جدای از اصل صلح و واگذاری مقام امامت و خلافت به رقیب، آیا ایشان با معاویه بن ابی‌سفیان به خلافت بیعت کرده است یا نه. طرح این پرسش بدان دلیل است که در این باره برخی تردید کرده و حتی بدان پاسخ داده‌اند. البته در پی آن تحقیقی در باره اتهام مشهور همسرگزینی‌های پیاپی امام حسن و طلاق های فراوان او نیز ارائه خواهد شد.
این روزها شاهد سقوط آزاد ارزش پول ملی کشورمان هستیم بدون آنکه دولت ضعیف آقای روحانی بتواند راهکاری چاره‌ساز ارائه کند. دلائل مختلفی برای این سقوط توسط اقتصاددان‌های کشور عرضه شده است، اما به سه دلیل بیش از دلائل دیگر
در این جستار برآنم تا با وام کردن مفهوم «خرد» به روایت شاعر و حکیم خراسانیِ قرن چهارم، فردوسی، از ربط و نسبت آن با مفهوم «عشق» در سنت عرفان ایرانی- اسلامی سراغ گرفته، آنرا تقریر نمایم.
پایان گشودگی به ساحت قدس مرگ امر دینی، پایان حیات معنوی تأملی بر جایگاه متون مقدس در جهان معاصر دین و زیست دینی همواره یکی از ساحات بنیادین در فرهنگ و تمدن بشری بوده است. لیکن پرسشی که در اینجا
زیتون– در واپسین روزهای سال گذشته، انجمن «مباحثات قرآنی» میزگردی را به «نظریه رویاهای رسولانه» اختصاص داد. در این نشست، که ۲۳ اسفند ماه ۹۶ برگزار شد، محسن آرمین و امیر مازیار با حضور جمعی از قرآن‌پژوهان این نظریه را
مقدمه «جیرولامو ساوونارولا»، کشیش سرشناس در فلوانس بود. وی در آغاز یک واعظ ساده بود و برای وعظ و خطابه به دهات و شهرها سفر می‌کرد و مردم را به راه خدا دعوت می‌نمود، ریاضت می‌کشید، روزه می‌گرفت و در
آیا حسن بن علی از همان آغاز به جد در اندیشه مقابله نظامی با معاویه بوده است یا استراتژی صلح و سازش را برگزیده بود که قدم به قدم پیش برد؟ پرسش مهم دیگر این است که پیشنهاد دهنده صلح چه کسی بوده؛ امام حسن یا معاویه؟ شروط صلح کدامین بوده و دقیقا بین دو طرف قرارداد چه قول و قرارهایی نهاده شد؟ و بالاخره این که آیا امام حسن با معاویه به خلافت بیعت کرد؟ اصولا این صلح دقیقا و در عمل به چه معنا بود؟ آیا این اقدام صرفا به معنای کناره‌گیری و ترک جنگ بوده و یا صلح و بیعت با معاویه به طور ضمنی و ایجابی متضمن مشروعیت بخشیدن سیاسی به طرف مقابل نیز بوده است؟
(به‌مناسبت ۱۷ مارس / ۲۶ اسفند / سال‌روز وفات ابن خلدون) مقدّمه پیش از این، در مقاله‌‌ای مستقل، کتاب ابن خلدون و علوم اجتماعی: گفتار در شرایط امتناع علوم اجتماعی در تمدن اسلامی (طباطبایی، ۱۳۹۰) را از نظر نگارشی مورد
هنگامی‌که پروردگار ابراهیم را به کلمات بیازمود و او آنها را به اتمام رسانید پروردگار گفت: تو را برای مردم پیشوا قرار دادم. ابراهیم گفت: و ذریه‌ی من؟ پروردگار گفت: ستمگران را چنین عهدی نرسد. در نهم آذرماه گذشته، زنده‌یاد
گفته شده است که ما «ملت زنده کش مرده‌پرستی هستیم» و ضرورت دارد در «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» تامل کنیم. شک نیست غلو و گزافه‌گویی در باره درگذشتگان کاری بی‌حاصل است، اما آباد نگه‌داشتن مزرعه و خرمنی که گذشتگان احداث کردند و بهره بردن از محصول تجربه و تداوم تولیدات آنها شرط دوام و بقای یک ملت است.
