در روزهای گذشته روزنامه کیهان گفت‌وگویی با پسر مصباح یزدی انجام داده بود. در آن مصاحبه چند نکته مورد توجه رسانه‌ها و برخی از فعالان جناح‌های سیاسی داخل نظام قرار گرفت و بر سر آن مناقشه در گرفت. این‌که آیا مصباح یزدی به جمهوری اسلامی رأی داده است یا نه و آیا وی در جبهه‌های جنگ حضور داشته است یا نه، از جمله مسائلی بود که مناقشه‌برانگیز شد.

پاسخ فرزند مصباح به گونه‌ای بود که ظاهراً می‌خواست پدر را از دو اتهام مبرا سازد. اولین پاسخ این بود که وی به جمهوری اسلامی رأی داده ولی عکس روز رأی‌گیری، اکنون گم شده است. دومین پاسخ در مورد رفتن وی به جبهه بود و استنادی بود به پاسخ خمینی که ظاهراً به مصباح گفته است: هر وقت من رفتم، شما هم به جبهه بروید.

مخالفان مصباح، پاسخ اول را مورد تمسخر قرار دادند اما پاسخ دوم را جدی گرفتند تا جایی که سایت وابسته به دفتر تنظیم و نشر آثار امام واکنش نشان داد و پاسخ فرزند مصباح را خلاف واقع دانستند و با اشاره به حضور پرشمار روحانیون در جبهه تأکید کرد خمینی هیچ گاه حضور بزرگان حوزه و روحانیت و یا روحانیون برجسته دارای مقامات مهم حکومتی را در جبهه ها منع نمی‌کرد.
از پاسخ دوم فرزند مصباح می‌توان چند برداشت متفاوت داشت:

۱. خمینی می‌گوید هر وقت من رفتم جبهه شما هم بروید. این بدان معناست که خمینی برای مصباح جایگاهی در حد خودش قائل بوده است. حال اگر روحانیون دیگر در جبهه‌ها حضور داشته‌اند به این دلیل با مخالفت و منع خمینی مواجه نشده‌اند که جایگاه نازلتری از مصباح داشته‌اند.

۲. هر وقت من رفتم جبهه شما هم بروید، معنی دیگری هم دارد و آن این است که مگر خمینی، خودش به جبهه رفت تا مصباح برود؟ این برداشت به نوعی انتقاد از خمینی است که خود وی علیرغم تأکیدات بسیار بر ادامه جنگ، از حضور در جنگ خودداری می‌کرد. واضح است منظور از حضور خمینی در جبهه جنگ اسلحه به‌دست گرفتن یک رهبر نیست بلکه حداقل دیدار و بازدیدی چند روزه از جبهه‌های جنگی برای درک عینی شرایط جبهه و تقویت روحیه سربازان است؛ دید و بازدیدی که اگر صورت می‌گرفت چه بسا زودتر از هشت سال و پس از فتح خرمشهر «جام زهر» را به کام فرمانده کل‌قوا می‌ریخت.

و اما سخن آخر: جناح چپ حکومت و خط امامی‎‌ها تصور می‌کنند که رأی ندادن به جمهوری اسلامی و عدم مشارکت در جبهه‌های جنگ، نقطه ضعف مصباح به‌شمار می‌رود. این تصور در فضای امروزی جامعه منطبق بر واقعیت نیست و بسیاری از مردم که امروزه مخالف جمهوری اسلامی هستند با مواضع مصباح – از دو منظر متفاوت: مصباح به حکومت اسلامی اعتقاد داشت و ترسو بود اما مردم به جمهوری بدون پسوند اسلامی آن معتقدند و جنگ را بیهوده می‌دانند – حداقل همزبانی دارند یعنی هم رأی دادن به جمهوری اسلامی و هم حضور در جبهه‌های جنگ را نادرست و باطل می‌دانند.

*نام نویسنده نزد زیتون‌محفوظ است