علنی مجلس روز چهارشنبه ۳ شهریور برنامههای خود را برای تصدی وزارت میراث فرهنگی بیان کرد، او در پاسخ به منتقدان دلیل آسیبهای مدیریتی کشور دنبال کردن پاسخهای ساختاری و کلیشهای دانست و ابراز امیدواری کرد که با «مجلس انقلابی که در مقایسه با دورههای گذشته جایگاه ویژهای دارد و با تشکیل دولت مردمی و ضد فساد و قوه قضاییه هوشمند و آگاه بتوانیم از فرصت استثنایی پیش آمده استفاده کنیم.»
وزیر پیشنهادی میراث فرهنگی این وزارت خانه را «یکی از بسترهای مهم برای صدور انقلاب و ارزشهای اسلامی» خواند و گفت که «میراث فرهنگی شناسنامه و هویت ملی ماست. در دورهای که بیهویتی توسط رسانههای پرنفوذ ترویج و تبلیغ میشود جوان ایرانی باید با پیشینه تمدن خود آشنا شود.» و افزود: «ما به آیات قرآنی در حوزه میراث فرهنگی توجهی نداشتهایم.»
ضرغامی در مورد «گردشگری مذهبی و حلال» سخن گفت و آن را مزیت جمهوری اسلامی دانست اما افزود که زیرساختها برای آن فراهم نیست. او تاکید کرد که «نگاه به این حوزه باید نگاه غیر سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و ملی باشد. او با توصیه به کنار گذاشتن «هر نوع نگاه سیاسی و قبیلهای» به میراث فرهنگی، با این بیت شعر سخنانش را به پایان رساند که «باران که شدی مپرس که این خانه کیست، سقف حرم و مسجد و میخانه یکی است»
ماموریت وزیر نفت؛ دور زدن تحریمها
جواد اوجی گزینه ابراهیم رئیسی برای وزارتخانه کلیدی نفت است. رییس دولت سیزدهم با اشاره به اینکه میزان فروش نفت باعث نگرانی شده است گفت که وزیر پیشنهادی نفت میتواند با حرکت جهادی این مشکل را نیز حل کند و دوستان نیاز نیست نگران باشند. به نظر میرسد دولت رئیسی اراده و امیدی به مذاکره با غرب و رفع تحریمها ندارد. اوجی دور زدن تحریمها را بخشی از برنامه کاری خود اعلام کرده است.
اوجی پیش از این ریاست شرکت ملی گاز را برعهده داشت و در شرکتهای زیر مجموعه بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و آستان قدس نیز فعالیت داشته است. در واقع بیشتر سابقه او در بخشهای زیر مجموعه رهبر جمهوری اسلامی بوده است. جواد اوجی در دولت احمدی نژاد معاون وزیر نفت بود او در حدی مورد اعتماد جناح اصولگراست که برخی رسانههای تخصصی نفت از جمله نفت نوین نوشتهاند که او از سوی رستم قاسمی، وزیر نفت دولت احمدینژاد مامور انتقال شمش های طلا به کشور های همسایه برای تهاتر کالا به کالا و دور زدن تحریم بوده است. گفته میشود او در پرونده قضایی گم شدن دکل نفتی و نفتکشهای ایرانی به همراه رستم قاسمی جزو متهمان است.
پس از ضرغامی، بررسی صلاحیت جواد اوجی وزیر پیشنهادی نفت در دستور کار جلسه علنی مجلس قرار گرفت. دو کمیسیون انرژی و صنایع مجلس صلاحیت اوجی را تایید کردند.
اوجی پیش از این ریاست شرکت ملی گاز را برعهده داشت و در شرکتهای زیر مجموعه بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام و آستان قدس نیز فعالیت داشته است. در واقع بیشتر سابقه او در بخشهای زیر مجموعه رهبر جمهوری اسلامی بوده است.
