زیتون-میثم بادامچی: کمپین انتخاباتی  کمال قلیچداراوغلو  نامزد ائتلاف شش‌تایی مخالفان اردوغان (موسوم به «ائتلاف ملت») محورهایی دارد که متفاوت از کمپین عظمت‌طلبانه‌ی اردوغان است. می‌شود گفت بنیاد کمپین قلیچداراوغلو عدالت‌طلبی و مبارزه با فساد است و خود آن متشکل از دو جز:

اول، تغییر گسترده در سیاست‌های اقتصادی اردوغان در دو سه سال اخیر، که در کنار عوامل جهانی مانند پاندمی و جنگ اوکراین، باعث گرانی فزاینده در ترکیه شده است و پول این کشور را در برابر ارزهای خارجی کم‌ارزش کرده است و فشار زیادی بر طبقه‌ی متوسط پایین و فرودست وارد می‌کند.

دوم، تعمیق دموکراسی و بازگشت و تقویت آزادیها و حقوق شهروندان ترکیه است که در نظر مخالفان در سال‌های اخیر، فاصله‌ی سال‌های ۲۰۱۳ (اعتراضات پارک گزی) و ۲۰۱۶ (کودتای نافرجام ۱۵ ژوییه) و چرخش حزب عدالت و توسعه به اقتدارگرایی، آسیب دیده است.

از نظر جامعه‌شناختی می‌شود گفت اولی البته دغدغه‌ی عامه‌ی مردم ترکیه است، و دومی بیش از هرچیز دغدغه‌ی قشر الیت و تحصیل‌کرده و روشنفکر جامعه‌ی این کشور.

بر اساس محور اول، ائتلاف مخالفان با نامزدی قلیچداراوغلو وعده داده‌ در صورت پیروزی در انتخابات ۱۴ مه، در ددلاینی مشخص نظام سیاسی ترکیه را به نظام دموکراسی پارلمانی (البته از نوع تقویت‌شده و پلورالیستی) متحول کند و قانون اساسی را که در سال ۲۰۱۷ به خواست اردوغان دچار تغییرات کلان شد، دوباره از نو بنویسد و به همه‌پرسی گذارد. قلیچداراوغلو در گفتگوهای انتخاباتی خود انتخابات یکشنبه ۱۴ مه را انتخاباتی بزرگ برای تغییر و تعیین نظام سیاسی ترکیه معرفی می‌کند. او از شهروندان ترکیه، خصوصا  جوانان و رای‌اولی‌ها، دعوت می‌کند که با رای دادن و حضور در پای صندوق‌های رای روز ۱۴ مه را به روزی تاریخی در گذار ترکیه از وضعیت اتوریتاریان و استبدادی به دموکراسی بدل کنند.

محور دوم کمپین قلیچداراوغلو و ائتلاف ملت که به سبب ماهیت‌ بسیار ملموسش طیف گسترده‌تری از جامعه ترکیه را مخاطب قرار داده است، وعده‌ی بهبود وضعیت اقتصادی و مشخصا توقف گرانی بسیار سرسام‌آوری است که در سه سال اخیر ترکیه را، از جهاتی مانند ایران، دچار خود کرده است. وابستگی شدید ترکیه به واردات در کشاورزی و اقلام حیاتی ذیل اردوغان هم، که به نوبه‌ی خود از عوامل گرانی مواد غدایی معرفی می‌شود، در بازار انتخابات بسیار مورد نقد مخالفان است.

چرخش در سیاست‌های اقتصادی و غلبه بر گرانی

 در گزارش قبلی که به معرفی کمپین انتخاباتی اردوغان پرداخت، گفته شد که در کمپین عظمت‌طلبانه‌ی اردوغان بر گسترش صنایع نظامی تاکید زیادی می‌شود. در عوض، قلیچدار و مرال آکشنر و بقیه‌ی رهبران مخالف می‌گویند چطور است شما (آک‌پارتی و م ه پ) تانک و پهپاد می‌سازید، ولی مردم ترکیه به سبب گرانی سرسام‌آور قدرت خرید اقلام اساسی همچون پیاز و سیب‌زمینی را از دست داده‌اند؟ آنها به این واقعیت اشاره می‌کنند که در نرخ تورم ترکیه (از جمله در مورد مواد غذایی)، میان آنچه نهادهای رسمی و دولتی اعلام می‌کنند، و آنچه در بازار و کوچه و خیابان به صورت ملموس توسط مردم خریدار حس می‌شود، تفاوت‌های شگرفی وجود دارد. اگر پیاز زمانی نه چندان دور ۳ لیره بود، الان شده کیلویی ۳۰ لیره و خوردن گوشت قرمز برای طبقات محروم به آرزویی تبدیل شده است.

