مقدمه: هانا آرنت از جمله اندیشمندانی است که در سال‌های اخیر مورد اقبال گسترده‌ی بسیاری از فعالین سیاسی و دانشجویان ایرانی قرار گرفته است. پررنگ شدن یک فیلسوف ضدفاشیست در جامعه ایران در نگاه اول امیدوارکننده به نظر می‌رسد اما
۱. مقدمه امروزه گفتمان مسلط در ادبیات سیاسی-حقوقی تقریباً سراسر جهان گفتمان حقوق بشری است. سلطه‌ی گفتمان حقوق بشری، دست کم نظراً، تا حدی است که حتی مخالفان این گفتمان نیز می‌کوشند خود را موافق آن جلوه دهند. اما از
اشاره: آنچه در پی می‌آید مکتوبی ویراسته از گفتاری است که در نقد آراء اخیر دکتر سروش، و در نشست مجازی سپاس ایراد شده و در اختیار فصلنامه قرار گرفته است. ❊❊❊ عنوان بحث ما «یک خطای مقولاتی» است. این
درآمد: به رغم فراوانی تحریم‌های انتخاباتی، مطالعات دانشگاهی اندکی درباره‌ی کارایی آنها، به ویژه به مثابه‌ی راهبرد احزاب اپوزیسیون برای سرنگونی حکومت‌های اقتدارگرای انتخاباتی، وجود دارد.[۱] این مقاله با استفاده از مجموعه‌داده‌های دست اول مربوط به حکومت‌های مختلط در سراسر جهان
درآمد این نوشتار فصلی از کتاب «محمد و جانشیانش در حدیث دیگران» نویسنده است که اخیرا به همت انتشارات «اندیشه های نو» در آلمان منتشر شده و اکنون در اینجا (البته با اندکی تغییر ضروری) بازنشر می شود. این تحقیق
گفتوگوی عبدالکریم سروش و مصطفی ملکیان در «کلاب هاوس» برای مخاطبان اندیشه در ایران، رویدادی قابل توجه و حائز اهمیت است. دو روشنفکر اثرگذار در سال‌های پس از انقلاب به ویژه در دهه‌های۷۰ و ۸۰ خورشیدی که هر دو از
۱) ایمان، نسبتى دارد با امرِ پنهان و از جنس فریاد و تظاهر و ریا نیست؛ اینجا مرز تفاوت «دین» و «ایمان» است. دین به دینداران، هویتِ جمعی و آشکار می‌بخشد و مثلا کافی‌ست کسی «یگانگیِ خدا و نبوت پیامبر» را
گفت و گوی انتقادی-تحلیلی دکتر حسین کمالی، دکتر حسین کاجی و دکتر سروش دباغ با دکتر عبدالکریم سروش در مورد نظریۀ «دین و قدرت» دکتر حسین کاجی: خدمت دکتر عبدالکریم سروش عزیز، سلام عرض میکنم. تشکر میکنم که این وقت
می‌توانیم بگوییم قرآن به‌عنوان یک متن دینی خوانش فهمی-تفسیری-دینی از همۀ حوادث طبیعی و تاریخ و سرنوشت انسان به‌صورت افعال خداوند است. این متن بیش از هر نقش دیگر، نقش ایجاد معنای دینی برای جهان را برای خوانندگان ایفاء می‌کند.
مقدمه سخنرانی‌های اخیر دکتر سروش درباره‌ی نسبت دین و قدرت، گفت‌وگوهای بسیاری را ایجاد کرده است. یادداشت حاضر، ملاحظات و انتقاداتی است بر چند نکته در سخنرانی ایشان که عمدتاً متمرکز بر همسان‌انگاری ولایت و اقتدار در صورت‌بندی ایشان است.
مصاحبه ذیل که در ۲۲ فروردین ۱۳۸۳ انجام شد نقطه عطفی در اندیشه سیاسی آیت الله منتظری متأخر به شمار می‌آید. متن حاضر، گفتوگوی بی پرده و صمیمانه تنی چند از شاگردان و علاقه مندان به مرحوم آیت الله العظمی
سه سال از مرگ نا به هنگام پرفسور مریم میرزاخانی می‌گذرد. اما او همچنان ستاره‌ای درخشان در آسمان علم و دانش بشری، پرتو افکنی می‌کند. ستاره‌ای که به رغم عمر کوتاهش آنقدر خوش درخشید که نام ایران را در
روشنفکر دینی محترم جناب آقای دکتر عبدالکریم سروش در یادداشت مختصر«مروری بر نقد دکتر کدیور بر مقوله دین و قدرت» (زیتون، ۲۶ دی ۱۳۹۹) به بحث جلسه اول سلسله مباحث «چالش اسلام و قدرت» – که نقد آراء اخیر
۱_ کدیور در نقد مدعیات سروش درباره پیامبر و صدر اسلام به درستی گفته‌است که همه نصوص و متون اسلامی “باید به شیوه انتقادی که رسم علوم تاریخی است بررسی شوند.”(چالش اسلام و قدرت،متن جلسه نخست،۸)، این سخن این
دانشمند محترم و روشنفکر دینی پیش کسوت جناب آقای دکتر عبدالکریم سروش پنجمین گام خود را در اجرای برنامه پژوهشی «اصلاح دین» برداشت. گام اول قبض و بسط تئوریک شریعت، گام دوم پلورالیسم دینی (صراطهای مستقیم)، گام سوم تبعیت
در سال‌های پایانی حکومت قاجار، مدرن‌سازی جامعه‌ی سنتی ایران، اصلاحات اجتماعی- سیاسی و «حاکمیت قانون» هدف‌های نخستین و اساسی نهضت تجددخواهی ایرانیان بود. پیش‌قراولان این جنبش، هم روشنفکرانی نظیر میرزا آقاخان کرمانی و طالبوف بودند که بر مفاهیمی نظیر عدالت
