مقدمه: بیش از سه سال است که از انتشار مقاله «محمّد (ص): راوی رؤیاهای رسولانه» نوشته بسیار مناقشه-برانگیز استاد بزرگوارم، دکتر عبدالکریم سروش می‌گذرد. در این سال‌ها تعداد کثیری از دانشجویان و دوستانم از بنده نیز خواستند وارد مباحثه پیرامون
بر اساس تفسیر هایدگر از تاریخ متافیزیک غرب، «تاریخ متافیزیک تاریخ بسط سوبژکتیویسم است». مقاله پیش روی مبتنی بر این تفسیر از تاریخ متافیزیک غربی است. این سوبژکتیویسم به چیزی منجر شده است که هایدگر از آن به «غفلت از وجود» تعبیر می‌کند. از نظر وی تاریخ فلسفه تاریخ بسط غفلت از وجود است. در تفکر هایدگر، «سوبژکتیویسم» و «غفلت از وجود»، دو مفهومی هستند که می‌توانند مساوق تلقی شوند.
این نوشته کوتاه تکلمه ای است بر مباحثه دکتر سروش و مهندس عبدالعلی بازرگان به‌اختصار تمام و در حد یک مقاله
کارِ دست گونه‌گون‌تر از آن است که ما معمولاً تصور می‌کنیم. دست فقط نمی‌گیرد و به چنگ نمی‌آورد، فقط فشار نمی‌دهد و نمی‌کشد. دست می‌دهد و می‌گیرد، آن هم نه فقط اشیاء را، بلکه به سوی دیگران دراز می‌شود و به گرمی دست آنها را می‌فشارد. دست نگاه می‌دارد. بار می‌برد. طراحی می‌کند، چه بسا از آن رو که آدمی نشانه است. دست‌ها در هم قلاب می‌شوند، آنگاه که این حرکت قرار است انسان را به صفا و خلوص ناب خود برساند. همۀ اینها دست است، ومهارت و کارِ دستیِ واقعی است.
منظور از اصلاح طلبان «جنبش» اصلاح‌طلبی نیست بلکه حاملان «جریان سیاسی اصلاحات» در عرصه‌ی سیاسی است. این جریان سیاسی از شش لایه تشکیل شده است. لایه اول که وسیع‌ترین بخش این جریان است شامل میلیون‌ها حامی و رای دهنده به لیست اصلاح‌طلبان در انتخابات می‌شود. کف این تعداد ده میلیون رای‌دهنده است و با جذب آراء شناور این تعداد به بیست میلیون هم رسیده است و می‌تواند برسد.
هایدگرِ فردید که با احادیث نبوى و مقامات عرفانى و با الهیاتى که هایدگر آن را سزاوارِ گذار مى‌دانست، مجهز شده است، پاسخگوى رخداد حاد و واقعى و جهان‌گستر و گریزناپذیرى مى‌شود که مشروطه‌خواهان با مغزى به مراتب سالم‌تر آن را درک کرده بودند. به هیچ وجه تصادفى نیست که تنها نقطه زرین در انقلاب مشروطه از چشم بارقه‌افشان فردید و مریدانش ـ از جمله آل‌احمد و مددپور ـ شیخ فضل‌الله نورى یا به قول جلال، شیخ شهید بود.
