آیا دست فرانسه هم به خون زم آغشته است؟

زیتون- احسان نادرپور: روز گذشته اکبر خوش کوشک، مقام سابق امنیتی جمهوری اسلامی، در مورد ربودن روح‌الله زم و انتقال او به ایران ادعاهای جدیدی را مطرح کرد.

خوش کوشک در گفتگو با سایت رویداد ۲۴ گفت که دستگیری روح الله زم در چارچوب مبادلات امنیتی ایران و فرانسه بوده است و زم با یک افسر امنیتی کشور فرانسه مبادله شده.

روایت‌های متعددی از نحوه ربایش این فعال رسانه‌ای و اپوزسیون جمهوری اسلامی وجود دارد که هیچکدام چندان محکم و قابل استناد به نظر نمی‌رسند.

«محبت کرده این فرد را آزاد کنید»

خوش‌کوشک در توضیح پیشینه‌ی این اتفاق به حضور نیروهای امنیتی کشورهای مختلف در منطقه خاورمیانه اشاره کرد و گفت: «پس از ایجاد داعش بسیاری از شهروندان کشور‌های اروپایی و آمریکای شمالی هم به خاورمیانه آمدند و عضو داعش شدند.» به گفته او «در بین این افراد اعضای سازمان‌های اطلاعاتی کشور‌های اروپایی هم آمده و به سوریه و عراق ‌رفتند».

به گفته او نهادهای امنیتی در همین راستا تحت عنوان متقاضی عضویت در داعش افرادی را فرستادند و همین کار نیروهای امنیتی فرانسه را به دردسر انداخت: «یک افسر میان‌رده سازمان امنیتی فرانسه هم که به صورت پنهانی عضو داعش شده بود در جریان درگیری‌ها به اسارت بچه‌های محور مقاومت در می‌آید. با یک نام و نام خانوادگی ساختگی عربی عضو داعش شده بود. بچه‌های مقاومت وقتی او را بازجویی می‌کنند متوجه می‌شوند این فرد فرانسوی است. از سازمان امنیت فرانسه هم با سرویس ایران تماس می‌گیرند و می‌گویند چنین فردی که از افسران رده‌دار ماست به اسارات یکی از گروه‌های مقاومت درآمده و چون ایران با گروه‌های مقاومت ارتباط دارد، محبت کرده و این فرد را آزاد کنید. از سمت ایران هم پیگیری و مشخص شد شخصی که سرویس اطلاعاتی فرانسه می‌خواهد، نیروی سطح پایینی نیست و رده‌دار است.»

به ادعای خوش‌کوشک ایران به فکر باج‌خواهی می‌افتد و برای پس فرستادن این نیروی امنیتی به فرانسه روح‌الله زم را از این کشور طلب می‌کند. به گفته‌ی او‌ همین اتفاق باعث می‌شود ایران به فکر باج‌خواهی بیافتد و برای پس فرستادن این نیروی امنیتی به فرانسه روح‌الله زم را از این کشور طلب کند.

به ادعای خوش‌کوشک ایران به فکر باج‌خواهی می‌افتد و برای پس فرستادن این نیروی امنیتی به فرانسه روح‌الله زم را از این کشور طلب می‌کند.

 او همچنین ادعا می‌کند: «سازمان امنیت فرانسه (DGSE) همکاری خیلی خوبی کرد. بچه‌های زحمتکش و کوشای اطلاعات سپاه هم برنامه‌ریزی بسیار خوبی کردند. اطلاعات سپاه یک منبع خوب در کنار روح الله زم داشت. از آن طرف هم فرانسوی‌ها به ما قول دادند که روح الله زم را تحویل شما می‌دهیم، اما با برنامه.»

خوش‌کوشک مدعی شده که روح‌الله زم در بغداد به سفارت فرانسه هم رفته بود و وقتی زم در سفارت فرانسه در بغداد بود، فرانسوی‌ها به سرویس ایران اطلاع دادند که او داخل سفارت است و قرار است فلان ساعت از سفارت خارج شود: «در واقع فرانسوی‌ها به ما خط دادند و بدون این که روح‌الله زم بداند یک تبادل در جریان بود. ما هم قرار بود آن افسر امنیتی فرانسوی که در اختیار بچه‌های محور مقاومت بود را آزاد کنیم.»

کدام روایت به واقعیت نزدیکتر است؟

این اتفاق، یعنی نحوه ربایش زم پیش از این جور دیگری روایت شده بود و نزدیکان او از بازداشت‌اش در همان فرودگاه بغداد خبر داده بودند چرا که روح الله زم از زمان ورودش به بغداد هیچ تماسی با کسی برقرار نکرده بود، در صورتی که خانواده و دوستانش در فرانسه منتظر اطلاع از وضعیت او بودند و آخرین خبرشان از او در فرودگاه امان بود.