این مقاله شامل بحثی مقدماتی، هفت نکته به عنوان بدنه اصلی بحث، خاتمه و جمع بندی است. بحث مقدماتی هفته گذشته بعد از اظهار نظر جنجالی اخیر آقای سیدکمال حیدری (متولد ۱۹۵۶/۱۳۳۵ کربلا) عالِم شیعی ساکن قم در مصاحبه با
۴۵ سال پس از خاموشی هانا آرنت، ایده‌پرداز و منتقد عرصه فلسفه سیاسی، همچنان اندیشه‌های او در این زمینه و در گستره اخلاق فردی به‌روز است و مبنایی است برای نقد زیست بشریت معاصر، مسئولیت فردی بشر، و تأثیر و
زمانی که در تابستان ۵۷ در پیست رقص یکی از شهرکهای ساحلی با یک شلوار کوتاه و یک تاپ می رقصیدم هیچگاه به خاطرم هم خطور نمی کرد که ظرف چند ماه آینده ایده ای جدید آنچنان زندگیم را زیر
متن حاضر نتیجه‌ی مشورت گروهی از افراد با پیش‌زمینه‌های فکری متنوع است که در بحبوحه‌ی همه‌گیری کرونا، به دعوت مجموعه «گفتمان ایران» و به شکل مجازی، گرد هم آمدند تا درباره‌ی نقش و کارکرد دین در خلال این بحران مشورت
مناسبت اقتضا می‌کند درباره‌ی شخصیت سرور آزادگان، امام حسین و مهم‌ترین حادثه‌ی زندگی ایشان، یعنی واقعه‌ی کربلا، گفتگو کنیم. هم در مورد شخصیت ایشان و هم در مورد تحلیل و تبیین واقعه‌ی کربلا کم سخن نگفته‌اند، و دوستان علاقه‌مند
چندی پیش دکتر محسن کدیور سخنرانی‌ای در باب «خدا و شرّ» در سه بخش و در طول چندین هفته ارائه کردند. هرچند که سخنرانی دقیق و مفصل ایشان در باب گفتمان شرّ در غرب را بسیار ارزشمند می‌دانم – چرا
مقدمه: هدف این متن هم‌دردی و به اشتراک‌گذاری تجربه سوگواری است، خصوصا با کسانی که مجبورند در تبعید با مرگ مادر، پدر، و نزدیکانشان مواجه شوند. با این امید که بخش‌هایی از این مونولوگ اندکی آرامش خاطر برای آنهایی که تجارب
۳۴ روز پیش از مرگ، دکتر علی شریعتی در آستانه هجرت از ایران نامه‌ای به پدرش محمد تقی شریعتی می‌نویسد. زمان دقیق نامه چنانکه خود در پایانش نوشته «نزدیک طلوع دوشنبه است و دو سه ساعتی مانده به حرکت»، دوشنبه
چندی پیش به مناسبت انتشار ویروس کرونا در ایران و جهان مصاحبه ای از دکتر عبدالکریم سروش، تحت عنوان خدا به هر دردی نمی خورد در رسانه های مجازی [سایت زیتون] منتشر شد. او در آن مصاحبه، مطالبی را مطرح کرده
اشاره: قرآن مجید به صراحت برای بشر «کرامت» اعلام کرده است. این اصل هر چند در کتب تفسیر قرآن تا حدودی مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته، ولی انتظار بود که اولا در حکمت اسلامی که وجود انسان بسیار مورد توجه
از آلبرت انشتین نقل می‌شود که من نمی‌دانم در جنگ جهانی سوم چه تسلیحاتی استفاده خواهد شد اما تسلیحات جنگ جهانی چهارم سنگ و چوب خواهد بود. اکنون پس از گذشت چندین دهه که از بیان این سخن می‌گذرد، هنوز
با تمام اتفاقاتی که این روزها در مورد کرونا داره رخ می‌ده شاید خیلی سخت باشه که تصمیم بگیریم امروز باید چیکار کنیم. باید منتظر اطلاعات بیشتر باشیم؟ همین امروز یه کاری بکنیم؟ یا چی؟ توی این مقاله می‌خوام در
در تقسیمی غیرجامع، تاریخ فلسفه اسلامی به سه رویکرد مشایی، اشراقی و حکمت متعالیه تقسیم می‌شود. بنیانگذار فلسفه اشراق از پرنفوذترین حکمای مسلمان است که هم به‌لحاظ منش و شخصیت، و هم به‌لحاظ ساختار اندیشه تأثیر شگرفی در جریان‌های بعدی
مقدمه: این گزارش دو بخش دارد که بخش اول، گزارش دیدار من با دکتر رنانی در اواخر مرداد ۱۳۹۸ است و بخش دوم مصاحبه ای است که پس از حوادث آبان‌ماه امسال به صورت آنلاین با ایشان انجام دادم. دکتر
زیتون یک نهاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اندیشه‌ای مستقل است که به نهادینه کردن قرائت انسانی، اخلاقی و دموکراتیک از سنت ستبر ایرانی- اسلامی و برکشیدن رفتار توام با مدارا و تساهل در میان ایرانیان می‌اندیشد.
زیتون یک نهاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اندیشه‌ای مستقل است که به نهادینه کردن قرائت انسانی، اخلاقی و دموکراتیک از سنت ستبر ایرانی- اسلامی و برکشیدن رفتار توام با مدارا و تساهل در میان ایرانیان می‌اندیشد.
بازنشر مطالب با ذکر منبع آزاد است. ۱۳۹۴-1401