«عظمت‌طلبی»؛ محور کمپین انتخاباتی اردوغان

ایجاد رونق اقتصادی با سپردن اقتصاد به اهلش از شعارها و برنامه‌های اصلی قلیچداراوغلو است. کمپین ائتلاف ملت تیمی از مجرب‌ترین کارشناسان اقتصادی ترک از اقصی نقاط جهان را پشت سر خود جمع کرده است و این فرق فارق نگاه اقتصادی آن با  نگاه فردمحورانه‌ی اردوغان به اقتصاد در سال‌های اخیر است.

در نظر منتقدان، بخش مهم از وضعیت تورمی کنونی ترکیه از اواخر تابستان ۲۰۲۱ تا امروز در نتیجه سیاستهای شخص اردوغان در کاهش دستوری بهره بانکها ایجاد شده است. اردوغان که خودش را عالم اقتصاد هم می‌داند، در سال‌های اخیر و خصوصا از ۲۰۱۸ به این سو تمام روسای بانک مرکزی و وزرای اقتصادی را که موافق سیاست‌ها و منویات اقتصادی او (که می شود ادعا کرد  ریشه در تصور اردوغان از بانکداری بدون ربای اسلامی هم دارند) نبوده‌اند را کنار گذاشته تا نهایتا تیم اقتصادی یکدست کنونی را بچیند که بله قربانگوی او هست. عملکرد و سخنان نورالدین نباتی، وزیر مالیه‌ی نزدیک به اردوغان که همزمان با تاکید او بر تغییر دستوری نرخ بهره بانک‌ها به این پست منسوب شد، در دو سال اخیر همواره مایه‌ی خنده‌ی بسیاری کاربران در رسانه‌های اجتماعی بوده است.

قلیچداراغلو ولی تیمی از «ستارگان» تحصیل‌کرده و کارشناس را همراه خود کرده است: در کابینه‌ی اقتصادی احتمالی او، از علی باباجان رهبر حزب دوا (دموکراسی و پیشرفت) که در دوران شکوفایی اقتصادی دهه‌ی اول هزاره سوم میلادی مدتی وزیر اقتصاد، وزیر امور خارجه ویا مسئول تیم مذاکره ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا بود (و بسیاری خاطرات در مجموع خوبی از عملکرد او دارند) گرفته، تا بیلگه ییلماز، پروفسور اقتصاد در دانشگاه پنسیلوانیا که به دعوت مرال آکشنر برای مدیریت تیم اقتصادی حزب خوب (ایی پارتی) به ترکیه بازگشته است، تا بسیاری کارشناسان اقتصادی درجه اول دیگر در حزب جمهوری‌خواه خلق و غیره حضور دارند. انتظار می‌رود عملکرد این تیم اقتصادی با تیم اقتصادی اردوغان که در نهایت مجبورند مطیع فرمان‌های «رئیس» باشند، بسیار متفاوت باشد.

بازگشت اهلیت و لیاقت به بروکراسی

یکی از مهم‌ترین برنامه‌های اعلام‌ شده‌ی مخالفان مقابله با فساد (corruption، یولسوزلوخ) و مبارزه با خویشاوندسالاری (nepotism، کاییرماچیلیخ) است. در دوره‌ی اردوغان نوعی بیعت با رئیس و ابراز وفاداری به او شرط ورود به بسیاری پست‌های استراتژیک مدیریتی شده است، حتی در زمینه‌ی مقابله با آفات طبیعی و زلزله‌ی اخیر. مخالفان وعده می‌دهند در صورت کسب قدرت افراد صاحب لیاقت، فارغ از ارتباطشان با ائتلاف حاکم، قادر ورود به بروکراسی دولتی، و کسب مشاغلی چون معلمی و پلیس، استادی دانشگاه، قضاوت، وزارت دیانت، و دهها شغل دیگر خواهند بود. پس پیش‌‌بینی می‌شود در صورت پیروزی ائتلاف ملت در انتخابات تغییر بزرگی در بدنه‌ی بروکراسی ترکیه رخ دهد.