از میان تمام روایت­‌های متعدد از نحوه ربودن روح‌­الله زم، از گمانه‌زنی در نقش داشتن نیروهای امنیتی عراق، تا حشدالشعبی و بیت آیت­‌الله سیستانی، روایت خوش‌کوشک اولین روایتی است که مستقیما از نقش فرانسه در این اتفاق سخن می­‌گوید. اما این روایت تا چه اندازه صحیح است؟

پیش از این روزنامه فرانسوی فیگارو هم به نقش دولت فرانسه در این اتفاق اشاره کرده بود. فیگارو با ارائه جزئیاتی از چگونگی دستگیری مدیر کانال تلگرامی «آمدنیوز»، به نقل از منابع خود در تاریخ ۲۳ مهر ۹۸ نوشته بود که زم در سفر به عراق دستگیر شده و سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه با جلوگیری نکردن از این سفر، کار دستگیری او را تسهیل کرده‌اند.

روح‌الله زم به گفته «مازیار»، دوست خانوادگی او، شب قبل از سفرش را به همراه خانواده در خانه او سپری کرده بود. شبی که زم به اصرار شیرین نجفی و با نشان دادن پول‌هایی که نجفی ادعا می‌کرد از دفتر سیستانی دریافت کرده است، راضی شد تا برای دیدار با آیت‌الله سیستانی و انتقال پول‌ها به سفر عراق برود. سفری که روح‌الله زم می‌خواست پس از آن، شبکه تلویزیونی‌اش را راه‌اندازی کند اما به نتیجه نرسید. او از داخل هواپیما و با هدایت نیروهای امنیتی با چشم‌بند وارد خودروی آن‌ها شد. به گفته نزدیکان روح‌الله، او تا آخرین لحظات هم فکر می‌کرد آن افراد از تیم امنیتی آیت‌الله سیستانی هستند.

بعد از افشاگری‌های مازیار و انجام چند مصاحبه‌، این دوست نزدیک زم، «سکوت» پیشه کرده. او علاوه بر نقش شیرین نجفی و نیروهای امنیتی ایران و عراق از دولت فرانسه هم خواسته بود که پاسخگوی شرایط پیش آمده برای روح الله زم باشد. همسر روح‌الله زم در فرانسه نیز در رابطه با این موضوع هیچوقت حاضر به مصاحبه نشد.

اگر ادعای خوش‌کوشک در خصوص نقش دولت فرانسه در تحویل روح‌الله زم درست باشد، می‌توان سکوت دوستِ نزدیک و همسر زم را ناشی از محدودیت‌های اقامت آن‌ها در فرانسه دانست. البته مازیار، دوست روح‌الله زم به این هم اشاره کرده بود که زم پیش از سفرش به عراق، به جلسه‌ای با نیروهای امنیتی فرانسه دعوت شده بود و آن‌ها در مورد این سفر به او هشدار داده بودند که اگر به این سفر رفت و بازگشت نشان این است که دیگر نیازی به حمایت آنها در فرانسه نخواهد داشت.

نکته دیگر ماجرا که می‌تواند به نقش فرانسه در تسهیل روند بازداشت زم صحه بگذارد اولین اعتراف تلویزیونی او است. هرچند این ویدیو به علت تحت فشار بودن روح­‌الله زم چندان قابل استناد نیست، اما او در این ویدئو می­‌گوید: «‌اعتماد به دولت­‌ها مخصوصا اعتماد به دولت فرانسه کار اشتباهی بود، آن­ها آمدند یک مدت از من محافظت بکنند (در این جا ویدئو کات میخورد) بازداشت شدم، فکر نمی­‌کردم بازداشت شوم. مجموعا اعتماد به دولت­‌ها کار درستی نیست. مخصوصا دولت­‌هایی که نشان می‌دهند با جمهوری اسلامی رابطه خوبی ندارند.»

این روایتِ تازه در حالی ارائه می‌شود که روایت‌های پیشین از ربایش روح­‌الله زم مدعی است که سپاه پاسداران با نفوذ به آمدنیوز توسط شیرین نجفی و افراد دیگر مانند محمدحسین رستمی توانسته بودند به زم نزدیک شوند. آنها پس از لو رفتن یا سوزاندن برخی از این مهره‌­‌ها توانستند او را به عراق بکشانند و توسط نیروهای همسوی عراقی او را به ایران بیاورند.

شب گذشته همچنین اتاقی در کلاب‌هاوس حول همین موضوع راه اندازی شد. در آن اتاق نظر بعضی از نزدیکان سابق روح‌­الله زم مانند سید احمد شمس و برخی کارشناسان دیگر بر این بود که صحبت‌های خوش‌کوشک به هیچ وجه درست نیست. احمد شمس در مورد ادعاهای او گفت که در این مصاحبه خوش‌کوشک تنها نامش را درست گفته و همچنین نقش یک نیروی نفوذی در آمدنیوز و فریب روح الله زم را، و بقیه این حرف­ها دروغ است.

نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی هنوز به ادعاها و روایت‌های تازه مطرح شده واکنشی نشان ندادند و از این رو همه این روایت‌ها همچنان در حد گمانه‌زنی و ادعا باقی خواهد ماند.