مهدی عسگری نماینده کرج گفت: «تجربه وزیر پیشنهادی نفت بیشتر در حوزه گاز میباشد.» هاجر چنارانی نماینده نیشابور به عنوان مخالف با بیان اینکه «حرکت جهان به سمتی است که تولید نفت محدود شده و در نتیحه ثروت زیرزمینی تجدیدناپذیر به ثروت روزمینی تجدیدپذیر تبدیل میشود.» پرسید: «برنامه وزیر پیشنهادی نفت در این خصوص چیست؟»
محمدتقی نقدعلی نماینده خمینیشهر با انتخاب اوجی مخالفت کرد و گفت: «نفت و گشایش راه برای آوردن ارز آن به کشور نیازمند جرأت و جسارت ویژهای است که هنوز توانایی وزیر پیشنهادی نفت در این حوزه به بنده اثبات نشده است.» الیاس نادران نماینده تهران نیز در سخنانی کنایه آمیز گفت که «مردم انتظار دارند جریانات کشور بر مبنای پاکدستی حرکت کنند.» او افزود که اوجی در مورد اموالش خلاف واقع سخن گفته است. نادران با کنایههایی در مورد فساد اوجی گفت: «پرونده دیمیتریس کامبیس وقتی رو شد که دکلها گم شد و کشتیها را خوردند، این پرونده وقتی رو شد که او از فرودگاه حضرت امام (ره) از کشور خارج شد، نهادهای اطلاعاتی و امنیتی آن زمان کجا بودند؟»
انور حبیب زاده، نماینده بوکان .و علی بابایی، به عنوان موافقان اوچی او را توانمند دانسته و حمایت خود را اعلام کردند.
جواد اوجی در تشریح برنامههای خود جهت تصدی وزارت نفت، ابتدا به انتقاد نادران مبنی بر اینکه درباره اموالش حقیقت را نگفته، پاسخ داد و گفت که «آنچه به عنوان داراییام به آقای رئیسی اعلام کردم، همان است پس اگر غیر از آن هر گونه دارایی در این کره خاکی به من نسبت داده شده آن را به نام همان افرادی میزنم که چنین ادعایی میکنند.» و افزود: «همواره پاکدست بودم و البته فسادستیزم.»
او با بیان اینکه «به یاری خداوند و کمک نمایندگان ریشه فساد را از وزارت نفت میکنیم.» صنعت نفت را یکی از اصلی ترین مزیتهای اقتصادی کشور خواند و افزود که «نقش قابل توجه صنعت نفت در اقتصاد کشور مهم است. در شرایط تحریمی صنعت نفت در خط مقدم جبهه اقتصادی بوده» او «جذب سرمایه گذاری خارجی در این صنعت عرصه جهاد روزمره ما با استکبار جهانی» دانست و گفت این صنعت در «جنگ تمام عیار اقتصادی» دچار چالشها و آسیب شده است. اوجی دلیل این آسیبها را «مشکلات مزمن ساختاری، بیتدبیریها و ناکارآمدیها و فشار ناشی از تحریمهای ظالمانه دشمن» نامید و این صنعت را نیازمند تحولی از طریق اتخاذ تصمیمات جهادی و اعمال جراحی دانست.
اوجی با بیان اینکه رویکردش در وزارت نفت اجرای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است، گفت که «اهم اهدافم تلاش برای مقابله با تحریمها و فروش حداکثری نفت خام و میعانات است که بعد از اعمال تحریمهای ظالمانه آمریکا میزان آن به صورت قابل توجهی کاهش یافت و رقبا بخشی از بازارهای صادراتی ما را تصاحب کردند.» او افزود که «برای برون رفت از تحریم ها و احیای بازارهای از دست رفته مستلزم اقدامات جهادی و حرفهای هستیم.»
