تندروها ساز خودشان را می‌زنند

زیتون- نازنین نوربخش: تداوم روند لغو کنسرت ها پیام روشنی دارد؛ تنها با اتکا به شعار تدبیر و امید نمی‌توان مقابل جریان تندرو  ایستاد و به تعدیل فضای فرهنگی و هنری امیدوار بود.
از نخستین روزهای سال جاری، بار دیگر جریان لغو کنسرت های مجوزدار آغاز شده و  گروهی که از قوه قضاییه و  سپاه پاسداران فرمان می‌گیرند با برخوردهای سلیقه‌ای به تضییع حقوق شهروندان و هنرمندان می‌پردازند.

هزینه از جیب خانواده شهدا
لغو کنسرت شهرام ناظری در نیشابور آخرین نمونه از این اقدام‌ها بود تا  هنرمندان  به خوبی بدانند که همه چیز تنها در گرو دریافت مجوز از وزارت ارشاد نیست.در واقع پس از عبور از بروکراسی پر پیچ و خم دریافت مجوز برگزاری کنسرت از وزارت ارشاد، گروه دیگری هم هستند که به راحتی و بدون آنکه خود را ملزم به پاسخگویی بدانند، می‌توانند آنها را از حق قانونی خود محروم کنند و مخاطبان علاقه‌مند به موسیقی را مایوس سازند.

اهالی موسیقی بعد از انتخابات سال ۹۲ به تغییر و تعدیل فضا برای فعالیت فرهنگی و هنری خود امیدوار شده بودند اما در عمل٬ قدرت نیروهای تندرو همچنان بیش از آن است که دولت بتواند آن را تحت مدیریت درآورد

