زیتون-علی مهتدی: وزارت امور خارجه عراق از دولت عربستان خواسته تا ثامر السبهان سفیر این کشور در بغداد را تغییر دهد. هر چند که دولت عراق توضیح مشخصی در مورد درخواست خود نداده، اما دلیل اصلی آن را به اظهارات مختلف السبهان مربوط دانسته و این اظهارات را «دخالت آشکار در امور داخلی عراق» توصیف کرده است.
در بیانیه صادر شده توسط احمد جمال سخنگوی وزارت خارجه عراق، تنها این نکته ذکر شده که «وزارت خارجه عراق از همتای سعودی خود می‌خواهد که سفیرش در بغداد را تغییر دهد». پیش از این، ابراهیم الجعفری وزیر خارجه عراق گفته بود که تحرکات سفیر عربستان در بغداد «دخالت در امور داخلی» است و رفتارهای السبهان هیچ ربطی به نقش‌اش به عنوان سفیر ندارد.
در آتش اختلاف‌ها
ثامر السبهان که زمستان سال گذشته به عنوان سفیر عربستان در عراق تعیین شده بود، در ماه‌های گذشته چندین بار اظهاراتی علیه ایران و دخالت این کشور در امور عراق ایراد کرده است.
وی روز سوم ژوئن گذشته در حساب توییتر خود خبر از حضور شخصیت‌هایی ایرانی در نزدیکی فلوجه داد که به گفته‌ی وی «به دنبال گسترش طایفه‌گرایی و ایجاد تغییرات جمعیتی در عراق هستند». السبهان همچنین گفت که «وجود شخصیت‌هایی تروریست ایرانی در نزدیکی فلوجه، دلیل روشنی است که ایران می‌خواهد عرب‌های عراق را به آتش طایفه‌گرایی سوزانده و ترکیب جمعیتی این کشور را تغییر دهد».
سفیر عربستان در عراق، ایران را متهم کرد که با برانگیختن تنش سنی ـ شیعه قصد دارد شرایط را در عراق بدتر از قبل کرده و با گسترش آشوب و ناآرامی، عرب‌ها را از بین ببرد.
سبهان با توصیف عراق به عنوان «ریه‌ی عرب‌ها برای تنفس» گفت که با تغییر وی نیز سیاست‌های عربستان در قبال عراق تغییری نخواهد کرد و عراق عربی بوده و باقی خواهد ماند
این اظهارات واکنش‌هایی را در عراق به دنبال داشت، به طوری که ایاد علاوی رهبر «ائتلاف ملی» عراق، سخنان سفیر عربستان را «ناراحت‌کننده» خوانده و گفت که این قبیل اظهارات از طرف هر کسی که باشد قابل پذیرش نیست. به گفته علاوی، برخی رسانه‌ها و افراد سعی دارند این طور القا کنند که نبرد در فلوجه یک نبرد طایفه‌ای است در حالی که جنگی برای رهایی از داعش است.
پس از این سخنان، وزارت خارجه عراق ثامر السبهان را احضار کرده و به وی اخطار داد که «باید به عرف دیپلماتیک و بین‌المللی» پایبند باشد، در غیر این صورت تدابیر لازم در مورد السبهان اتخاذ می‌شود. وزارت خارجه عراق همچنین به سفیر عربستان گفت که به هیچ سفیری اجازه نمی‌دهد از ماموریت دیپلماتیک خود برای برانگیختن حساسیت‌های طایفه‌ای استفاده کند.
سفیر عربستان در واکنش به درخواست وزارت خارجه عراق برای تغییر وی در مصاحبه با روزنامه الوطن ریاض گفته که چنین درخواستی را به شکل رسمی دریافت نکرده و اکنون که در ترور وی ناکام مانده‌اند، قصد دارند او را با فرد دیگری عوض کنند.
سبهان با توصیف عراق به عنوان «ریه‌ی عرب‌ها برای تنفس» گفت که با تغییر وی نیز سیاست‌های عربستان در قبال عراق تغییری نخواهد کرد و عراق عربی بوده و باقی خواهد ماند.