قلیچداراوغلو به زبان عامیانه می‌گوید «قول حقی یمییاجاغام» یعنی اینکه بر خلاف وضعیت ناعادلانه‌ی کنونی حقوق بندگان خدا را نخواهم خورد! اشاره این شعار به ظلمهایی است که در سال‌های اخیر به افرادی که خارج از دایره‌ی قدرت هستند به انحای مختلف شده است، از جمله با خویشاوند سالاری. مخالفان می‌گویند تبعیض موجود در سیستم اردوغان را کنار خواهیم گذاشت، و لیاقت را جایش برخواهیم گرداند و زبان سخت و تحقیرکننده سیاسی اردوغان به عنوان رئیس‌جمهور برآمده از حزبی خاص را با زبان و گفتار و ادبیات بی‌طرفی که تمام ۸۵ میلیون جامعه‌ی ترکیه را مخاطب قرار می‌دهد، جایگزین خواهند کرد.

لازم به یادآوری است که ذیل اعلام وضعیت اضطراری در سراسر ترکیه در فاصله‌ی تابستان ۲۰۱۶ تا تابستان ۲۰۱۸ رخ داد، تسویه حساب‌های سیاسی گسترده‌ای در دولت و بروکراسی ترکیه صورت گرفت. وضعیت اضطراری یا اوحال قدرتی فوق‌العاده و فراقانونی را به رئیس دولت و ائتلاف حاکم ‌داد تا تسفیه‌حساب‌هایی را به پیش برند که در نظر مخالفان در آن خشک وتر باهم سوختند و بی‌عدالتی‌های بسیاری صورت گرفت. در دوران پسا کودتای ۱۵ ژوییه، ذیل مبارزه با کوتا، اخراج‌های سیاسی وسیعی در میان معلمان، اعضای پلیس و نیروهای مسلح، دانشگاهیان، قوه قضاییه، دیانت و …. رخ داد، حتی اموال خصوصی بسیاری مالکان تحت عنوان مرتبط با تروریسم (ترورالتصاقلی) مصادره شد. به عنوان نمونه ۱۵ دانشگاه خصوصی در سراسر ترکیه بسته و از سوی دولت مصادره شدند و کارکنانشان بیکار: از دانشگاه فاتح در استانبول بگیرید، تا دانشگاه‌های ازمیر و گدیز در ازمیر تا…آخرین دانشگاه خصوصی که بسته شد شاید دانشگاه شهیر استانبول بود که به سبب نزدیکی به احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر سابق ترکیه از آک‌پارتی که حسابش را از اردوغان در سال ۲۰۱۹ با تاسیس حزب آینده (امروز از از اجزای ائتلاف ‌شش‌تایی ملت) جدا کرد،مجازات شد.

در اوج وضعیت اضطراری در دوران پساکودتا در تابستان ۲۰۱۷، کمال قلیچداراوغلو بلند‌ترین صدایی بود که به عنوان رهبر اپوزیسیون ترکیه، راهپیمایی موسوم به عدالت (عدالت یورویوشو) را در اعتراض به اجحاف‌های گسترده، در فاصله‌ی میان آنکارا تا استانبول انجام داد و در طول راه بسیاری مردم دادخواه از قشرهای مختلف با او دیدار کردند. آن راهپیمایی بنیاد کمپین امروزین قلیچداراوغلو شد، با شعار عدالت.

قلیچداراوغلو وعده داده در صورت پیروزی مصاحبه گزینشی (به ترکی: ملاقات) را در فرآیند استخدام داوطلبان حذف کند تا شهروندان ترکیه بدون گزینش عقیدتی-سیاسی و بر اساس لیاقت خویش و صرفا میزان موفقیت خویش در آزمون استخدامی وارد کار در بروکراسی دولتی شوند. در آک‌پارتی اردوغان خصوصا پس از تغییرات بعد از ۱۵ ژوییه ۲۰۱۶ (از جهات مختلفی مانند ایران)، به بهانه‌ی مقابله با تروریسم و …نوعی سیستم گزینش عقیدتی سیاسی مبتنی بر مصاحبه/ملاقات وارد دولت شده است.

