زیتون-یلدا امیری: وزیر کاری که که نگران اندازه در پارکینگ خانه‌ها و ازدواج جوانان بود و گفته بود با یک میلیون تومان می‌توان کار دست و پا کرد، از کار برکنار شد یا استعفا داد. و ابراهیم رئیسی با خروج حجت‌الله عبدالملکی  از کابینه موافقت کرد.

انتخاب عبدالملکی به عنوان گزینه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از آغاز مورد انتقاد و اعتراض بسیاری از کارشناسان اقتصادی بود که رویکردهای او را «غیرعلمی»، «عوام‌گرایانه» و «ساده انگارانه» می‌دانستند.

عبدالملکی در حالی استعفا داد که هنوز عمر دولت رئیسی به یک سال نرسیده است.

علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت اعلام کرد که محمدهادی زاهدی‌وفا به عنوان سرپرست، اداره وزارت کار را به عهده خواهد گرفت. زاهدی‌وفا در دولت محمود احمدی‌نژاد معاون اقتصادی وزیر اقتصاد و همچنین عضو شورای عالی دفاع و تامین اجتماعی بود.

عبدالملکی روز سه‌شنبه در توییتر خطاب به ابراهیم رئیسی نوشت که «به‌منظور افزایش هماهنگی در دولت»، از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی کناره‌گیری می‌کند.

بسمه‌تعالی
حضرت آیت‌الله رئیسی
رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران
با سلام و تحیات و آرزوی توفیق و عافیت؛
ضمن تشکر از حسن نظر جنابعالی به اینجانب جهت تصدی مسئولیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و قدردانی از اعتماد مجلس محترم شورای اسلامی، به‌منظور افزایش هماهنگی در دولت …

— حجت الله عبدالملکی (@dr_abdolmaleki) June 14, 2022

استعفا یا برکناری توسط نهادهای امنیتی؟
استعفای وزیر کار را می توان در ادامه تغییرات در تیم اقتصادی ناکارآمد دولت ابراهیم رئیسی دانست. به دنبال گرانی‌ها و افزایش اعتراضات مردمی که نتیجه سیاست‌های کلان نظام و دستور مستقیم رهبر جمهوری اسلامی است، مدادپاک‌کن نهادهای امنیتی به کار افتاده و برای توجیه و سرپوش گذاشتن بر اشتباهات، نام مشاوران و وزرا را پاک می‌کند.

پس از خروج دستوری محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیسی از دولت، استعفای عبدالملکی را باید دومین خروج یک عضو اقتصادی از همراهی هیات دولت و نخستین خروج مستقیم از کابینه دانست.

محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور روز ۴ اردیبهشت مصوبه مربوط به حذف معاونان اجرایی و اقتصادی رئیس جمهور از ترکیب کمیسیون اقتصادی دولت را ابلاغ کرد. پیش از آن شایعاتی در مورد اختلافات معاون اول با رضایی در شیوه اداره کردن اقتصاد منتشر شده بود.

رضایی سردار سپاهی است که در سال‌های اخیر تلاش کرده تا خود را در قامت یک چهره اقتصادی معرفی کند.

در روزهای گذشته گزارش‌های تائید نشده بسیاری در مورد استعفای عبدالملکی منتشر شده بود.

ساعاتی پیش از این استعفا خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران نوشت: «امروز خبری منتشر شد که احتمالا آقای حجت عبدالملکی وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی به زودی از دولت کنار خواهد رفت. اگرچه آقای ولی اسماعیلی رییس کمیسیون اجتماعی مجلس این موضوع را شایعه دانست، اما پیگیری‌های خبرنگار تسنیم نشان می‌دهد که این احتمال واقعی است و آقای عبدالملکی از تصدی این وزارت خانه استعفا داده است.»

خبرگزاری سپاه در خبر خود حتی پذیرش این استعفا و سرپرستی زاهدی‌وفا را نیز اعلام کرد.