وزیر پیشنهادی وزارت نفت رویکرد فعال و عدم انتظار از محافل سیاسی و بین المللی را راه مقابله با تحریمها دانست. او گفت که «روی دشمن حساب باز نکنیم و به توانمندی خودمان تکیه کنیم.» اما توانمدیهایی که وزیر نفت رئیسی ار آن سخن گفت همان راهی است که در دوره احمدینژاد پیموده شد، یعنی ایجاد شبکهای برای دور زدن تحریمها که علاوه بر شکست پروندههای بزرگ فساد اقتصادی را روی دست قوه قضائیه گذاشت. اوجی گفت که «رویکرد فعال برای دور زدن و بی اثر کردن تحریم ها» است. او افزود: «به فضل الهی تحریمها را دور خواهیم زد.» و یکی از راههای دور زدن تحریمها را تبدیل نفت خام به فراورده دانست.
برنامههای وزیر ضد محیط زیستی
اعلام نام علیاکبر محرابیان به عنوان وزیر پیشنهادی نیرو، واکنشهای بسیاری برانگیخت. محرابیان دارای محکومیت قطعی قضایی به دلیل سرقت علمی است. دادگاه عمومی تهران در سال ۱۳۸۸ با صدور حکمی او را به تقلب در ثبت اختراع «اتاق امن زلزله» محکوم کرد و با وجود چند نوبت اعتراض، در نهایت تأیید شد. «اتاق امن زلزله» پیش از آن توسط فردی اختراع و در سال ۸۲ به شهرداری تهران و سال ۸۳ به مطبوعات ارائه شده بود. محرابیان در دولت احمدی نژاد وزیر صنایع و معادن بود.
اکثر کارشناسان حوزه محیط زیست، سدسازیهای غیر کارشناسی گذشته را یکی از عوامل عمده بحران خشکسالی و بیآبی در ایران میدانند و او را فردی ضد محیط زیستی معرفی میکنند که طرحها و برنامههای مخرب منابع آب را تسریع میکنند. ابراهیم رئیسی با بیان اینکه در حوزه آب و برق عقبماندگی داریم، علیاکبر محرابیان را بهعنوان وزیر نیرو معرفی کرد و سابقه سدسازی و ساخت نیروگاه را از اقدامات خوب محرابیان بر شمرد. محرابیان در جلسه دفاع از خود نیز در مجلس قول تکمیل سدها را داد. روابط ویژه او با سپاه، قرارگاه خاتم، سپاسد و مجموعههای مرتبط که عموما سازنده سدها هستند نیز عامل نگرانی فعالان محیط زیست است.
کارشناسان معتقدند ایدههای محرابیان در دوره وزارتش در زمان احمدینژاد وضعیت آب کشور به نقطهای خطرناک رساند و بیآبی بهار و تابستان امسال را که منجر به بروز درگیریها و اعتراضات گسترده در خوزستان شد، نتیجه سیاستهای محرابیان میدانند. انتقادات زیادی به ایدههای او مانند «بشیرینسازی آب دریا» و «انتقال آب بینحوضهای» مطرح است.
صلاحیت علی اکبر محرابیان وزیر پیشنهادی نیرو نیز روز چهارشنبه در مجلس بررسی شد. دو کمیسیون کشاورزی و عمران با این وزیر پیشنهادی موافقت کردند. اما سخنگوی کمیسیون انرژی گزارشی درمورد محرابیان پشت تریبون مجلس قرائت در این گرارش ضمن تایید بسیاری ار برنامههای وزیر پیشنهادی نیرو، از او خواسته شده بود که در مورد استراتژیهای حکمرانی در بخش آب و شفاف سازی برنامههای این بخش، اجرای طرحهای انتقال آب بین حوزهای، افزایش ظرفیت برق و جلوگیری از خاموشی ها توضیحات بیشتری ارائه کند.
حسین حق وردی، عضو کمیسیون آموزش گفت که «انتظار داشتیم وزیر پیشنهادی نیرو برای رفع مشکل قطعی برق برنامه ارائه کند.» مهدی طغیانی، نماینده اصفهان نیز به عنوان مخالف برنامه وزیر پیشنهادی نیرو را بلند پروازانه خواند و گفت: «با کدام منابع میخواهید ظرفیت برق را ۳۰ هزار مگاوات افزایش دهید؟ چگونه ۱۰ هزار مگاوات برق تجدیدپذیر تولید کنید؟»
عبدالعلی رحیمی مظفری، نماینده سروستان محرابیان را مدیری جهادی خواند که برنامه اش عملیاتی است. پرویز محمدنژاد، نماینده لنگرود گفت برنامه این وزیر در حوزه آب و برق جامع است. علی اصغر خانی، عضو کمیسیون عمران نیزصلاحیت علمی محرابیان را تایید کرد.