مبارزه با فساد: کوتاه کردن دست «باند پنج‌تایی»

در ماه‌های اخیر نام کمال قلیچداراوغلو (بای کمال) با افشاگریهایش درمورد «باند ۵تایی» (بشلی چته) گره خورده است. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ائتلاف ملت کوتاه کردن دست این به تعبیر ایشان مافیای اقتصادی از پروژه‌های دولت ترکیه است.

اصطلاح «باند پنج‌تایی» از سوی قلیچداراوغلو به پنج ابرشرکت یا هلدینگ‌ چنگیز، لیماک، کالیون، کولین انشائات، و گروه ماکیول اطلاق شده است. این پنج ابرشرکت صاحب ثروت عظیم عمدتا در زمینه‌ی ساخت وساز، انرژی و بندرسازی، توریسم…فعال‌ هستند و متهم هستند که به سبب نزدیکی به اردوغان بیشترین و بزرگ‌ترین مناقصه‌های تجاری را بدون رعایت موازین انصاف و عدالت صاحب شده‌اند. این پنج ابرهلدینگ برنده و مجری بسیاری از پروژه‌های بزرگ در دوران آک‌پارتی مانند ساخت فرودگاه استانبول، تونل اوراسیا، پل عثمان‌غازی و پل سلطان سلیم یاووز هستند و برای پیش بردن پروژه‌ها از امتیازات دولتی متعددی مانند بخشودگی مالیاتی و اعطای وام‌های تضمینی بهره‌مند شده‌اند و در عوض به پشتوانه‌ی اقتصادی آک‌پارتی نیز بدل شده‌اند.

مخالفان و در راس ایشان قلیچداراوغلو شرکت‌های مزبور را متهم می‌کنند که با بی‌عدالتی و ریخت‌و پاش ثروت دولت و مردم ترکیه را غارت کرده‌اند و وعده می‌دهند این ثروت را به ملت برخواهند گرداند. انتظار می‌رود در صورت به قدرت رسیدن ائتلاف ملت در انتخابات ۱۴ مه برای نخستین بار پرونده‌های قضایی گسترده‌ای در مورد این رانتخواری شرکت‌ها به جریان بیفتد و آنها مجبور به حسابرسی و شفاف‌سازی در برابر افکار عمومی شوند.  می‌شود حدس زد که این بنگاه‌های قدرتمند اقتصادی هم هرکاری از دست‌شان برآید خواهند کرد تا قلیچداراوغلو و ائتلاف ملت به قدرت نرسند.

با اینحال پرواضح است تعقیب قضایی این شرکت‌ها از نظر حقوقی پیچیدگی‌های متعددی دارد و مسئولیت وزارت دادگستری دولت ائتلاف ملت (گفته می‌شود گزینه‌ی اصلی قلیچداراوغلو برای دادگستری محمد ارکک نماینده پارلمان از حزب جمهوری‌خواه خلق است) و سایر نهادهای مرتبط آسان نخواهد بود. در ترکیه مثلی در میان برخی مردم حامی قدرت وجود دارد که می‌گویند «می‌خورند [برای خودشان بر می‌دارند] ولی کار هم می‌کند» (ییور اما چالیشیور). به نظر می‌رسد مشکل بشلی چته بیش از آنکه این باشد که مثلا چرا فرودگاه استانبول ساخته شد (که البته همزمان بوده با تخریب محیط زیست و تبدیل فرودگاه تاریخی آتاتورک در استانبول به محل میتینگ انتخاباتی اردوغان، زمین ورزش بسکتبال، نمایشگاه، مسجد و…!)، آن باشد که چرا این شرکت‌های پنج‌گانه و نه شرکت‌های صاحب لیاقت دیگری که در حلقه‌ی قدرت اردوغان نبوده‌اند، برنده‌ی مناقصه‌ی پروژه‌های بسیار سودآور مزبور نشده‌اند؟

