زیتون-یلدا امیری: چهار دهه پس‌از استقرار نظامی که با شعار تحقق عدالت و حمایت از «مستضعفین» توانست حمایت بخش عمده‌ای از مردم ایران را به دست آورد، فساد و تبعیض به پدیده‌ای نهادینه و فراگیر در جمهوری‌اسلامی تبدیل شده است؛ از تبعیض میان مسئولان نظام و مردم گرفته تا حقوق نابرابر زنان و مردان و مسلمان و غیرمسلمان. در سال‌های اخیر فرزندان بسیاری از مقامات عالی جمهوری‌اسلامی سبک زندگی تجملاتی و پر زرق‌وبرق خود را به‌طور علنی رسانه‌ای کرده‌اند و خود را «ژن‌های برتر» و مستحق استفاده از «سفره انقلاب» دانسته‌اند.
این روزها کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی عکس‌هایی از زهرا مشیر و مریم قالیباف، همسر و دختر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس جمهوری‌اسلامی هم‌رسان می‌کنند که به همراه امیررضا بحرایی داماد او با حجم زیادی سیسمونی کودک از استانبول ترکیه وارد فرودگاه امام خمینی تهران شده‌اند. بسیاری از کاربران ایرانی با هشتگ «سیسمونی‌گیت» خواستار استعفای رئیس «مجلس انقلابی» به دلیل تضاد و تناقض میان سخنان و رفتار او و خانواده‌اش شده‌اند.
قالیباف در دوران نامزدی انتخابات ریاست جمهوری در جریان مناظره انتخاباتی سال ۹۶ جامعه ایران را به «۹۶ درصد گرفتاران و ۴ درصد رانت‌خواران» تقسیم کرد و خود را نماینده آن اکثریت گرفتار خواند. او در مناظره گفت: «وزیر آموزش و پرورش(دولت روحانی) می‌رود لباس بچه از ایتالیا می‌آورد، مردم! شما فکر می‌کنید اقتصاد ما درست می‌شود، هرگز.»
الیاس قالیباف، فرزند محمد باقر قالیباف، در صفحه اینستاگرام خود ضمن تایید این خبر با عنوان «خطای نابخشودنی»، سفر خواهرش را به ترکیه اشتباه خواند و افزود که «نباید گناه فرزند به پای پدر نوشته شود». محمدسعید احدیان، مشاور رسانه‌ای قالیباف نیز در توئیتی نوشت: «عجب جشنی گرفتند مخالفان قالیباف. بزرگنمایی که در تخصص شما است اما مهم نیست که موضوع کوچک باشد یا بزرگ، خطای فرزند را به پای پدر نمی‌نویسند.»
مصطفی هاشمی طبا که در سال ۱۳۹۶ رقیب انتخاباتی قالیباف بود، در مصاحبه‌ای بااشاره به اینکه قالیباف در مناظرات انتخاباتی خرید از خارج کشور را امری نامناسب قلمداد می‌کرد، گفت: «اینکه چنین اقدامی از طرف چنین فردی اتفاق می‌افتد، بدتر است.»
قالیباف در مناظره ۹۶ : «وزیر آموزش و پرورش(دولت روحانی) می‌رود لباس بچه از ایتالیا می‌آورد، مردم! شما فکر می‌کنید اقتصاد ما درست می‌شود، هرگز.»
عباس عبدی فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در توییتر نوشت :«این خبر آن قدر مهم و ویرانگر است که وی باید از همه مناصب خود استعفا دهد. حیف که اطمینان دارم نفر جایگزین او، نامناسب‌تر خواهد بود. پس پیشنهاد استعفا نمی‌دهم . فقط نمی‌دانم از این پس چگونه در دوربین نگاه کرده و علیه ۴ درصدی‌ها حرف می‌زند؟ این خرید خاص طبقه یک در ده هزاری‌ها است.»
وحید اشتری، عضو اسبق شورای مرکزی جنبش عدالتخواه، نخستین فردی بود که این عکس‌ها را منتشر کرد. او نیز در رشته‌توئیتی نوشت: «پیشاپیش قدم نوه نورسیده را خدمت آقای قالیباف تبریک عرض می‌کنم. ولی باور کنید نمی‌شود آن بالا نشست و با چفیه برای مردم از تولیدملی و اشتغال و ممنوعیت ورود لوازم خانگی و خودروی ملی سخنرانی کرد و خانواده را برای خرید سیسمونی بدرقه ترکیه کرد. داریم ازین تناقض‌ها پاره می‌شویم.»
