ویروس کرونا در ایران برای نخستین بار در «شهر مقدس قم» شناسایی شد و از این شهر به سراسر ایران گسترش یافت. جایگاه مقدسی که دهه‌هاست جمهوری اسلامی و بخشی از روحانیت شیعه برای شهر قم ساخته بود، در یک لحظه به سلاحی در دست مخالفان تبدیل شد و در رسانه‌های اجتماعی، بی‌پرواتر از همیشه، اعتقادات مومنان به چالش کشیده و گاه به سخره گرفته شد.
قم قرنطینه نشد و کار از هر سو بالا گرفت. زخم کهنه‌ی نقش روحانیت شیعه و مسئولیت و جایگاه دینی و سیاسی آنها در حکومت هم سر باز کرد و کرونا پرچم‌دار سکولاریزم شیعی شد. کم‌کم پای خدا و مسئله «شر» هم به‌میان آمد و دیگر این بیماری مرگ‌بار به چالشی برای زیست مومنانه نیز تبدیل شد، آن‌هم در شرایط و لحظاتی که مردم، بیماران و بازماندگان و مصیبت‌دیدگان بیش از همیشه به جایگاه و کارکرد معنوی دین برای تسکین و پناه و امید نیازمند بودند.
روحانیت و منادیان دین‌داری سنتی برای این وضعیت و این سوالات پاسخ‌هایی کهنه، تکراری و غالبا کلیشه‌ای دارند و این پاسخ‌ها کمتر کسی را جز خود آنان قانع می‌کند، دست‌کم می‌توان گفت دستگاه دین سنتی، هاضمه‌ی جذب سوالات و انتقادات نسل جدید در این روزهای پر درد را ندارد. لذا ما در «زیتون» برای مواجهه با این سوالات به سراغ روشنفکران و نواندیشان دینی می‌رویم؛ نحله‌ای که دهه‌هاست تلاش می‌کند خوانش جدیدی از دین و مسائل دینی به‌دست دهد و به زعم خود برای سوالات جدید پاسخ‌های نو دارد و درصدد آشتی دادن دین و دنیاست اما کمتر به مباحث الهیاتی پرداخته است.
در نخستین گفتوگو سراغ عبدالکریم سروش رفتیم. او با اتکا به «الهیات عرفانی» از مسئله‌ی شر عبور کرد و به بلایای الهی خوش‌آمد و مرحبا گفت و مدعی شد که خدا به‌هر دردی نمی‌خورد. گفت‌گوی دوم با محسن کدیور انجام شد و او به پشتوانه‌ی حکمای اسلامی چون ملاصدرا برون‌رفت از مسئله‌ی شر را به روایت «الهیات کلاسیک» اسلامی تقریر کرد و از سنن الهی و قانون‌مندی خدا گفت. در گفت‌وگوی سوم، یاسر میردامادی از «الهیات گشوده» بهره گرفت تا هزینه‌ی کوچک کردن دایره‌ی دانایی و توانایی خدا را بپردازد و سرانجام از غیبت و سکوت خدا یاد کرد. در گفت‌گوی چهارم حسن یوسفی اشکوری پای « الهیات سلبی» هم برای کُشتی با برهانِ شر به میان آورد و گفت انتظاری از خدا ندارد. گفت‌وگوی پنجم با سروش دباغ انجام شد و او هم الهیاتی سینویی-مشائی را به راه‌حل‌های نواندیشانه برای مواجهه با برهان شر اضافه کرد…
از همین مجموعه:
- «خدا» به هر دردی نمی‌خورد | گفتوگو با عبدالکریم سروش
- «خدا» وجودی قانون‌مند است | گفتوگو با محسن کدیور
- غیبت «خدا» ممکن است | گفتوگو با یاسر میردامادی
- انتظاری از «خدا» ندارم | گفتوگو با حسن یوسفی‌اشکوری
- می‌شود سراغ خدا رفت | گفتوگو با سروش دباغ
2 پاسخ
با سلام. روشنفکران و نو اندیشان دینی هم باز قران را باز میکنند و ما را عذاب الهی می ترسانند. اکثر (و نه همه) آنها هیچ چیزی جدید ندارند. اخوند کت شلواری هستند.
دیدگاه‌ها بسته‌اند.