بازگرداندن مهاجران سوری و افغان به سوریه و افغانستان

 کمپین قلیچداراوغلو حقوق‌محور است، با این‌حال می‌شود ادعا کرد برنامه‌های ائتلاف ملت در مورد مهاجران خارجی و غیرقانونی از منظر حقوق بشری فارغ از تناقض نیست. حضور چند میلیون پناهده‌‌ی سوری، عراقی، افغان …وضعیت بغرنجی در ترکیه ایجاد کرده است و مطالباتی گسترده‌ای در این زمینه از سوی مردم عادی برای بیرون راندن مهاجران به سبب کمبود منابع اقتصادی کشور وجود دارد. همین شعارهای انتخاباتی مخالفان را هم به سمت خاصی سوق داده است، طوری که قلیچداراوغلو، احتمالا خصوصا با فشار خانم مرال آکشنر (دیگر عضو ارشد ائتلاف ملت که در اصل از سنت ترک‌گرایی حزب حرکت ملی‌گرا می‌آید) وعده‌ی بازگرداندن صلح‌آمیز تعداد زیادی از سوریه‌ای‌ها و عراقی‌ها و افغان‌ها …به مملکت‌شان در فاصله‌ی دو سال از پیروزی در انتخابات را داده‌اند. اجرای این وعده‌ که محبوبیت زیادی در میان بخشی از رای‌دهندگان ترک دارد، محتاج توافق با دولت بشار اسد و جلب همکاری دولت سوریه برای تامین امنیت مناطقی که پناهندگان بدان باز خواهند گشت از یکسو، و دریافت بودجه گسترده از اتحادیه‌ی اروپا و سازمان ملل برای بازسازی مناطق جنگ‌زده شمال سوریه از سوی دیگر، خواهد بود.

با توجه به اینکه یکی از وعده‌های اصلی قلیچداراوغلو بالا بردن ارزش پاسپورت ترکیه و لغو ویزا برای سفر توریستی شهروندان ترک به کشورهای عضو اروپایی خواهد بود، اجرایی شدن وعده‌ی فوق احتمالا در پی معامله‌ای میان دولت ترکیه و اتحادیه اروپا بر سر وضعیت پناهندگان و مهاجران رخ خواهد داد. تحقق این برنامه همزمان احتمالا منوط به عقب‌نشینی ارتش ترکیه از مناطقی در شمال سوریه به درخواست دولت بشار اسد انجام شود. برغم خواست آک‌پارتی بشار اسد دیدار با رئیس‌جمهور ترکیه را به عقب‌نشینی ارتش ترکیه از شمال سوریه مشروط کرد و در نتیجه پیش از انتخابات ۱۴ مه دیداری محقق نشد. به سبب نزدیکی حکومت بشار اسد با مسکو و تهران و تحریم‌هایی که سوریه همچنان با آن دست به گریبان است، اجرای طرح بازگردان پناهندگان غیرقانونی دارای پیچیدگی بسیار است.

نهایت آنکه بازسازی مناطق تخریب شده در زلزله بزرگ ماه فوریه در مناطق مرزی نزدیک به شمال سوریه (زلزله‌ای با بیش از پنجاه هزار کشته که لقب فلاکت قرن را به خود گرفت) از دیگر چالش‌های پیش روی دولت قلیچداراوغلو در صورت کسب قدرت خواهد بود.

قلیچداراوغلو، ایران و جمهوری آذربایجان: بحث راه ابریشم

کمال قلیچداراوغلو اخیرا در ویدیویی طرح احیای راه ابریشم (در قالب راه آهن و اتوبان) را به عنوان طرح انتخاباتی خویش مطرح کرد. این جاده قرار است ترکیه (استانبول) را به چین وصل کند و در صورت تحقق از ایران (تبریز، تهران و خراسان/مشهد) نیز خواهد گذشت. قلیچداراوغلو در توضیح مختصری که در این زمینه منتشر کرد گفت این طرح را در پاسخ به کسانی در ائتلاف حاکم مطرح می‌کند که می‌گویند فقط نگاه به غرب داری و شرق را نادیده گرفته‌ای!، این طرح را برای انتگراسیون و تبادل فرهنگی- اقتصادی منطقه تاریخی راه ابریشم حائز اهمیت دانست.

می‌شود ادعا کرد که اگر این طرح عملی شود از نظر اقتصادی به نفع مردم ایران هم خواهد بود. قلیچداراوغلو به نظر نگاه مثبتی به فرهنگ و تاریخ ایران دارد. او در سال ۲۰۱۸ در یک میتینک ‌درون حزبی ج ه پ (حزب جمهوری‌خواه حلق) در پاسخ به منتقدان محافظه‌کارش که او را علوی می‌خواندند (تو گویی علوی بودن جرم است!) گفته بود، بلی من علوی هستم و اجداد من هزار سال قبل از خراسان ایران به ترکیه آمده‌اند و به این موضوع افتخار می‌کنم.