ثامر السبهان در اظهارنظر دیگری در اوایل اردیبهشت‌ماه، از اظهارات نوری المالکی نخست‌وزیر سابق عراق علیه عربستان انتقاد کرده و گفته بود «از کسی که در کنار ایران با عراق جنگیده و کشورش در زمان نخست‌وزیری او هفتاد درصد خاکش را به داعش واگذار کرد، انتظار بیشتری وجود ندارد».
سفیر عربستان در عراق در مناسبت دیگری و در جریان مصاحبه با شبکه السومریه عراق در مورد ایران گفت که «ایران قصد از بین بردن امت اسلامی و ملی‌گرایی عربی را دارد و به همین دلیل از طریق مزدوران اکثرا مسلح خود در امور داخلی کشورهای عربی دخالت می‌کند».
وی بدون این‌که به نام قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس ایران اشاره مستقیم کند گفت که «شخصیت‌های تروریست ایرانی که در جامعه بین‌الملل تحت پیگرد هستند در عراق حضور دارند و این دلیل روشنی است که نشان می‌دهد ایران چه اهدافی را در عراق دنبال می‌کند».
ثامر السبهان کیست؟
ثامر السبهان ۴۹ ساله بیشتر از این‌که شخصیتی دیپلماتیک باشد، فردی با سابقه نظامی ـ امنیتی است. وی تحصیلات عالی خود را در دانشگاه نظامی ملک عبدالعزیز شروع کرد و سپس به دانشکده علوم امنیتی نایف پیوسته و پس از آن برای تکمیل تحصیلات خود به اردن رفت.
وی که درجه سرتیپی ارتش را دارد، دوره‌های مختلفی را نیز سپری کرده، از جمله دوره امنیت تاسیسات استراتژیک در جورجیای آمریکا، دوره کنترل بحران در ریاض و دوره حفظ امنیت هواپیماها در برابر خطرات تروریستی در ریاض.
روزنامه الشرق الاوسط چندی قبل در گزارشی به نقل از منابع آگاه نوشت که جریان شبه نظامی و شیعه «حشد الشعبی» به رهبری ایران طرحی را برای ترور سفیر عربستان در عراق در دست اجرا دارد
ثامر السبهان پیش از تصدی مقام سفارت عربستان در عراق، به عنوان افسر امنیتی فعالیت کرده و محافظ بسیاری از شخصیت‌ها از جمله دیک چنی وزیر دفاع آمریکا، تام کینج وزیر دفاع بریتانیا، کالین پاول رییس ستاد مشترک نیروهای آمریکا بوده و در ۲۳ سالگی در جریان جنگ اول خلیج فارس برای آزادی کویت، مامور محافظ ژنرال نورمن شوارتسکف فرمانده نیروهای آمریکایی در کویت بود.
حکومت عربستان که از زمان حمله عراق به کویت در سال ۱۹۹۰ رابطه دیپلماتیک خود با این کشور را قطع کرده بود، روز دوم ژوئن ۲۰۱۵ سرانجام پس از ۲۵ سال قطع رابطه، سفارت خود در بغداد را بازگشایی کرده و ثامر السبهان را به عنوان سفیر در عراق تعیین کرد.
توطئه ترور
روزنامه الشرق الاوسط چندی قبل در گزارشی به نقل از منابع آگاه نوشت که جریان شبه نظامی و شیعه «حشد الشعبی» به رهبری ایران طرحی را برای ترور سفیر عربستان در عراق در دست اجرا دارد. بر اساس این طرح، قرار است خودرو ضد گلوله ثامر السبهان با آرپی‌جی هدف قرار گیرد.