علی اکبر محرابیان در دفاع از برنامههایش برای تصدی وزارت نیرو با بیان اینکه عقب ماندگیها باید جبران شود و مشکل آب و برق نداشته باشیم، گفت که برنامه اش را منطبق با اسناد بالا دستی نوشته است. او به سرمایه گذاری در حوزه انرژی خورشیدی اشاده کرد و افزود: «نظام تخصیص و توزیع آب کشور به گونهای است که مردم و نمایندگان به آن معترض هستند.» محرابیان مهمترین برنامه خود را اصلاح نظام حکمرانی آب و تخصیص بر مبنای سه اصل عدالت، شفافیت و قانونمداری اعلام کرد.
او به ضرورت تامین آب برای روستاهای محروم اشاره کرد و وعده داد که براساس برنامهاش درصد برخورداری به ۹۰ درصد خواهد رسید. او از تکمیل سدها در چهار سال آینده براساس مطالعات جدید را ضروری دانست. این در حالی است که فعالان محیط زیست نسبت به راه اندازی و ساخت سد در ایران انتقادات جدی دارند. اما وزیر پیشنهادی نیرو ادعا کرد که با تکمیل سدها، تنش آبی در ایران رفع میشود.
محرابیان با بیان اینکه «رعایت موازین زیست محیطی الزام مکتب اسلام و قانون» است، گفت که تمامی پروژهها با محوریت این اصل اجرا خواهد شد.
وزیر ورزش اشرافی و حکم انفصال از کار دولتی
حمید سجادی به عنوان وزیر ورزش از سوی ابراهیم رئیسی به مجلس معرفی شد در حالیکه او پروندههای متعدد مالی در دوران فعالیت در شرکت سایپا، سابقه محکومیت قضایی و انفصال از فعالیتهای دولتی در کارنامه خود دارد. سجادی سال ۹۰ نیز بهعنوان وزیر پیشنهادی ورزش به مجلس معرفی شد، اما به همین دلایل مجلس به او رای اعتماد نداد. حمید سجادی، وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان، در دولت احمدینژاد معاون سازمان تربیت بدنی بود.
حمید سجادی هزاوه، وزیر پیشنهادی ورزش آخری کسی بود صلاحیتش بررسی شد. سخنگوی کمیسیون فرهنگی گفت که اکثریت این کمیسیون از صحبتهای سجادی قانع نشده و صلاحیت او را تایید نمیکند.
علی یزدیخواه نماینده تهران به عنوان گفت که «روحیه سجادی متمایل به اشرافی گری است و تناسبی با دولت مردمی ندارد.» این نماینده افزود:« آقای سجادی در این سالها بیشتر در حوزههای ورزشی لاکچری مانند اسبدوانی، بولینگ و بیلیارد فعال بوده است و در این سالهای اخیر هم با مجتمع ایران مال قرارداد بسته است.»
محمدمهدی فروردین نماینده فیروزآباد در انتقاد از سجادی گفت: «شخصی میتواند این کشتی به گل نشسته ورزش و جوانان را نجات دهد که از جنس انقلاب باشد، این ویژگی در آقای سجادی در این ۴۲ سال عمر انقلابی دیده نشده است.» محمد خدابخشی نماینده الیگودرز هم ده دلیل عدم ارائه برنامه جامع در بخش ورزش بانوان با او مخالفت کرد.