لغو کنسرت شهرام ناظری در  روز دوشنبه ۲۷ اردیبهشت در شهر نیشابور درست یک هفته پس از آن اتفاق می‌افتاد که لغو کنسرت کیهان کلهر در همین شهر صدای خیلی‌ها را درآورده بود؛ از شخص رییس جمهور گرفته تا برخی نمایندگان مجلس. حتی گروهی که لغو کنسرت نیشابور به آنها نسبت داده شده بود. اما آیا این انتقادها راه به جایی می‌برد یا همچون سالهای قبل تنها به افزایش موج ناامیدی در میان جامعه هنرمندان و البته مردم ایران دامن می‌زند؟
بعد از لغو این کنسرت انتظارهای بسیاری از دولت روحانی وجود داشت تا در قبال موج تازه لغو کنسرت‌ها موضع‌گیری کند. «محمدباقر نوبخت»، سخنگوی دولت تا اندازه‌ای به این انتظار پاسخ گفت. او با اشاره به نارضایتی حسن روحانی از لغو مجوز کنسرت‌ها در شهرهای مختلف گفت:«انتظار داریم شاهد لغو کنسرت‌هایی که با مجوز برگزار می‌شوند نباشیم چرا که این اقدام آثار اجتماعی و فرهنگی سویی به همراه دارند.» او با اشاره به این‌که گاهی لغو مجوز کنسرت‌ها در مورد هنرمندانی مانند استاد ناظری که شخصیت هنری برجسته کشور هستند هم اتفاق افتاده، عنوان کرد:«اصالت و متانت برنامه‌های استاد ناظری برای همه روشن است و قطعا مواضع رییس جمهور در این موارد قابل تسری به تمام کنسرت‌هایی است که دارای مجوز هستند.»
این اظهارات می‌تواند به نوعی حاکی از آن باشد که دولت خود را در مقابل اقدامات خودسرانه در لغو کنسرت‌ها ناتوان می‌داند.
اهالی موسیقی بعد از انتخابات سال ۹۲ به تغییر و تعدیل فضا برای فعالیت فرهنگی و هنری خود امیدوار شده بودند اما در عمل٬ قدرت نیروهای تندرو هم‌چنان بیش از آن است که دولت بتواند آن را تحت مدیریت درآورد. حتی به نوعی می‌توان لغو کنسرت‌های مجوزدار را که به ویژه در سال گذشته دامن‌گیر بسیاری از چهره‌ها و گروه‌های موسیقی شد٬ نوعی دهن کجی نیروهای تندرو به وزارت ارشاد به عنوان متولی دولتی صدور مجوز برگزاری کنسرت در ایران قلمداد کرد. افرادی که با رویکرد مشخصی به دنبال تخریب دولت یازدهم و ایجاد ناامیدی در جامعه نسبت به هرگونه تغییر هستند.
البته «علی جنتی»، وزیر ارشاد معتقد است:«دولت تدبیر و امید به گونه‌ای رفتار کرده است که با چنین اتفاقاتی (لغو کنسرت‌ها)، وجهه اش تخریب نمی‌شود.»
علی جنتی پس از لغو کنسرت کلهر در نیشابور، عنوان کرده بود؛«قوه قضائیه این‌گونه اقدامات را جزء حقوق خودشان می‌دانند.»
ایستادگی در مقابل آزادیهای حداقلی
نگرانی امت حزب الله، انجام اقداماتی بر خلاف شریعت اسلام، جلوگیری از ایجاد فضای لهو و لعب، لزوم تفکیک جنسیتی و …، از جمله دلایلی است که بر مبنای آن نیروهای تندرو به خود اجازه می‌دهند قوانین را زیر پا گذاشته و کنسرت‌های دارای مجوز را پیش از برگزاری لغو کنند. در جریان لغو کنسرت کیهان کلهر، دادستان نیشابور علت لغو این کنسرت را نارضایتی خانواده شهدا اعلام کرد. اما به دنبال این اقدام، کانون همبستگی فرزندان شاهد نیشابور درباره لغو کنسرت موسیقی با درخواست خانواده شهدای این شهر نیز بیانیه‌ای صادر کرد که در بخشی از آن عنوان شد: «ما فرزندان شهدا با اجرای برنامه‌هایی که موجب شادی و نشاط مردم در چارچوب قانون و اصول فقهی مقام معظم رهبری باشد مخالفتی نداشته و هیچ درخواستی از طرف خانواده شهدا در اعتراض به برگزاری کنسرت فوق‌الذکر در نیشابور به این کانون نداشته‌ایم. به همین منظور حق این کانون می‌دانیم به مسئولی که این مطلب را بیان داشته‌اند اعلام کنیم تا از شأن و جایگاه خانواده شهدا در بیان تصمیمات‌شان استفاده نکرده و نگاه مثبت مردم را نسبت به خادمین ولایت و ملت منفی نکنند.»
در همین راستا خانه موسیقی نیز با ارسال نامه‌ای به رییس قوه قضاییه، ضمن تقاضای برخورد با اقدامات غیرقانونی در لغو کنسرتها، مطرح کرد:« لغو کنسرت‌های‌مجوزدار و محدودیت برای بانوان هنرمند ضربه‌ای جبران‌ناپذیر به ساحت آبروی فرهنگی نظام وارد کرده است.»
این اقدامات در عمل، دایره آزادیهای اجتماعی در ایران را به وضوح کوچک و کوچک‌تر می‌سازد.
سال گذشته نیز کنسرت‌های متعددی در شهرهای مختلف ایران با دخالتهای غیرقانونی لغو شد که در میان آنها نام چهره‌های سرشناس موسیقی ایران از جمله شهرام ناظری و علیرضا قربانی نیز به چشم می‌خورد. یکی از پرسروصداترین اعتراضات درباره لغو کنسرت‌های سال گذشته مربوط به کنسرت گروه «لیان» در بوشهر بود. این کنسرت لحظاتی پیش از آغاز با حضور گروههای خودسر در محل برگزاری، لغو شد و حتی درگیری‌هایی میان ماموران نیروی انتظامی و این افراد نیز رخ داد. این گروه پس از مدتی مجددا مجوز برگزاری کنسرت دریافت کرد که بازهم در آخرین لحظات با اقدامی مشابه، لغو شد.
حالا تمام آنچه که سال گذشته در این حوزه رخ داد و انتقادات گسترده ای از سوی جامعه فرهنگی و هنری و حتی مسئولان دولتی را به همراه داشت، بار دیگر از نخستین ماههای سال جدید آغاز شده است. باز هم هنرمندان به رغم مشکلات متعدد، مجوزهای قانونی برگزاری کنسرت را دریافت می‌کنند اما هدف کشمکش‌های سیاسی قرار می‌گیرند.