زیتون ـ احسان نادرپور، مهسا محمدی: کمپین‌ها و حرکات جمعی که در مخالفت با اعدام به راه می‌افتند، بخشی از پروسه جهانی است که در کمتر از نیم قرن اخیر برای لغو این حکم شکل گرفته. در ایران هم به جز حرکات فردی و تلاش سلبریتی‌ها و وکلا برای گرفتن رضایت برای محکومان قصاص و یا تهیه مبلغ دیه برای خلاصی محکوم، چند کمپین موفق نیز در بدنه جامعه در مخالفت با این حکم به وجود آمد.
در سال ۸۹ تلاشی برای نجات جان سکینه محمدی آشتیانی، زنی که محکوم به مرگ با سنگسار بود شکل گرفت. کمپین به مرور به یک حرکت جهانی برای مقابله با مجازات مرگ تبدیل شد و از فعالان مدنی در سراسر دنیا گرفته تا وزیر امور خارجه بریتانیا و رییس‌جمهور برزیل به این حکم واکنش نشان دادند و در نهایت به نظر می‌رسد که همین واکنش‌ها به آزادی محمدی منجر شد.
ده سال بعد از آن یعنی در تیر ماه سالجاری هم در اعتراض به حکم اعدام سه جوان معترضِ آبان ۹۸ کمپینی به راه افتاد و در کمتر از یک هفته بیش از ده میلیون بار از هشتگ «اعدام نکنید» برای مخالفت با آن استفاده شد. در نهایت حکم این سه جوان که در دیوان عالی هم تایید شده بود، فعلا به تعلیق درآمد.
در مقابل اما کمپین‌های ناموفقی هم وجود داشت، ناموفق به معنای آنکه با وجود یکصدایی جمع کثیری برای مخالفت با اعدام یک زندانی، حاکمیت وقعی به آن ننهاد و اعدام صورت گرفت. آخرین نمونه آن اعدام نوید افکاری بود که علیرغم مخالفت گسترده داخلی و کشیده شدن موضوع به مجامع بین‌المللی جان او را گرفتند.
این پاسخ‌های مختلف حکومت به کمپین‌ها موجب شد که در میان فعالان ضداعدام بر سر اینکه این کمپین‌ها با توجه به شرایط سیاسی و قضایی ایران، لزوما راه مناسبی برای نجات جان افراد باشد، توافق وجود نداشته باشد.
در این سلسله گفتگوها «زیتون» نظرات متخصصان و فعالان این حوزه؛ نعمت احمدی، حقوق‌دان، سعید مدنی، جامعه شناس و مهدی محمودیان، روزنامه‌نگار را در این‌باره جویا شد.