رضا حقیقت‌نژاد، روزنامه‌نگار ایرانی نیز توییت کرد: «قالیباف؛ برادرش پول از باند مواد مخدر گرفت برای ستاد انتخاباتی‌اش، پسرش باند فساد داشت در شمس‌الشموس، همسرش کانون زمین‌خواری داشت در خیریه امام رضا، خودش ۸۰۰۰میلیارد ۸۰۰۰میلیارد تومان بالا می‌کشید، حالا دخترش رفته خرید سیسمونی در ترکیه. چه اهمیتی دارد؟ چرا بزرگنمایی می‌کنید؟»
چرا این خبر مهم است؟
علاوه بر آسیب‌های عینی جمهوری‌اسلامی به کشور و مردم ایران، مسئولان نظام طی ۴ دهه اخیر عامل تهی کردن بسیاری از کلمات از معنی آنها در عرصه عمومی و به ابتذال کشیدن مفاهیم بوده‌اند، از ترم‌هایی مانند «جمهوریت» که از همان ابتدا با «اسلام» ترکیب شد تا مقولاتی مانند پاکدستی و عدالت. مسئولان جمهوری‌اسلامی ادعای ساده‌زیستی، دوری گزیدن از امکانات دولتی و رانت‌های سیاسی دارند، اما از امکاناتی برخوردارند که اغلب مردم ایران از آنها محرومند؛ امکاناتی مانند خرید، تحصیل و حتی زایمان در خارج از کشور.
علاوه‌براین بسیاری از مقامات جمهوری‌اسلامی اتهامات و پرونده‌های فساد مالی کلان دارند، محمدباقر قالیباف یکی از مسئولانی است که اتهامات متعددی در زمینه فساد مالی به او و اعضای خانواده‌اش وارد شده است. اما علی خامنه‌ای، رهببر جمهوری‌اسلامی در جریان پرونده اختلاس سه هزار میلیارد تومانی گفت که نباید این قضایا را «کش داد» و قوه قضاییه نیز غالبا از رسیدگی به این اتهامات خودداری می‌کند.
کمی عمیق‌تر؛ از معنا تهی کردن کلمات شریف
وعده جمهوری‌اسلامی برای ریشه‌کن کردن فساد و برقراری عدالت قطعا یکی از عوامل اقبال جامعه نسبت به انقلاب بود، اما افشای پرونده‌های فساد مالی در کنار لایف استایل یا شیوه زندگی مقامات جمهوری‌اسلامی نشان می‌دهد که نه تنها از عدالت خبری نیست بلکه نهادهای حکومتی مانند سپاه پاسداران در واقع کارتل‌های اقتصادی فاسد هستند.
هانریش بل: «بعد از هیتلر همه آلمان درک کردند که او چه بلایی بر سر کشور و زیربناهای آن آورده است… اما یک چیز نابودشده هم بود که فقط ما روشنفکران آن را می فهمیدیم و آن خیانت هیتلر به «کلمات» بود. خیلی از کلمات شریف دیگر معانی خودشان را از دست داده بودند، پوچ شده بودند، مسخره شده بودند، عوض شده بودند، اشغال شده بودند. کلماتی مانند آزادی، آگاهی، پیشرفت، عدالت!»
در سال ۱۳۹۹ در فضای مجازی کلیپی منتشر شد با این مضمون که مجتبی خامنه‌ای پسر علی خامنه‌ای، همسر و مادر همسرش به‌همراه ۲۰ محافظ به لندن رفته و یک طبقه کامل هتلی گرانقیمت را اجاره کرده‌اند و ۲ ماه آنجا ماندند تا فرزندشان دنیا بیاید، یک‌میلیون پوند نیز خرج تولد این بچه کردند. اگرچه غلامعلی حدادعادل، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و پدر همسر مجتبی خامنه‌ای این موضوع را تکذیب کرد و گفت: این بچه در بیمارستان رسالت زیر پل سیدخندان (تهران) که یک بیمارستان معمولی و درجه۳ است به دنیا آمد.
پیش از آن نیز عکسی از حدادعادل در حال خرید از یک فروشگاه خارجی منتشر شد که او در توئیتر نوشت: «اسفند ۱۳۸۷ برای شرکت در همایش رونمایی از ترجمه انگلیسی اسفار اربعه ملاصدرا به لندن رفته بودم. یک روز مانده به پایان سفر، با راهنمایی یکی از دوستان قدیمی‌ام به فروشگاه ارزان قیمت پری‌مارک رفتیم تا مختصر سوغاتی برای اهل منزل بخرم. آنجا آقایی از دور با تلفن همراه عکسی از من گرفت و بعد از قضایای سال ۸۸ آن را در فضای مجازی گذاشت.»
در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ خبرگزاری فارس وابسته به سپاه نوشت: «یکی از دلایل این تاخیر، بحث و بررسی وضعیت اقامت فرزند یکی از کاندیداهای مشهور در آمریکا از نظر اقامت و تابعیت است.» اشاره این خبرگزاری به فاطمه اردشیر لاریجانی، دختر علی لاریجانی و زندگی او در آمریکا بود.
در همان زمان ستاد انتخاباتی علیرضا زاکانی، دیگر نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری، گزارش‌ها درباره دوتابعیتی بودن دختر او و محل تولد نوه‌اش را «شایعه» خواند. گزارش‌های متعددی درباره زندگی و تحصیل دختر زاکانی در سوئیس و تولد نوه‌اش در این کشور منتشر شده است.
محمد غرضی، وزیر پیشین نفت در آبان ۱۳۹۹ گفت که ۵ هزار تن از فرزندان مدیران اصلاح‌طلب و اصول‌گرا که در آمریکا هستند، امتیازات را بین خودشان تقسیم کرده‌اند.