نکته قابل‌ طرح در مورد طرح اخیر راه ابریشم آن است که این راه بر اساس نقشه‌ی ابتدایی که قلیچداراوغلو در ویدیو نشان داد از جمهوری آذربایجان نمی‌گذرد و در آن یادی از گذرگاه جنجالی زنگزور که در ماه‌های اخیر به محلی برای مناقشه میان ایران و و ارمنستان از یکسو و جمهوری آذربایجان (ذیل علیف) و ترکیه (ذیل اردوغان) بدل شده است، نمی‌شود. همین موجب نقد برخی ملی‌گرایان آذربایجانگرا در ایران و جمهوری آذربایجان به قلیچداراوغلو شده است.

واقعیت آن است که طرحی که قلیچداراوغلو معرفی کرده تنها یک طرح ابتدایی است و اجرایی شدنش محتاج دست دردست هم دادن بسیاری شرایط بین‌المللی و البته همکاری کشورهای منطقه است. می‌شود پرسید با وجود خصومت فزاینده کنونی میان ایران و آمریکا، و یا حتی آمریکا و چین، آیا آمریکا و غرب به عنوان یکی از متحدان ترکیه اجازه‌ی چنین طرحی را خواهند داد؟ پاسخ به این پرسش‌ها همچنین قسما وقتی مشخص خواهد شد که قلیچداراوغلو تیم وزارت امور خارجه‌ی خود را، که می‌شود حدس زد در آن سیاستمداران و دیپلمات‌های کارکشته‌ای چون احمد داووداوغلو وزیر امورخارجه‌ی ترکیه در سال‌های طولانی هم حضور خواهند داشت، مشخص شود و آنها برنامه‌ی خود را در این زمینه و زمینه‌های مشابه اعلام کنند.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد الهام علیف بیشتر تخم‌مرغ‌های خود را در روابط جمهوری آذربایجان و ترکیه در سبد اردوغان ریخته است و اینرا می‌شود از سخنانش در سفر اخیر او به استانبول در مراسمی به دعوت کارخانه‌ی پهپادسازی بایراقدار (خانواده‌ی داماد اردوغان) مشاهده کرد. علیف در آن مراسم، با تکرار شعار معروف «یک ملت، دو دولت» و اضافه کردن عبارت «یک مشت» (تک یومروخ) به آن!، مانند مقام ارشد ائتلاف جمهورحامی اردوغان در منطقه‌ی قفقاز جنوبی سخن گفت و آشکارا نشان داد که روی پیروزی اردوغان حساب ویژه‌ای باز کرده است.

نمی‌توان منکر شد که محبوبیت الهام علیف در جمهوری آذربایجان پیش و پس از جنگ دوم قره‌باغ یکی نیست و حمایت‌های اردوغان در بازپس‌گیری مناطق اشغال‌شده قره‌باغ از دست ارامنه با کمک تکنولوژی نظامی ترکیه (و در درجه‌ی بعدی اسراییل) نقش مهمی در موفقیت جمهوری آذربایجان در بازپسگیری خود را داشته است. با اینحال فضای سیاسی ترکیه و جمهوری آذربایجان در بحث دموکراسی‌خواهی بسیار متفاوت است: جمهوری آذربایجان به سبب سنت برجا مانده از اتحاد جماهیر شوروی سنت قوی دموکراسی‌خواهی ندارد و چشم‌اندازی هم در عبور این کشور از نظام خاندان‌محور علیف به یک دموکراسی پلورالیستی در آینده ی نزدیک دیده نمی‌شود.

هرچه هست، سیاست‌های دقیق قلیچ‌داراوغلو و ائتلاف ملت در مورد جمهوری آذربایجان و ایران، مانند بسیاری موضوعات مهم دیگر در سیاست خارجه این کشور، تنها پس از انتقال کامل قدرت در ترکیه در صورت پیروزی قلیچداراوغلو و مشخص شدن رئوس برنامه‌های تیم وزارت خارجه‌ی این کشور مشخص خواهد شد. همزمان می‌شود حدس زد برغم برخی جاروجنجال‌ها و مسئله‌ی روابط شخصی نزدیک اردوغان و علیف، تغییرات کلانی در سیاست خارجی ترکیه در مورد روابط با ایران و ج. آذربایجان، با انتقال قدرت به ائتلاف ملت محقق نشود.