زیتون-‌نازنین نامدار: اعتصاب غذای مهدی کروبی با دو خواسته مشخص یعنی خروج ماموران امنیتی از محل حصر و برگزاری دادگاه٬ به موجی از نگرانی و واکنش‌ در بین فعالان سیاسی و منجر شده است. او بامداد پنجشنبه به دلیل حاد شدن اوضاع جسمی‌اش به بیمارستان «شهید رجایی» منتقل شد ولی تا زمان انتشار این گزارش جزییات بیش‌تری درباره وضعیت سلامت وی وجود ندارند. خانواده کروبی با تایید خبر انتقال او به بیمارستان از مردم خواسته‌اند که برای وی دعا کنند.

خبر اعتصاب غذای کروبی را صبح چهارشنبه( ۲۶ مرداد)٬ همسر او فاطمه کروبی اعلام کرد. او گفت که کروبی هنگام بستری بودن در بیمارستان به وزیر بهداشت هشدار داده بود «اگر قرار بر تداوم حصر غیرقانونی، بدون محاکمه علنی است، دست به اعتصاب غذا خواهد زد»

کروبی هفته گذشته در شرایطی از بیمارستان به محل حصر بازگشت که پزشکان به دلیل حاد شدن بیماری قلبی او ناگزیر برای قلب وی باتری کار گذاشتند. کروبی در حال حاضر ۷۹ سال سن دارد و به دلیل مشکلات جسمی اگر اعتصاب غذای وی ادامه پیدا کند با خطر حتمی جانی روبرو است و حتی در کمتر از ۴۸ ساعت ممکن است عوارضی همچون سکته و ایست قلبی در پی داشته باشد.

خبر اعتصاب غذای کروبی در شرایطی منتشر شد که مجلس شورای اسلامی در حال گذراندن جلسه بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی روحانی برای کابینه دوازدهم بود. مصطفی کواکبیان نماینده تهران در تذکری آیین‌نامه‌ای خطاب به حسن روحانی٬ وزیر بهداشت و وزیر اطلاعات٬ از آنها خواست اگر موضوع اعتصاب غذای کروبی جدی است به آن رسیدگی کنند و موضوع حضور ماموران در داخل یا بیرون محل حصر را حل کنند.

الیاس حضرتی دیگر نماینده تهران هم گفت که «بعدازشنیدن خبر اعتصاب غذای آقاى #کروبى،با لاریجانى،جهانگیرى،قاضى زاده و علوى،صحبت کرده و از وزیر بهداشت خواسته که به آقای کروبی سری بزنند.

سایر نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس از جمله محمودصادقی و علی مطهری هنوز درباره خبر اعتصاب غذای کروبی موضعی نگرفته‌اند اما بنا به سابقه آنها در موضع‌گیری صریح برای درخواست رفع حصر این انتظار وجود دارد که به زودی درباره این مساله واکنش نشان دهند.

هم‌زمان برخی از فعالان مدنی کارزاری را برای ایجاد حساسیت در نمایندگان نسبت به وضعیت سلامت کروبی راه‌ انداخته و با ارسال پیام‌ به تلفن‌های آنها در صدد هستند که واکنشی وسیع را در مجلس نسبت به این موضوع ایجاد کنند.

علاوه بر این به نظر می‌رسد «‌کمیته رفع حصر» که به تازگی توسط برخی از نمایندگان اصلاح‌طلب راه‌اندازی شده است هم طی روزهای آینده به تلاش‌ها برای پیگری وضع آقای کروبی شکلی منسجم‌تر دهند.

خبر اعتصاب غذای رییس پیشین مجلس شورای اسلامی می‌تواند بر روند بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی هم تاثیر مستقیم بگذارد و انتظار می‌رود که برخی نمایندگان از فرصت حضور حسن روحانی در مجلس در روز پنجشنبه( ۲۷ مرداد) استفاده کرده و خواهان پیگیری و ورود مستقیم و سریع وی به این پرونده شود.