حمید سجادی در دفاع از برنامه هایش گفت: «وزارت ورزش می تواند و باید پرچمدار تحول به عنوان یکی از دروازه های دولت مردمی باشد. میکوشیم که به استعدادها نگاه کنیم که در چند سال گذشته ورزش و جوانان به حاشیه رفته است.» او همانند اکثر وزرا پایبندی خود را برای «تحقق بیانیه گام دوم» اعلام کرد و گفت که «رویش های انقلاب اسلامی صدها برابر ریزش های آن بوده و باید قدر رویش ها را بدانیم.»
سجادی در پاسخ به کسانی که او گفته بودند سابقه انقلاب ندارد، گفت ۹سال در بنیاد شهید مسئولیت داشته است و افزود: «با افتخار ۴ سال عضو گروه های جهادی هستم و ادای دین کردم، این انقلابی نیست؟»
رییسی: به کل کابینه رای دهید
ابراهیم رئیسی در پایان جلسه مجلس برای بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم، از مجلس، کمیسیونها و رییس مجلس تشکر کرد گفت: «این یک جلوه از مردمسالاری دینی است که نمایندگان مجلس با دغدغه و حساسیت وزرا را بررسی میکنند.» و افزود که «معرفی وزرا بر اساس شاخصهایی بود که به مردم قول داده بودمو از جمله شاخصهای کارآمدی، تخصص، فسادستیزی و مردمی بودن.»
با انتخاب تمامی وزرا به جز یک نفر کابینه رئیسی تقریبا کامل شد. با شروع به کار این دولت نظام جمهوری اسلامی نه تنها به سوی امنیتی-نظامی شدن پیش میرود بلکه فساد و ناکارآمدی هم افزایش خواهد یافت و رویکرد تباهی استعدادها و هدر دادن منابع در این دولت شدت خواهد گرفت.
رئیسی در مورد فساد و مشکلات اقتصادی صحبت کار و گفت که «رفع تحریم را با قدرت دنبال میکنیم ولی سفره مردم را به آن بند نخواهیم زد.» و افزود: «برخی سیاستهای موجود در کشور از جمله سیاستهای مقاومتی مورد نظر رهبری که راهکار برون رفت کشور از مشکلات است و بنای ما هم دنبال کردن آنها به شکل کامل است.»
او در پایان تاکید کرد که «مردم انتظار دارند که دولت زودتر شکل بگیرد و کارش را آغاز کند، حتی اگر یک وزارتخانه هم با سرپرست بخواهد اداره شود، تاثیر خود را دارد.» رئیسی به مجلس گفت که انتظار دارد به کابینه رای اعتماد کامل دهند.
رهبر جمهوری اسلامی در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰، خواستار تشکیل دولتی «انقلابی، عدالتخواه، ضدفساد و معتقد به تحول و جوانان» شد. او روز ۲۱ اردیبهشت در نشستی مجازی با نمایندگان برخی تشکلهای دانشجویی گفت: «باید با انتخابی خوب و مطلوب کسی را روی کار آورد که مؤمن، انقلابی، با کفایت، مردمی، سرشار از امید، معتقد به جوانان و توانمندیهای داخلی، و حقیقتاً عدالتخواه و ضدفساد باشد».
با انتخاب تمامی وزرا به جز یک نفر کابینه رئیسی تقریبا کامل شد. با شروع به کار این دولت نظام جمهوری اسلامی نه تنها به سوی امنیتی-نظامی شدن پیش میرود بلکه فساد و ناکارآمدی هم افزایش خواهد یافت و رویکرد تباهی استعدادها و هدر دادن منابع در این دولت شدت خواهد گرفت.
۱۳ آبان در تاریخ جمهوری اسلامی روز مهمی است؛ نه از آن جهت که سفارت…
در تحلیل سیاسی و روانشناختی دیکتاتوری، مسئله مقصر دانستن پذیرفتگان دیکتاتوری به عنوان افرادی که…
امروز یکم نوامبر، روز جهانی وگن است؛ این روز، یادبودِ تمام دردمندیها و خودآگاهیهایی است…
درآمد در این نوشتار به دو مطلب خواهم پرداخت. نخست، تحلیلی از عنوان مقاله و…