یکم: چنین می‌نماید که از دکتر رضا داوری اردکانی، دعوتی به عمل آمده است تا در «نشست علم دینی» شرکت کند و داوری عذر آورده است که نه خود بدان‌جا می رود، نه کسی را می‌تواند بفرستد، چرا که «این
یکی از مبهم‌ترین فرازهای تاریخ هفتاد سال نخست اسلام، فراز مربوط به صلح امام حسن با معاویه‌بن ابی‌سفیان است که در سال ۴۱ هجرت اتفاق افتاد. چنان که می‌دانیم پس از احراز خلافت به وسیله علی بن ابی‌طالب در سال ۳۵ هجری، معاویه تنها امیر بازمانده از عصر خلفای پیشین (عمر و عثمان) بود که در آغاز، به دلایلی که در جستارهای قبلی بدان‌ها اشارت رفت، از بیعت و به رسمیت شناختن خلافت علی تن زد و پس از چندی با خلیفه رسمی و مشروع مسلمانان به نبرد برخاست و بانی جنگ خونین و پر تلفات صفین شد. در پی رخداد مهم حکمیت، معاویه مدعی خلافت شد و در شام عملا خلافت را بر عهده گرفت و پیکر واحد خلافت اسلامی به دو بخش عمده تقسیم شد. تکاپوهای امام علی برای تسلیم معاویه متمرد به جایی نرسید.
اصلاح طلبان ابزار عمده شان را در بافت اجتماعی ایران از دست داده اند و از آنجا که در حاشیۀ هستۀ سخت قدرت هستند و عموما در زمان معاصر به آن هسته دسترسی مسقیم ندارند، قدرت، سرمایه و توان تعامل لازم برای پیشگیری از فروپاشی فرهنگی را هم ندارند. در نتیجه، آنها دقیقا مانند رقبایشان یعنی اصولگرایان، کشتی شان به گلِ فروپاشی فرهنگی، خواهد نشست.
دیباچه: پرسشی امروزه طرح شده که اصولا الگوها ی زنانه مذهبی به چه کار زن امروز می‌آید و آیا این الگوها برای زن امروز پیام یا فایده ای دارند؟ کسانی بر این هستند که این الگو ها دیگر کارکردی ندارند
ادله‌ی اثبات هر جرم باید با احتمالات واقعی در چگونگی وقوع آن، رابطه‌ی منطقی و واقع‌گرایانه داشته باشد. آزار جنسی معمولا به گونه‌ای انجام می‌شود که کسی نمی‌تواند شاهد آن باشد. متجاوز معمولا در حضور دیگران به آزار قربانی نمی‌پردازد، لذا وقتی قانون از قربانی می‌خواهد که چهار شاهد برای اثبات آزار جنسی مورد ادعا بیاورد، در واقع از متجاوز حمایت می‌کند و فشار سخت‌گیری را بیش از متجاوز بر قربانی اعمال می‌کند. اثبات آزار جنسی صرفا با معرفی چهار شاهد توسط قربانی و یا چهار بار اقرار متجاوز، سلب حمایت قانونی از قربانی است؛ زیرا میان ادله‌ی اثبات جرم و چگونگی امکان وقوع آن رابطه‌ی منطقی و واقعی وجود ندارد. منشآ این اشتباه بزرگ آن است که در فقه و قانون مجازات اسلامی، «آزار جنسی» و «رابطه‌ی جنسی» رضایت‌مندانه یک‌سان تلقی شده اند.
«در بسیاری مواقع [در نظرسنجی‌ها] ایده‌های طبقات حاکم همانا ایده‌های حاکم هستند.» به تعبیر دیگر ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان آن چیزی را سنجیده که در واقع وجود ندارد. حجابِ شرعی فقط یک افسانه است؛ نه فقط برای «دختران خیابان انقلاب» بلکه برای سایر زنان و مردان انقلاب. آنچه هست، پوششی است دل‌بخواهی که برای تحقیر، سرکوب، کم‌تحرک‌کردن، بیمارکردن، و جنسی‌کردن زنان سرهم‌بندی شده است.