اما بهرمندی از امکانات خاص زندگی در برابر حجم فساد اقتصادی در جمهوری‌اسلامی موضوعی پیش‌پا افتاده است، ۲۰ مرداد ۱۳۹۷ رئیس قوه قضائیه نامه‌ای ۱۲ بندی درباره تشکیل دادگاه‌های ویژه اخلاگران اقتصادی به خامنه‌ای نوشت. سازمان شفافیت بین‌الملل در گزارش سال ۲۰۱۸ خود ایران را از نظر گسترش فساد مالی در جایگاه ۱۳۸ در میان ۱۸۰ کشور قرار داد.
حالا محمد باقر قالیباف ارشیو کاملی از اتهامات به فساد را دارد. او با چهل سال سابقه فعالیت نظامی، سیاسی و مدیریت شهری، تنها فرمانده سپاه است که توانسته بر صندلی شهرداری پایتخت و ریاست مجلس بنشیند. اما در هفده سال گذشته نام قالیباف بیش از هر چیز با پرونده‌های بزرگ فساد اقتصادی گره خورده است. اولین پرونده بزرگ فساد اقتصادی علیه قالیباف مربوط به ستاد انتخاباتی او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۴ و ارتباط با قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر و سوخت مربوط است.
نام او در پرونده بزرگ هلدینگ یاس بارها مطرح شده و عیسی شریفی، قائم‌مقامش در دوران ۱۲ ساله شهرداری در این پرونده به ۲۰ سال زندان محکوم شده است. پرونده املاک نجومی، تخلفات گسترده در بانک شهر، افشای پرداخت ۶۰ میلیارد تومانی به «مؤسسه خیریه امام رضا» که همسرش از مدیران آن است، تنها بخشی از موارد افشا شده است.
قالیباف در آستانه تکیه‌زدن بر صندلی ریاست مجلس با انتشار لیست دارایی‌های خود و خانواده خود مدعی شد که موجودی بانکی او ۲۸ میلیون تومان و موجودی همسرش تنها ۸ میلیون تومان است.
بسیاری از مسئولان جمهوری‌اسلامی کارنامه سیاهی در زمینه فساد دارند، کسانی که وعده رفع تبعیض می‌دهند و از ابتدای انقلاب تا به امروز در بالاترین مناصب انتخابی و انتصابی نظام حضور داشته‌اند.
هانریش بل، نویسنده آلمانی و برنده جایزه نوبل، گفته است «بعد از هیتلر همه آلمان درک کردند که او چه بلایی بر سر کشور و زیربناهای آن آورده است… اما یک چیز نابودشده هم بود که فقط ما روشنفکران آن را می فهمیدیم و آن خیانت هیتلر به «کلمات» بود. خیلی از کلمات شریف دیگر معانی خودشان را از دست داده بودند، پوچ شده بودند، مسخره شده بودند، عوض شده بودند، اشغال شده بودند. کلماتی مانند آزادی، آگاهی، پیشرفت، عدالت!»
2 پاسخ
باعث تاسف است که اکثر رسانه های فارسی زبان پرشده از سفر دختر قالیباف به ترکیه!
واقعیت این است که از نگاه من این مبتذل ترین و پوپولیستی ترین سطح انتقاد است که در انقلاب پنجاه و هفت و روشنفکری پنجاه و هفتی ریشه دارد. سوال در حقیقت باید این باشد که چرا سفر به کشوری در همسایگی ایران برای عامه مردم ایران امری علی الحده است در حالی که نه فقط در کشورهای توسعه یافته اروپای غربی سفر های اروپایی برای دانشجویان مقدور است بلکه در تمام همسایگان ما غیر از عراق و افغانستان و ترکمنستان مردمان عادی ترکیه تا امارات از مسافرت به یک کشور همسایه برخوردار هستند.
شاه مصاحبه ای دارد که می گفت برخی چون به ثروت بدبین هستند به دنبال توزیع عادلانه فقر هستند در حالی که باید به دنبال توزیع عادلانه ثروت بود. هنوز هم دنبال کنندگان تفکر پنجاه و هفتی دنبال توزیع عادلانه فقر و فلاکت هستند و بی عدالتی را نه در عدم توزیع عادلانه ثروت بلکه در عدم توزیع عالانه فلاکت می دانند.
واقعیت این است که سوال این باید باشد که چرا عامه مردم از این سفر عادی تفریحی برخوردار نیستند و بدبخت مملکتی که رییس مجلس اش هم توان این سفر را نداشته باشد. این انتقادهای عوام پسندانه تنها به نهادینه تر شدن ریا و دورویی و تظاهر کمک می کند.
البته باید قالیباف یا هرکس دیگر را به دلیل فساد در شهرداری یا هرجای دیگر محاکمه و پاسخگو کرد. متاسفانه روشنفکری پوپولیستی و عوام گرایانه در ایران هنوز خیلی خریدار دارد.
به نظر من ناراحتی آقا/خانم نویسنده این متن قابل درک است. اما پیشنهاد می کنم یک بار دیگر متن را بدون عینک بخوانند.
دیدگاه‌ها بسته‌اند.