زیتون- سام محمودی سرابی: انتشار کتاب «جامعه مدنی: گفتارها، زمینه‌ها و تجربه‌ها» و معرفی آن در «زیتون»، فرصتی بود تا با دکتر کاظم علمداری جامعه‌شناس معاصر که در بخش عمده‌ای از آثارش به بحث جامعه‌شناسی توسعه پرداخته، به گفت‌وگو بنشینیم
زیتون- فیروزه رمضان‌زاده: جمهوری اسلامی در سیر تحول خود طی نزدیک به ۳۷ سال گذشته از بسیاری وعده‌ها و اهدافش عقب‌نشینی کرده اما همچنان اجبار به حجاب برای زنان را به عنوان یک اصل بنیادی نگاه داشته است و این موضوع
برخوردهای با یهودیان نمی‌تواند در چهارچوب نظریه و سیاست شرعی و دینی رخ داده باشد. در واقع این مواجهه‌ها صرفاً در چهارچوب منازعات سیاسی و اجتماعی روزمره و جاری دهه نخست هجری رخ نموده است
حجاب واجب است و بی‌حجابی گناه است؛ ولی این گناه، جرمی نیست که حدی به دنبال داشته باشد. خطاب آیات حجاب هم متوجه افراد است نه حکومت‌ها…
پیرو گفتگو با آقای دکتر عبدالکریم سروش در برنامه تلویزیونی پرگار، رسانه «بی‌بی‌سی»، پیرامون نظریه ایشان «رؤیاهای رسولانه»، و نقد بعدی مکتوب این قلم (ده نکته در نقد نظریه «رویاهای رسولانه»)، نوشته‌ای تحت عنوان:«زهی مراتبخوابی که به ز بیداری است» مشتمل
کلانتری در نقاشی‌های خود موزاییکی می‌سازد از نواخت‌های رنگی مختلف در کنار یکدیگر بنابراین به همان اندازه که ساختار کارهای تصویرگری‌اش مسطح است، در نقاشی‌های بزرگ او نیز می‌توان این ساختار مسطح را دید. البته سایه‌روشن و بعُد وجود دارد اما در مجموع کار به سطح تعلق دارد تا به بُعد.
پس از گفت و گوی پرگاری در باب «رؤیای رسولانه» با دوست مشفق مفسّر، استاد عبدالعلی بازرگان،نوشتاری توضیحی شامل ده نکته ناقدانه، از جانب ایشان مسطور و منتشر گردید که نوشتن این سطور را بر صاحب آن فرضیّه فریضه گردانید.
نیم نگاهی به مرگ‌اندیشی دازاین در تفکر مارتین هایدگر به انگیزه‌ی چهل‌ساله شدن مرگش
از گذشته تا کنون یکی از ابهام‌ها و می‌توان گفت ایرادها به حضرت محمد نبی اسلام چند همسری اوست. چنان که در منابع اسلامی و به طور خاص در سیره‌های نبوی بازتاب یافته، پیامبر در مدینه چند همسر گزید و هنگام درگذشت نهُ همسر داشت.
چند وقتی هست که آن بحث تقریبا کلاسیک مرگ فلسفه با استدلال استفن هاوکینگ (مبنی بر اینکه فلسفه نتوانسته در برخی مباحث پابپای علومی نظیر فیزیک پیشرفت کرده به پرسش‌های بنیادین بشر پاسخ درخوری بدهد) در محافل فکری و روشنفکری
رهایی از «ترس و اندوه» تحقیقی قرآنی، تقدیم به «محمد نوری زاد» و دیگر طلسم‌شکنانِ ترس و تشویش از اولین کتاب‌های روان‌شناسی که در ایران ترجمه و منتشر شد، «چگونه تشویش و نگرانی را از خود دور کنیم» اثر «دیل
این متن ناظر به نقد مقاله‌ی «نقد پذیری پیامبر» و یکی از استدلال های آن، یعنی «نفی علم غیب برای پیامبران» است
اخیرا در یک گفتگو دو متفکر نامدار مسلمان آقایان مهندس عبدالعلی بازرگان و دکتر عبدالکریم سروش در برابر هم قرار گرفته و درباره مبحثی مهم از قرآن شناسی یعنی موضوع «وحی» سخن گفتند. این برنامه با عنوان «قرآن، رؤیای پیامبر؟» به وسیله آقای داریوش کریمی مجری موفق برنامه فرهنگی «پرگار» تلویزیون بی بی سی اجرا و از این شبکه پر مخاطب جهانی پخش شد و مخاطبانی پرشمار یافت…
معنای معقول و مقبول و واقعیِ به غایت رسیدنِ فلسفه این است که تمامیِ توهماتِ جزمی و جاه طلبانه یا ایدئالیستی-راسیونالیستیِ فلسفی-متافیزیکیِ او دیگر رخت بربسته‌اند و خدایانشان فرار را بر قرار ترجیح داده‌اند.