به نوشته‌ی الشرق‌الاوسط شبه‌نظامیان شیعه و به شکل خاص گردان خراسانی و گروهی به رهبری اوس الخفاجی فرمانده گردان ابوالفضل العباس دست‌اندرکاران این ترور هستند. این روزنامه به نقل از یک مسوول سازمان امنیت عراق نوشت که دستگاه امنیتی این کشور تماس‌های تلفنی برخی اعضای گردان خراسانی با رابط‌های این گروه در فرودگاه بغداد را شنود کرده که در این تماس‌ها، شبه‌نظامیان به دنبال اطلاعاتی در مورد ساعت رسیدن السبهان به بغداد و تحرکات بعدی او بودند.
به گزارش الشرق الاوسط، قرار بوده تا کاروان حامل سفیر عربستان در راه رسیدن به بغداد هدف حمله قرار گرفته و سپس شبه‌نظامیان به منطقه سنی‌نشین رضوانیه فرار کنند تا بدین ترتیب نگاه‌ها به سمت داعش و احتمال نقش داشتن این گروه در ترور ثامر السبهان منحرف شود.
این منبع امنیتی عراقی به الشرق الاوسط گفت که با بازداشت رابط گردان خراسانی در فرودگاه بغداد، طرح ترور لو رفته و وی در بازجویی اعتراف کرده که یک نظامی ایرانی در طراحی ترور دست داشته است. منبع امنیتی عراقی در مصاحبه با الشرق الاوسط گفته که فرد بازداشت شده بعد از بازجویی به بهانه عدم وجود دلایل کافی توسط قاضی آزاد و سپس ناپدید شده است.
بعد از این ماجرا، ثامر السبهان در حساب توییتر خود نوشت که «با کمال احترام نسبت به کسانی به دنبال من هستند، هیچ تعجبی از خیانت نمی‌کنم و به کار خود ادامه می‌دهم».
اوس الخفاجی رهبر شبه‌نظامیان گروه ابوالفضل العباس نیز در یک مصاحبه تلویزیونی تاکید کرد که «سبهان دشمن مردم عراق بوده و کشته شدن او، خدمتی به ملت عراق است».
السبهان پس از گزارش الشرق الاوسط از دولت عراق خواست تا محافظت بیشتری از او بکند چرا که جانش در خطر است و مسوولیت حفظ جان دیپلمات‌های خارجی به عهده دولت این کشور است.
طوفان ناکام توییتری
بعد از این‌که وزارت خارجه عراق از دولت عربستان خواست تا سفیر جدیدی را به جای ثامر السبهان در بغداد تعیین کند، وی در مصاحبه با روزنامه الوطن گفت «حتی اگر من را تغییر دهند، عربستانی‌ها همه ثامر السبهان هستند و ما دست از عراق نخواهیم کشید».
شبکه تلویزیونی دولتی الاخباریه عربستان نیز به نقل از سفیر این کشور در عراق اعلام کرد که به طور حتم فشارهایی بر وزارت خارجه عراق وارد شده تا خواستار تغییر سفیر شود. به گفته السبهان، درخواست تغییر وی پس از لو رفتن طرح ترور، احتمالا راه‌کاری است که از خارج عراق تحمیل شده تا وی از صحنه این کشور دور شود.
پس از این اظهارات کاربران عربستانی در توییتر سعی کردند با هشتگ «همه‌ی ما ثامر السبهان هستیم» طوفان توییتری ایجاد کنند که در این امر ناموفق بودند.
رسانه‌های عربی نزدیک به عربستان، دلیل جنجال‌های راه افتاده علیه ثامر السبهان را اظهارات «تند و افشاگرانه» وی علیه حشد الشعبی خوانده و در گزارش‌ها و تحلیل‌های مختلف گفته‌اند که این گروه شبه نظامی شیعه وابسته به ایران است و واکنش دولت عراق در قبال اظهارات سفیر عربستان، دوگانگی دارد چرا که مخالفت با حشد الشعبی تنها منحصر به سفیر عربستان نبوده و در گزارش فرستاده سازمان ملل در مقدادیه عراق و همچنین اظهارات مختلف آیت‌الله سیستانی و مقتدی صدر و دیگر شخصیت‌های عراقی از این جریان انتقاد شده است.