تعدادی از فعالان مدنی و سیاسی بعد از شنیدن خبر اعتصاب غذای مهدی کروبی در همراهی با وی اعلام اعتصاب غذای تر کرده‌ و گفته‌اند تا هنگام پایان اعتصاب کروبی جز جز آب و قند و شکر چیزی نخواهند خورد. مهدی محمودیان٬ مهدیه‌گلرو و بهاره هدایت از جمله افرادی هستند که به این حرکت پیوسته‌اند. هر سه این افراد در جریان اعتراض‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ مدت‌های طولانی را در زندان بودند. برنامه‌های دیگری هم از سوی فعالان مدنی و سیاسی برای گسترش موج همراهی با کروبی پیشنهاد شده است.

حرکت‌هایی مانند سردادن شعار الله اکبر از پشت‌بام‌ها تا روزه‌ سیاسی و بست‌نشینی از جمله برنامه‌هایی است که بحث درباره آن و مزیت‌ و خطر‌های احتمالی‌اش در شبکه‌های اجتماعی جریان دارد. انتظار بسیاری از کسانی که در همراهی با کروبی دست به تلاش‌ زده‌اند این است که نمایندگان مجلس و اعضای دولت روحانی صدای آنها را بشنوند و اقدامی عملی را آغاز کنند.

روحانی در جریان کاراز انتخاباتی‌اش بارها وعده‌ رفع حصر را در جمع حامیان‌اش که این مطالبه را از او داشتند تکرار کرد اما پس از رسیدن به صندلی ریاست جمهوری هیچ اقدام مشخص و موثری را در این زمینه ترتیب نداده‌است. بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی بعد از شنیدن خبر اعتصاب غذای کروبی خطاب به روحانی نوشته‌اند که اگر همچنان دست روی دست بگذارد این بی‌عملی به عنوان لکه‌ننگی در کارنامه‌ او برای همیشه ثبت خواهد شد.

انتظار از مراجع و روحانیون بلند‌پایه برای مداخله در زمینه رفع حصر یکی دیگر از مجموعه مطالباتی است که پس از شنیدن خبر اعتصاب مهدی کروبی به تکرار مطرح شده است. یکی از خبرهای امیدوار‌کننده برای حامیان کروبی این بود که آیت‌الله یوسف صانعی و بیات‌زنجانی بلافاصله بعد از شنیدن خبر اعتصاب کروبی با یکدیگر دیدار داشته و در این باره با هم گفتگو کرده‌اند.

برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی هم پیشنهآد داده‌اند که جهت جلب حساسیت مراجع سنتی باید پیام‌هایی برای آنها ارسال شود.

مشخص نیست که واکنش مراجع در بهبود شرایط کروبی کارساز باشد با این حال چنین واکنش‌هایی نشان می‌دهد که توجیه‌های حکومت درباره شرعی جلوه دادن حصر کروبی دستکم از نظر برخی مراجع بی‌اعتبار است و شکاف گفتمانی حکومت با صاحب‌نظران حوزه را برملا خواهد ساخت.

مراجع همچنین می‌توانند به عنوان میانجی و واسطه برای گفتگو با کروبی و کسب مساعدت وی برای پایان دادن به اعتصاب غذا و مذاکره با مقام‌های امنیتی و قضایی برای خروج از محل حصر عمل کنند.

اعتصاب غذای مهدی کروبی ورای آن که چه واکنش‌هایی را میان نمایندگان٬ دولت٬ قوه‌قضاییه یا مراجع به دنبال داشته باشند نشان‌دهنده اراده مردی ۷۹ ساله است که علیرغم بیماری حاضر نشده است شرایط غیرقانونی حصر را در سکوت بگذارند.

اعتصاب او به سرعت تبدیل به خبر اول شد و صدا و سیمای جمهوری اسلامی هم با قطع پخش زنده تلویزیونی مذاکرات مجلس پس از نطق کواکبیان درباره کروبی نشان داد که رسانه‌های حکومتی هنوز تا چه اندازه نسبت به حصر و مسائل آن حساس‌هستند.

خبرهای دیگر همچنین حاکی است که نیروهای امنیتی در نگرانی از تجمع احتمالی٬ حوالی محل حصر متمرکز شده‌اند و از رانندگان و عابران پیاده می‌خواهند که به سرعت از منطقه دور شوند. ایجاد جو امنیتی مهم‌ترین و پرکاربردترین ابزار جمهوری اسلامی در برخورد با اعترض‌های عمومی به ویژه پس از سال ۱۳۸۸ بوده است و تداوم این روند نشانه‌ای است از این که آنها این بار هم در قبال وضعیت کروبی مایل به تغییر رویه نیستند.