نگاهی به طرح پایش سلامت روان در دانشگاه

زیتون: از سال ۹۴ بود که طرحی موسوم به «سیمای زندگی دانشجویی» توسط دفتر مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان مصوب شد تا تصویری روشن از معضلات آنها در طول زندگی دانشجویی را نشان دهد. این طرح که با هدف سنجش زندگی دانشجویی از نظر روانی، اجتماعی، معنوی، بهداشتی، تحصیلی و اوقات فراغت ایجاد شد، هر ساله تلاش کرد که با تمرکز بر مساله‌ای اساسی، نگرانی‌ها و معضلات دانشجویان را مورد بررسی قرار دهد.

امسال اما با شروع سال تحصیلی جدید، «طرح پایش سلامت روان و جسم دانشجویان برای تمامی افراد شاغل به تحصیل و نیز ورودی های جدید» الزامی شد. به گزارش خبرگزاری مهر، با توجه به شیوع ویروس کرونا و اثرات منفی آن، دانشجویان سراسر کشور موظفند اقدام به تکمیل پرسشنامه سلامت کنند.

از سویی دیگر، مرکز مشاوره دانشگاه تهران اعلام کرده که قصد دارد «با همکاری دفتر مشاوره و سلامت وزارت علوم، ۱۰۷ وبینار بهداشت روانی، با هدف ارتقای سواد سلامت روان دانشجویان و خانواده‌های آنان برگزار کند. شرکت در این وبینارها برای تمامی دانشجویان کشور و اعضای خانواده‌شان، رایگان می‌باشد.»

این در حالی است که تمامی عقلانیت مرکز مشاوره و سلامت سازمان امور دانشجویان در قالب طرحی بدیع به نام «طرح احوالپرسی» از دانشجویان خلاصه شده و قرار است با احوالپرسی از دانشجویان آسیب دیده، حمایت روانی و اجتماعی صورت گیرد.

در اهمیت و ضرورت این طرح آمده: «بر اساس مطالعات طرح سیمای زندگی، گزارش اطلاعات نشان می‌دهد که از سال ۹۴ تاکنون مشکلات روان‌شناختی دانشجویان درحال رشده بوده ‌است و توقف آموزش‌های حضوری و برقراری برنامه‌های یادگیری از راه دور، زندگی روزمره دانشجویان و همین‌طور تعاملات آن‌ها با همسالان را سخت و دگرگون ساخته‌است. از طرفی به‌ سبب همه‌گیری بیماری کرونا بسیاری از خانواده‌ها با شرایط بد اقتصادی، از دست دادن شغل و اضطراب فراگیر ناشی از این‌همه گیری مواجه شدند. بنابراین با توجه به بحران‌های اقتصادی و اجتماعی می‌توان انتظار داشت که اختلالات و مشکلات وابسته به سلامت روان در بین دانشجویان شدت یابد و مشکلات روان‌شناختی جدیدی مانند واکنش به استرس، سوگ و روان زخم (تروما) و همین‌طور افزایش وابستگی به اینترنت و فضای دیجیتال نیز به مسائل پیشین افزوده شوند.»

این طور که به نظر می‌آید، آقایان مسئول کمر همت بسته‌اند که یک تنه به جنگ تمامی مشکلات و معضلات نام برده، از طریق راه آسان و بی‌دردسر «احوالپرسی» بروند و نام خود را در تاریخ جاودانه سازند. معاون وزیر بهداشت هم در پیامی عجیب دستور فرموده اند که «سال تحصیلی جدید را با نشاط آموزشی و فرهنگی شروع کنیم.» با اینکه ابلاغ آقای معاون سخن از زبان ما می‌گوید و دیری است که ما هم در جستجوی نشاط فرهنگی مورد بحث ایشان هستیم، اما کاش مرحمت می‌فرمودند و خط و خبری هم از این نشاط می‌دادند تا بیش از این سرگردان نشویم.

اما از حق که نگذریم جای بسی خوشحالی است که بالاخره پس از سال‌ها، اهمیت سلامت روان دانشجو از سوی مسئولین مربوطه درک شده، اما متاسفانه این بار هم پیشرفت تنها تا مرحله شناخت درد رفته و خبری از تصمیمی علمی و کاربردی برای درمان این درد نیست. در این میان کسی هم نمی‌پرسد که نسبت این ابلاغیه‌های مسئولانه که از چپ و راست روانه دانشگاه و دانشجو می‌شود، چه نسبتی با دغدغه‌ی امثال آقای کوشکی دارد.

ایشان که استاد دانشگاه تهران هستند اما بیشتر با نام فعال جبهه انقلاب شناخته می‌شوند، در پیامی تهدیدآمیز به ابراهیم رئیسی هشدار داده که «دانشگاه جولانگاه افراطی ها و براندازها شده و حزب منحله مشارکت دانشگاه ها را کنترل می کند.» وی با ابراز نگرانی از ناتوانی وزیر علوم در تغییر جو لیبرالی دانشگاه‌ها گفت: «توقع دانشگاهیان انقلابی و نیرو های انقلابی در دانشگاه این است که آمدن آقای رئیسی موجب شود که نیروهای انقلابی و جهادی، نیروهایی که واقعا برازنده‌ی دولت مردمی باشند بیایند و در گام اول دانشگاه را از این نیروهای سیاست‌زده و از این نیروهای به قول امام، مزدور شرق و غرب پاک کنند.»

بهتر است علی الحساب طرح کوته فکرانه‌ی «احوالپرسی» از دانشجو متوقف شده و به سلامت روان اساتید دانشگاه، از جمله محمدصادق کوشکی توجه شود، چرا که احوال دانشجو و دانشگاه خوب نخواهد شد مگر اینکه روزی برسد که عقلانیت حرف نخست را بزند وگرنه مدت‌هاست این افاضات بی‌وقت و حساب، حوصله همه را سر برده و تاریخ مصرفش هم سر آمده است.