علیرغم فقدان دلیل بر اجبار بانوان به حجاب، چرا در جمهوری اسلامی ایران، حجاب اجباری شد؟ حتا بر مبنای نظر فقیهان قائل به وجوب حجاب و پوشش موی بانوان، هیچ برهان و دلیل شرعی بر اجبار بانوان به حجاب در
ایرانی‌ها درباره نامطلوب بودن وضع موجود خیلی زود به جمع‌بندی می‌رسند و همه اختلاف‌نظرها، اختلاف منافع و سلیقه‌ها را کنار می‌گذارند و دست به دست هم می‌دهند و مناسبات نامطلوب موجود را واژگون می‌کنند. اما زمانی که وقت جایگزینی نظم مطلوب می‌رسد نمی‌توانند تفاهم کنند و هر کسی به یک سمتی می‌کشد و نتیجه این شقاق این می‌شود که دوباره همان مناسبات قبلی به یک وضعیت بدتری برمی‌گردد. اگر از ما بپرسند که برای تغییر این وضعیت و رسیدن به نقطه‌ای که ما بتونیم سنگی را روی سنگی بگذاریم و یک ارتقا اعتلابخش در این جامعه پدید بیاوریم مناسب‌ترین نقطه عزیمت چیست…
جستارهایی در تاریخ هفتاد سال نخست اسلام – جستار بیست و نهم درآمد یکی از فرازهای مهم و قابل تحقیق و تأمل در قرن نخست اسلام، آمار سپاهیان حاضر در جنگها و به ویژه ارقام تلفات جنگی از دو سوی
چکیده: این مقاله گزارش مختصری است دربارۀ ماهیت یک استدلال استعلایی، مهم ترین هدف به کارگیری آن و کاربردهای گوناگون آن. در این راستا ابتدا سعی شده است مفهوم و ماهیت استدلال استعلایی برای خواننده روشن شود. به این منظور
مراجعه به آموزه‌های حکیمانه اومانیست‌های موحّدی چون جناب زرتشت و ابوالقاسم فردوسی و صورت‌بندی تلقی آنان از ممارست و حکمت عملی در دستگاه اخلاق فضیلت‌گرا، می‌تواند به تبیین نسبت میان سلوک معنوی و اخلاق هنجاری در دنیای مدرن بیانجامد
چکیده: مقاله حاضر در صدد است با بیان جایگاه مبحث واقعگرایی و ضد واقعگرایی در فرااخلاق، تقریرهای مختلف واقعگرایی اخلاقی را بیان نموده و با بررسی آموزه‌های اخلاقی کانت، موضع وی را در ذیل این تقسیم‌بندی تبیین کند. مبحث واقعگرایی
۱. جامعه‌شناسان و تئوری‌پردازان انقلاب‌های سیاسی، تحقق یک انقلاب سیاسی را، نتیجه گردهمایی ۸ عامل می‌دانند که در دو سطح «مبانی قدرت دولت‌ها» و “«جنبش و بسیج انقلابی» روی می‌دهند: الف: چهار محور مربوط به مبانی قدرت دولت‌ها که عبارتند
درآمد چندی پیش مقاله ای از من با عنوان «تراژدی فلسطین» در سایت زیتون منتشر شد. بر این نوشته، نقدی به قلم آقای علی صدر زاده با عنوان«تراژدی ما، تاریخ‌نگاری یک‌سویه در خدمت خشونت» در سایت «گویانیوز» منتشر شد. پس
ریشه سریالی جنبش و جوش مردم ایران برای دادخواهی را باید از کجا سراغ گرفت؟ روند پرشتاب تحولات اخیر که از مشهد شروع و به فاصله اندکی جغرافیایِ میدانیِ اعتراضات را به رشت، کرمانشاه، اصفهان، تهران و ده ها شهر
در بازخوانی از متون دینی، با چهره ای پلید از فقر مواجه می شویم که همزاد و قرین کفر محسوب می شود و ریشه آن نه در بلایای آسمانی و قضا و قدر الاهی، بلکه در عملکرد حاکمیت و در سودجویی و افزون طلبی و اجحاف و ستمگری اربابان قدرت و ثروت قرار دارد.
من بعد از اتمام دوره دانشکده پزشکی در ایران و گرفتن درجه دکترا و خدمت سربازی می‌خواستم برای ادامه تحصیل به آمریکا بروم ولی چون به‌علت فعالیت در نهضت آزادی و عضویت در کمیته دانشگاه نهضت یکسال زندان رفته بودم،
مسیحیان دست راستی و نقش آنان در پیروزی ترامپ (۷) حرکت جوامع دموکراتیک پاندولی است و در این میان آمریکا شدیدترین حرکت را دارد، تا جایی‌که یک دوره آن می‌تواند ۱۸۰ درجه با دوره پیشین یا پسین آن تفاوت داشته
ما به یک تحلیل امروزی از سرمایه داری جهانی نیاز داریم برای اینکه بدون شناخت سرمایه داری جهانی امکان شناخت و تحلیل آرایش طبقاتی داخلی وجود ندارد.
چندی پس از انتشار مقالۀ «ازدواج عرفی در ترازوی اخلاق»، دو مقالۀ انتقادی در سایت «زیتون»منتشر شده و [۱] نوشته ها و ملاحظات بسیاری به دست نگارنده رسید.[۲] در این جستار، می کوشم به انتقادات طرح شده پاسخ دهم، همچنین به
زیتون یک نهاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اندیشه‌ای مستقل است که به نهادینه کردن قرائت انسانی، اخلاقی و دموکراتیک از سنت ستبر ایرانی- اسلامی و برکشیدن رفتار توام با مدارا و تساهل در میان ایرانیان می‌اندیشد.
زیتون یک نهاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اندیشه‌ای مستقل است که به نهادینه کردن قرائت انسانی، اخلاقی و دموکراتیک از سنت ستبر ایرانی- اسلامی و برکشیدن رفتار توام با مدارا و تساهل در میان ایرانیان می‌اندیشد.
بازنشر مطالب با ذکر منبع آزاد است. ۱۳۹۴-1401