از آن‌جایی که مسوولان برنامه تلویزیونی «پرگار» خواسته‌اند اگر نقطه‌نظر یا سخن دیگری در ارتباط با گفت‌وگوی تلویزیونی با جناب دکتر سروش باشد؛ در اختیار کاربران گرامی قرار داده شود، نکات اجمالی زیر را اضافه می‌کنم. با تصریح به علاقه
مبعث پیامبر گرامی اسلام دو تصویر را پیش روی ما می‌گذارد: یکی پیامبری که «به مکتب نرفت و خط ننوشت» و دیگری کتاب و مکتبی که همان پیامبر براى ما آورده است. این مقال، حاصل تأملاتی در هر دو تصویر
نقد پیامبر چه در حوزه تفسیر متون و مستندات دینی و چه در قلمرو عمل و کردارهای شخصی و به ویژه در حوزه فرمان‌روایی و امارت نبوی، امری است ممدوح و جایز و در شرایطی واجب و در سیره نبوی نیز مستندات فراوانی برای اثبات این مدعا وجود دارد.
حوزهٔ دین یک حوزهٔ کاملا مردانه بوده است٬ حدود حجاب و کیفیت پوشش زنان را نیز مردان تعیین کرده‌اند. باید بگویم که مردان از اعمال سلیقه‌ی خود در تعریف پوشش زنان به هیچ وجه خودداری نکرده‌اند.
ابن تیمیه به رغم سرشت جدلی خود و نقد بی رحمانه عقاید اختصاصی شیعه و با وجودی که در سرزنش آنان، پای از حد اعتدال بیرون نهاده است، اما هیچ گاه متعرض حرمت و مقام امامان اهل بیت نشده و حتی شیعیان را، بر خلاف تصور خود شیعیان و بسیاری از سلفی های امروزی، تماما تکفیر نکرده و آنان را عضو امت اسلامی دانسته است.
زیتون– یکی از اساتید سروش دباغ در دوران دانشجویی، به او توصیه کرده بود که اگرمی خواهد به فلسفه مشغول شود باید آراء و آثار یکی از فیلسوفان طراز اول را مخصوصاً بکاود و در شرح آن بکوشد.از طرفی نادیده
۲۳ آوریل چهارصدمین سالمرگ شکسپیر در بسیاری از کشورهای جهان مراسم و نمایش ها، اجراهای گوناگونی برگزار می شود. نوشتن ۳۸ نمایشنامه کامل از جمله رومئو و ژولیت، رؤیای نیمه شب تابستان، شاه لیر، هملت و مکبث که همگی از آثار جاودان دنیای اندیشه و هنرند، تنها بخشی از یادگار شکسپیر است.
زیتون- مساله حجاب در نظام جمهوری اسلامی و موضوع اجباری یا اختیاری بودن آن یکی از مباحث جنجال برانگیزی است که در چند سال اخیر از زوایای مختلف در بین متفکران و روشنفکران دینی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
پاسخ من به پرسش از امکان نقدپذیری قرآن مثبت است و حداقل تا این لحظه به این رویکرد تمایل بیشتری دارم و آن را در قیاس با نظریه رایج و سنتی معقول‌تر و مقبول‌تر می‌یابم
اصلاح رفتارهای اجتماعی نوعی تحول در رفتارها و کردارهای فردی و جمعی‌ست. این که این تحول چگونه امکان‌پذیر می‌شود، موضوع تئوری‌های متفاوتی‌ست که در این مقاله به آنها می‌پردازیم. اصلاح‌گران اجتماعی کم و بیش اعتراف دارند که رفتارهای فردی و
زیتون یک نهاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اندیشه‌ای مستقل است که به نهادینه کردن قرائت انسانی، اخلاقی و دموکراتیک از سنت ستبر ایرانی- اسلامی و برکشیدن رفتار توام با مدارا و تساهل در میان ایرانیان می‌اندیشد.
زیتون یک نهاد فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اندیشه‌ای مستقل است که به نهادینه کردن قرائت انسانی، اخلاقی و دموکراتیک از سنت ستبر ایرانی- اسلامی و برکشیدن رفتار توام با مدارا و تساهل در میان ایرانیان می‌اندیشد.
بازنشر مطالب با ذکر منبع آزاد است. ۱۳۹۴-1401