روز ۲۲ خرداد نیز وب‌سایت صراط نیوز، وابسته به نهادهای امنیتی سپاه، نوشت که «یکی از وزرای پرحاشیه و هزینه‌ساز دولت سیزدهم در روز‌های آتی با هیئت دولت خداحافظی خواهد کرد.» در این خبر آمده بود: «آیت الله رئیسی با مشورت ویژه معاون اول رئیس جمهور و نیز نهاد‌های امنیتی، به این تصمیم رسیده که اولین تغییر در کابینه نه با استیضاح، که با برکناری وی رقم خورد.»

ژنرال اقتصاد مقاومتی
حجت‌الله عبدالملکی جوان‌ترین وزیر کابینه رئیسی و از نظریه‌پردازان «اقتصاد مقاومتی» شناخته می‌شود. او فارغ‌التحصیل دانشگاه امام صادق و از شخصیت‌های نزدیک به جبهه پایداری است.

علی خامنه‌ای در شهریورماه ۱۳۸۹ در دیداری با کارفرمایان ایرانی، اصطلاح «اقتصاد مقاومتی» را مطرح کرد و از آنها خواست از ظرفیت‌های چنین اقتصادی برای مقابله با «نظام سلطه» استفاده کنند.

رهبر جمهوری اسلامی روز ۲۹ بهمن ۱۳۹۲ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را به روسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کرد.

مخالفان، اقتصاد مقاومتی را «مهندسی معیشت مردم» توصیف کرده و معتقدند که این سیاست به دنبال عادت دادن ذهنی مردم به فقر با توجیه ناکارآمدی‌های نظام است.

زمزمه‌های برکناری یا استیضاح عبدالملکی از ماه‌ها پیش شروع شد و همزمان با شدت گرفتن اعتراضات صنفی و بالا رفتن قیمت‌ها افزایش یافت. ناصر موسوی لارگانی، نماینده فلاورجان، فروردین ۱۴۰۱ گفته بود که درخواست استیضاح وزرای کار، بهداشت و صمت به هیئت‌رئیسه مجلس تحویل داده شده است، اما اعلام وصول نمی‌شود.

استیضاح وزرای دولتی که برگزیده حاکمیت هستند، برای مجلس و دولت بدون هزینه نیست، به همین دلیل همانگونه که صراط نیوز نوشت، کار به مشورت (دخالت) نهادهای امنیتی کشید.

وزیر وعده‌ها
عبدالملکی به وزیر وعده‌ها شهرت داشت، البته وعده‌هایی که بیشتر به رویا شبیه بودند. او در نخستین روزهای شروع به کار، وعده ایجاد یک میلیون شغل پایدار را در سال را مطرح کرد و در اردیبهشت ۱۴۰۱ نیز گفت: «تا آخر امسال، فقر را با تعاریف جهانی به طور کامل حذف خواهیم کرد.»

در روزهای اخیر، هم‌زمان با افزایش بی‌سابقه قیمت دلار، ویدیوهایی از سخنان عبدالملکی مربوط به سال‌های ۱۳۹۷ و قبل از آن در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد. او در این سخنان ادعا می‌کند که اقتصاد ایران را نمی‌توان «با چهار تا تحریم نفتی و بانکی» به چالش کشید و مدعی می‌شود افزایش قیمت دلار به تحریم‌ها ربطی ندارد و هیچ کشوری با سرمایه خارجی توسعه پیدا نکرده است.

اظهارنظر او در مورد اندازه «درب پارکینگ خانه‌ها در کره جنوبی» نیز در شبکه‌های اجتماعی خبرساز شد او در حمایت از تولید داخلی در صنعت خودروسازی و مقایسه ایران و کره جنوبی گفته بود که «طبق قواعد معماری در کره جنوبی، در پارکینگ‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شود که ماشین‌های بزرگ و آمریکایی نتوانند از آن رد شوند.»

ابراهیم رئیسی تاکنون به خوبی نشان داده که دارای حداقل پارامترهای یک سیاستمدار هوشمند یا کاردان نیست. ویژگی اصلی او شاید «ذوب بودن در ولایت» و اعتمادی باشد که نظام و دست اندرکاران قدرت به او دارند. بیشتر مسئولان و لشکر اقتصادی دولت نیز که حامیانش اصرار دارند آنها را ژنرال‌های اقتصادی بنامند در بهترین حالت سرجوخه‌های کم تجربه و بدون توان مدیریتی هستند