زیتون– روزنامه وال‌استریت‌جورنال به نقل از مقام‌هایی در آمریکا و اروپا نوشت که دولت باراک اوباما، در ماه ژانویه همزمان با آزادی ۴ آمریکایی زندانی در ایران معادل «۴۰۰ میلیون دلار پول نقد را به صورت محرمانه» و با هواپیما به این کشور فرستاده است.
این روزنامه به نقل از مقام های آمریکایی، اروپایی و خدمه کنگره که «در جریان آن جابجایی محرمانه» قرار گرفته اند خبر داد که این پول اولین قسط از یک مبلغ ۱.۷ میلیارد دلاری از سوی دولت اوباما به ایران برای حل اختلافی بر سر عدم تحویل سلاح هایی بود که حکومت پهلوی سفارش داده بود. آن سلاح ها با وقوع انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ هرگز تحویل داده نشد.
قرارداد اجرانشده‌ی خرید تسلیحات در پیش از انقلاب در ایران، مبلغی به اندازه ۴۰۰ میلیون دلار بود که ۱.۳ میلیارد دلار سود ناشی از دیرکرد به آن اضافه شده است. خبرگزاری‌های ایران گفته بودند، که پرداخت این مبلغ به معنی «پیروزی ایران» در «خصوص پرونده‌ای در دادگاه لاهه در مورد عدم اجرای تعهدات تسلیحاتی قبل از انقلاب از سوی آمریکا» است.
اکنون روزنامه وال‌استریت جورنال می‌گوید مبلغی به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار (ولی به یورو، فرانک سوئیس و دیگر واحدهای پولی) در پالت‌های چوبی، از طریق هواپیمای باربری ناشناسی، به ایران فرستاده شده‌است. این پول از بانک‌های مرکزی هلند و سوئیس تهیه شده‌ بود؛ ظاهرا به این شکل که مبلغ برابر با دلار به این بانک‌ها فرستاده شده و به واحدهای دیگر تبدیل شده‌است.
آمریکا قانونا قادر نیست با ایران معاملات دلاری داشته باشد و به نظر می‌رسد از همین‌جاست که پول‌های ادعایی از سوی روزنامه‌ وال‌استریت‌جورنال، از طریق دیگر بانک‌ها و دیگر واحدهای پولی تهیه شده‌اند.
به گفته این روزنامه این ۴۰۰ میلیون دلار، نخستین بخش از ۱.۷ میلیارد دلاری بود که قرار است (یا قرار بود) پرداخت شود و همزمان با آزادی شهروندان آمریکایی و آغاز اجرای توافق اتمی، ارسال شده‌است.
یک مقام ارشد دولت آمریکا، در گفت‌وگو با وال‌استریت‌جورنال، هرگونه ارتباط میان پرداخت پول و آزادی و تبادل زندانی با ایران را رد کرد‌ه‌است. در زمان آزادی زندانیان آمریکایی در ایران، گروهی از زندانیان ایرانی یا ایرانی‌تبار در آمریکا نیز آزاد شده‌بودند که ظاهرا ناشی از تبادل زندانی میان دو کشور بود.
باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا روز ۱۷ ژانویه در کاخ سفید گفته بود:‌ «با انجام توافق اتمی، آزادی زندانیان، وقت آن بود که این اختلاف هم حل شود.»
خبرگزاری تسنیم، در ۲۲ خرداد ماه، گفته بود آزادی چهار شهروند آمریکایی و صدور اجازه پرواز برای آن‌ها در مهرآباد، وقتی صورت گرفته که طرف ایرانی از بارگیری هواپیما از پول در سوئیس مطمئن شده بود.
جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده می‌گوید «همانطور که به وضوح گفته‌ایم، مذاکره برای توافق بر سر قرارداد (لغوشده)، کاملا از مذاکرات برای آزادی شهروندان آمریکایی جدا بود».
به گفته کربی «نه تنها مذاکرات مجزا از هم انجام شده، بلکه دو تیم مختلف مسئولیت آنها را بر عهده داشت… از جمله در مورد مسئله لاهه (اعتراض ایران به دیوان لاهه در مورد قرارداد لغوشده) کارشناسان فنی‌ای که سال‌ها در مذاکرات مربوط به آن بودند، حضور داشتند.»
یک مقام ارشد دولت آمریکا به وال‌استریت‌جورنال گفته است «گاهی اوقات ایرانی‌ها پول نقد می‌خواهند، چراکه برای آنها خیلی سخت است به سیستم مالی بین‌المللی دسترسی پیدا کنند… گاهی ماه‌ها طول می‌کشد تا آنها راهی برای انتقال پول پیدا کنند.»
دولت اوباما تا کنون از توضیح رسمی در مورد پرداخت پول و سود قرارداد لغو شده، خودداری کرده‌است. جمهوری‌خواهان آمریکا که در کنگره صاحب اکثریت هستند، چندین بار خواستار تحقیق در مورد این موضوع، رابطه آن با آزادی زندانیان آمریکایی و نحوه پرداخت این مبلغ شده‌اند.